Blog

Lũy thừa: Khái niệm, tính chất và cách làm bài tập lớp 10 chi tiết

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
6 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Lũy thừa là một trong những kiến thức nền tảng quan trọng của chương trình toán học lớp 10. Việc nắm vững khái niệm lũy thừa không chỉ giúp bạn học tốt môn Toán mà còn hỗ trợ rất nhiều trong các môn tự nhiên khác như Vật lý, Hóa học. Lũy thừa xuất hiện trong nhiều bài toán thực tế như tính toán lãi suất, biểu diễn số lớn, xác suất cũng như các bài toán tăng trưởng dân số, diện tích... Hiểu được lũy thừa giúp bạn vận dụng tốt các công thức toán học và giải quyết các bài toán nhanh, chính xác hơn.

Đặc biệt, với hơn 39.025+ bài tập Lũy thừa miễn phí, bạn sẽ có cơ hội rèn luyện, củng cố kiến thức và tăng kỹ năng giải bài tập ngay tại nhà!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

• Định nghĩa:
Nếuaalà một số thực khác00,nnlà một số nguyên dương thì lũy thừa bậcnncủaaa, ký hiệu là ana^n, được định nghĩa là:

-aagọi là cơ số;nngọi là số mũ.
- Nếun=0n = 0, quy ướca0=1a^0 = 1(vớia0a \neq 0)
- Nếunnlà số nguyên âm:an=1ana^{-n} = \frac{1}{a^n}(vớia0a \neq 0)

- Định lý và tính chất chính của lũy thừa:

  • *am×an=am+na^m \times a^n = a^{m+n}
  • *aman=amn\frac{a^m}{a^n} = a^{m-n}(a0a \neq 0)
  • *(am)n=amn\left(a^m \right)^n = a^{mn}
  • *(a×b)n=an×bn(a \times b)^n = a^n \times b^n
  • *(ab)n=anbn\left(\frac{a}{b}\right)^n = \frac{a^n}{b^n}(b<br>0b <br> \neq 0)
  • • Điều kiện áp dụng:a0a \neq 0khi xét các lũy thừa số nguyên âm hoặc chia cho lũy thừa.

    2.2 Công thức và quy tắc

    Danh sách công thức cần ghi nhớ:

  • -am×an=am+na^m \times a^n = a^{m+n}
  • -aman=amn\frac{a^m}{a^n} = a^{m-n}(a0a \neq 0)
  • -(am)n=amn\left(a^m\right)^n = a^{mn}
  • -(a×b)n=an×bn(a \times b)^n = a^n \times b^n
  • -(ab)n=anbn\left(\frac{a}{b}\right)^n = \frac{a^n}{b^n}(b<br>0b <br> \neq 0)
  • Cách ghi nhớ: Nhớ rằng cộng hoặc trừ số mũ khi nhân hoặc chia cùng cơ số, và nhân số mũ khi nâng lũy thừa lên lũy thừa.

    Điều kiện: Tuyệt đối KHÔNG áp dụng khi cơ số khác nhau. Các biến thể thường gặp:
    - Lũy thừa của số thập phân, phân số
    - Lũy thừa với số mũ là số nguyên âm (chú ý đảo phân số và đổi dấu mũ)

    3. Ví dụ minh họa chi tiết

    3.1 Ví dụ cơ bản

    Ví dụ: Tính23×222^3 \times 2^2.

    Giải:
    Áp dụng công thứcam×an=am+na^m \times a^n = a^{m+n}ta có:
    23×22=23+2=25=322^3 \times 2^2 = 2^{3+2} = 2^5 = 32

    Lưu ý: Luôn cộng số mũ nếu cơ số giống nhau.

    3.2 Ví dụ nâng cao

    Ví dụ: Rút gọn biểu thức35×3233\frac{3^5 \times 3^{-2}}{3^3}.

    Giải:
    Tử số:35×32=35+(2)=333^5 \times 3^{-2} = 3^{5 + (-2)} = 3^3
    Mẫu số:333^3
    Biểu thức trở thành:3333=333=30=1\frac{3^3}{3^3} = 3^{3-3} = 3^0 = 1

    Kỹ thuật giải nhanh: Gộp số mũ trên tử, sau đó trừ cho số mũ mẫu.

    4. Các trường hợp đặc biệt

    - Khia=0a=0:0n=00^n = 0vớin>0n > 0. Không xác định vớin=0n=0hoặcn<0n<0.
    -a0=1a^0=1vớia0a \neq 0.
    - Khi số mũ là số nguyên âm, luôn quy ướcan=1/ana^{-n} = 1/a^n.
    - Lũy thừa số âm, nhiều trường hợp không xác định với số không hoặc mũ âm.

    Mối liên hệ: Lũy thừa liên kết mạnh với hàm số mũ, logarit, nhị thức Newton và các chương trình ở lớp trên. Đặc biệt quan trọng khi học 'Tìm hệ số của một số hạng trong khai triển nhị thức Newton' ở bài 3 của lớp 10.

    5. Lỗi thường gặp và cách tránh

    5.1 Lỗi về khái niệm

    - Nhầm lẫn: cho rằnga0=0a^0 = 0(đúng phải là a0=1a^0 = 1vớia0a \neq 0).
    - Lẫn lộn giữaana^nnana.
    - Nhầm giữa lũy thừa và phép nhân thông thường.

    Cách phân biệt: Lũy thừa là phép nhân lặp lại cùng một số; số mũ thể hiện số lần nhân.

    5.2 Lỗi về tính toán

    - Sai công thức cộng/trừ/mũ trong quá trình rút gọn.
    - Bỏ sót dấu âm ở số mũ.
    - Quên điều kiện cơ số khác 0.

    Phương pháp kiểm tra: Sau khi giải, thay giá trị đơn giản để kiểm nghiệm khả năng đúng sai của kết quả hoặc so sánh với phép tính trực tiếp.

    6. Luyện tập miễn phí ngay

    Bạn có thể truy cập 39.025+ bài tập Lũy thừa miễn phí để luyện tập không giới hạn. Không cần đăng ký, chỉ cần chọn chủ đề 'Lũy thừa' là bắt đầu rèn luyện ngay. Hệ thống sẽ ghi nhớ tiến độ, giúp bạn theo dõi và cải thiện từng ngày!

    7. Tóm tắt và ghi nhớ

    Điểm chính cần nhớ:
    - Lũy thừa là phép nhân lặp lại nhiều lần cùng một số.
    - Thuộc lòng các công thức cơ bản và điều kiện áp dụng.
    - Áp dụng linh hoạt công thức để rút gọn và giải các bài toán nhanh chóng.

    Checklist trước khi làm bài:
    ✔ Nhớ công thức lũy thừa
    ✔ Kiểm tra điều kiện áp dụng (cơ số khác 0, số mũ nguyên...)
    ✔ Đọc kỹ đề bài, xác định đúng cơ số và số mũ
    ✔ Sau khi giải kiểm tra lại kết quả

    Kế hoạch ôn tập: Làm mỗi ngày 3-5 bài trong mục 'Lũy thừa' để hiểu sâu và làm bài nhanh hơn!

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".