Blog

Hàm tuyến tính F = ax + by: Lý thuyết, công thức và luyện tập miễn phí

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
5 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Hàm tuyến tínhF=ax+byF = ax + bylà một khái niệm quan trọng trong chương trình Toán lớp 10. Đây là nền tảng cho rất nhiều dạng bài liên quan đến phương trình, bất phương trình hai ẩn và các bài toán thực tiễn tối ưu hóa. Việc hiểu rõ về hàm tuyến tính giúp các em dễ dàng hơn khi chuyển sang học các hàm bậc cao hơn hoặc ứng dụng trong giải bài toán thực tế. Các ứng dụng của hàm tuyến tính xuất hiện ở mọi lĩnh vực như kinh tế, vật lý, kỹ thuật,… Học tốt phần này sẽ giúp các em nâng cao tư duy logic và kỹ năng giải quyết vấn đề.

Đừng bỏ lỡ cơ hội "luyện tập Hàm tuyến tính F = ax + by miễn phí" với hơn 42.226+ bài tập ngay bên dưới! Không chỉ ôn lý thuyết, các em còn được thực hành và kiểm tra tiến bộ từng ngày.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

  • Định nghĩa: Hàm tuyến tính hai biến là hàm có dạngF=ax+by+cF = ax + by + c(vớia,ba, blà hằng số,ccthường bỏ qua hoặc lấy giá trị bất kỳ). Thường gặp dạngF=ax+byF = ax + by. Khi đó,FFphụ thuộc tuyến tính vào hai biếnxxyy.
  • Tập xác định: Tập hợp tất cả các cặp(x,y)(x, y)thỏa mãn bài toán (thường là orallx,yRorall x, y \in \mathbb{R}).
  • Tính chất: Hàm số này là một mặt phẳng (nếuc0c \ne 0) hoặc một đường thẳng trong không gian hai chiều.
  • Điều kiện áp dụng: Phải biết rõ giá trị hoặc giới hạn của các biếnxxyynếu đề bài yêu cầu tối ưu hoặc ràng buộc.

2.2 Công thức và quy tắc

  • Công thức tổng quát:F=ax+byF = ax + by
  • Phương pháp ghi nhớ: Ghi lại dạngF=ax+byF = ax + byvà xác định rõ a,ba, blà các hệ số;x,yx, ylà các biến.
  • Khia=0a = 0hoặcb=0b = 0, hàm tuyến tính trở thành hàm bậc nhất một biến:F=axF = axhoặcF=byF = by.
  • Nếuaabbđổi dấu, giá trịFFsẽ thay đổi hướng tăng hoặc giảm khix,yx, ythay đổi.
  • Có thể xuất hiện biến thể như F=ax+by+cF = ax + by + c,F=axbyF = ax - by,F=ax+byF = |ax + by|tuỳ bài toán.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Bài toán: Cho hàm tuyến tínhF=2x+3yF = 2x + 3y. Tính giá trị củaFFkhix=1x = 1,y=4y = 4.

  • Bước 1: Xác địnha=2a = 2,b=3b = 3,x=1x = 1,y=4y = 4.
  • Bước 2: Áp dụng công thứcF=ax+byF = ax + by.
  • Bước 3: Thay giá trị vào:F=2×1+3×4=2+12=14F = 2 \times 1 + 3 \times 4 = 2 + 12 = 14.
  • Lưu ý: Kiểm tra kỹ giá trị các biến, tránh nhầm lẫn khi thay số.

3.2 Ví dụ nâng cao

Bài toán: Tìm giá trị lớn nhất củaF=2x+5yF = 2x + 5yvớix,y0x, y \geq 0thỏa mãnx+y=10x + y = 10.

  • Bước 1: Diễn đạt một biến theo biến kia:y=10xy = 10 - x,0x100 \leq x \leq 10.
  • Bước 2: Đưa về hàm một biến:F=2x+5(10x)=2x+505x=503xF = 2x + 5(10 - x) = 2x + 50 - 5x = 50 - 3x.
  • Bước 3: Vì hệ số 3<0-3 < 0,FF đạt giá trị LỚN NHẤT khixxnhỏ nhất, tứcx=0x=0,y=10y=10,Fmax=2×0+5×10=50F_{max} = 2 \times 0 + 5 \times 10 = 50.
  • Kỹ thuật giải nhanh: Nhớ quy tắc kiểm tra hệ số để xác định giá trị cực trị nhanh.

4. Các trường hợp đặc biệt

  • Nếua=0a = 0, hàm trở thànhF=byF = by(chỉ phụ thuộc vàoyy).
  • Nếub=0b = 0, hàm trở thànhF=axF = ax(chỉ phụ thuộc vàoxx).
  • Nếua,ba, bcùng dấu,FFtăng nhanh khi cả x,yx, ycùng tăng.
  • Nếua,ba, btrái dấu, cần xét kỹ khi tối ưu hóa hoặc giới hạn nghiệm.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

  • Nhầm lẫn giữa hàm tuyến tính và hàm bậc nhất một biến.
  • Nhầm giới hạn biếnxx,yykhi giải bài toán tối ưu.
  • Nhầm lẫn hệ số aa,bbkhi thay số.

5.2 Lỗi về tính toán

  • Sai phép toán cộng, nhân khi thay giá trị.
  • Quên điều kiện ràng buộcx,yx, ytrong bài toán thực tế.
  • Cách kiểm tra: Thay lại nghiệm vào đề bài để kiểm tra kết quả.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập ngay bộ 42.226+ bài tập Hàm tuyến tính F = ax + by miễn phí! Không cần đăng ký, các em có thể luyện tập ngay để củng cố kiến thức, theo dõi tiến trình học tập dễ dàng và cải thiện kỹ năng giải toán từng bước.

7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • Hàm tuyến tính có dạngF=ax+byF = ax + by, ghi nhớ hệ số và các biến.
  • Tập xác định biến tùy từng bài toán.
  • Khi tối ưu hóa, nhớ kiểm tra dấu các hệ số a,ba, b.
  • Phát hiện và tránh các lỗi thay số, nhầm điều kiện.

Checklist ôn tập: Định nghĩa, công thức, kỹ năng thay số, các trường hợp đặc biệt, tránh lỗi phổ biến.

Kế hoạch ôn tập hiệu quả: Học lý thuyết kỹ càng, luyện đề đều đặn và đối chiếu lại đáp án, bổ sung phần còn thiếu và tham khảo thêm các bài tập "học Hàm tuyến tính F = ax + by miễn phí" ngay trên hệ thống.

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".