Blog

Giải thích chi tiết về Hàm sin (sinx) cho học sinh lớp 10

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
5 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng của Hàm sin (sinx)

Hàm sin là một trong những khái niệm cơ bản và quan trọng nhất trong chương trình Toán lớp 10, đặc biệt trong chương lượng giác. Hiểu và vận dụng được hàm sin giúp học sinh giải quyết các bài toán về tam giác, đường tròn lượng giác, chuyển động sóng, điện xoay chiều,... Trong thực tế, hàm sin còn xuất hiện trong các bài toán vật lý, kỹ thuật, nhạc học,... nên việc nắm vững khái niệm này là “chìa khóa” để học tốt môn Toán và các môn tự nhiên khác.

Bạn hoàn toàn có thể luyện tập miễn phí với 100+ bài tập Hàm sin ở cuối bài viết này!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

- Định nghĩa: Với một góc lượng giácxx, giá trị hàm sin là tỉ số giữa cạnh đối gócxxvà cạnh huyền trong tam giác vuông, hoặc là tung độ điểm biểu diễn góc đó trên đường tròn lượng giác bán kính11.

- Các tính chất chính:
1. 1sinx1-1 \leq \sin x \leq 1với mọixx.
2. Hàm sin có chu kỳ 2π2\pi(sau mỗi2π2\pigiá trị lặp lại).
3. Hàm số lẻ:sin(x)=sinx\sin(-x) = -\sin x.
4. Đồ thị: Dạng sóng hình sin, đối xứng qua gốc toạ độ.
5. Giới hạn và điều kiện xác định: Mọi số thực xxđều xác định giá trịsinx\sin x.

2.2 Công thức và quy tắc

- Công thức cơ bản:
+ sin0=0\sin 0 = 0
+ sin30=12\sin 30^{\circ} = \dfrac{1}{2}
+ sin45=22\sin 45^{\circ} = \dfrac{\sqrt{2}}{2}
+ sin60=32\sin 60^{\circ} = \dfrac{\sqrt{3}}{2}
+ sin90=1\sin 90^{\circ} = 1

- Cách ghi nhớ: Liên hệ tam giác vuông và đường tròn lượng giác, dùng bảng hoặc mẹo học thuộc các giá trị cơ bản.

- Biến thể quan trọng:
+ sin(180x)=sinx\sin(180^{\circ} - x) = \sin x
+ sin(90+x)=cosx\sin(90^{\circ} + x) = \cos x
+ sin(a±b)=sinacosb±cosasinb\sin(a \pm b) = \sin a \cos b \pm \cos a \sin b
+ sin2x+cos2x=1\sin^2 x + \cos^2 x = 1 (hệ thức lượng giác cơ bản)

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Bài toán:Tính sin60\sin 60^{\circ}.

Lời giải:
- Sử dụng giá trị cơ bản đã học:
sin60=32\sin 60^{\circ} = \dfrac{\sqrt{3}}{2}
- Giải thích: Đây là giá trị sin của góc 6060^{\circ}trong tam giác đều, cạnh đối là 3\sqrt{3}, cạnh huyền là 22.

Lưu ý: Nên thuộc bảng giá trị lượng giác các góc đặc biệt.

3.2 Ví dụ nâng cao

Bài toán: Tính sin150\sin 150^{\circ}

Lời giải:
- 150=18030150^{\circ} = 180^{\circ} - 30^{\circ}
- Áp dụng công thức: sin(180x)=sinx\sin(180^{\circ} - x) = \sin x
- Vậy sin150=sin30=12\sin 150^{\circ} = \sin 30^{\circ} = \dfrac{1}{2}
- Cách giải nhanh: Nhận thấy 150150^{\circ}thuộc góc nhọn đối xứng qua trục hoành nên giá trị sin giống3030^{\circ} nhưng cùng dấu (+) ở góc tù (góc ở góc II).

4. Các trường hợp đặc biệt

- Khi xxlà bội của180180^{\circ} (0,180,360,...0^{\circ}, 180^{\circ}, 360^{\circ},...) thì sinx=0\sin x = 0.

- Trường hợp ngoại lệ:Với các góc âm hoặc lớn hơn 360360^{\circ}, sử dụng tính chất hàm chu kỳ (sin(x+360)=sinx\sin(x+360^{\circ}) = \sin x), đem về khoảng 03600^{\circ}\to360^{\circ} rồi tính.

- Liên hệ các hàm lượng giác khác:cosx\cos x, tanx\tan x, cotx\cot xcó thể biểu diễn quasinx\sin x nhờ các công thức cơ bản.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

- Hiểu sai định nghĩa (nhầm lẫn sinx\sin xvớicosx\cos xhoặctanx\tan x)

- Nhầm lẫn về góc (đổi đơn vị độ - radian sai)

- Cách tránh: Nên nhớ sin là tỷ số cạnh đối/cạnh huyền và vẽ hình minh họa nếu cần.

5.2 Lỗi về tính toán

- Áp dụng sai công thức chuyển góc

- Quên dấu++/- đối với các góc ở các góc phần tư khác nhau

- Phương pháp kiểm tra: So sánh kết quả với bảng giá trị; kiểm tra lại bằng đường tròn lượng giác.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập thư viện 100+ bài tập Hàm sin miễn phí của chúng tôi. Không cần đăng ký, bắt đầu luyện tập ngay để nâng cao kỹ năng. Hệ thống sẽ tự động lưu lại kết quả giúp bạn theo dõi tiến độ học tập và tiến bộ của bản thân.

7. Tóm tắt và ghi nhớ

- Giá trị sin luôn trong[1,1][-1,1]
- Hàm sin lẻ, tuần hoàn chu kỳ 2π2\pi
- Thuộc bảng giá trị các góc đặc biệt00^{\circ},3030^{\circ},4545^{\circ},6060^{\circ},9090^{\circ}
- Chú ý tính dấu ở từng góc phần tư
- Nên có lịch ôn tập đều đặn và thực hành bài tập mỗi ngày

Checklist trước khi làm bài:
☑️ Hiểu định nghĩa hàm sin trên đường tròn lượng giác
☑️ Thuộc bảng giá trị các góc đặc biệt
☑️ Nắm chắc các công thức biến đổi và tính chất
☑️ Ghi nhớ cách xử lý các trường hợp đặc biệt

Chúc các bạn học tốt và luyện tập hiệu quả với chuyên đề Hàm sin!

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".