1. Giới thiệu về bài toán tính tổng là số tròn chục

Trong chương trình Toán lớp 2, một dạng bài toán rất quan trọng và cơ bản là bài toán 'tính tổng là số tròn chục'. Đây là loại bài toán rèn kỹ năng cộng, giúp học sinh nhận biết các số có tổng là 10, 20, 30,... Việc thành thạo giải dạng toán này không chỉ giúp các em tính nhanh hơn mà còn phát triển tư duy số học và khả năng tính nhẩm, chuẩn bị nền tảng vững chắc cho các phép tính nâng cao về sau.

2. Đặc điểm của bài toán tính tổng là số tròn chục

• Tổng sau phép cộng là một số tròn chục (kết thúc bằng 0), ví dụ: 10, 20, 30,...
• Có thể gồm hai hoặc nhiều số hạng, các số hạng thường không phải là số tròn chục.
• Thường gặp trong phép cộng, đặc biệt là khi luyện tập ghép hai số sao cho tổng là 10, 20, 30,...

3. Chiến lược tổng thể để giải bài toán tính tổng là số tròn chục

Khi gặp bài toán này, học sinh cần nắm rõ các bước cơ bản:
1. Phân tích các số hạng đã cho.
2. Tìm cách nhóm các số hoặc lựa chọn số cần thêm vào để được số tròn chục.
3. Áp dụng phép cộng từng bước hoặc dùng kỹ thuật bổ sung để tính nhẩm nhanh hơn.
4. Kiểm tra lại kết quả để đảm bảo đúng là số tròn chục.

4. Các bước giải chi tiết với ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Tính$7 + 3 =?$
Bước 1: Nhận thấy$7 + 3 = 10$. Vậy tổng là số tròn chục nhỏ nhất – 10.

Ví dụ 2: Tính$8 + 2 + 10 =?$
Bước 1: Nhóm$8 + 2 = 10$
Bước 2: Lấy tổng vừa nhóm cộng tiếp với số còn lại:$10 + 10 = 20$
Vậy:$8 + 2 + 10 = 20$.

Ví dụ 3: Tính$17 + 3 =?$
Bước 1:$17$chưa phải số tròn chục, nhưng$17 + 3 = 20$. Nhận biết số cần cộng thêm là $3$ để về số tròn chục gần nhất (20).

5. Các công thức và kỹ thuật cần nhớ

• Số tròn chục: Là số có chữ số hàng đơn vị là $0$:$10, 20, 30, 40,...$
• Công thức tổng quát:$A + B = S$với$S$là số tròn chục, khi$S = 10n$và $A + B = 10n$($n$là số tự nhiên từ 1 trở lên)
• Kỹ thuật bổ sung: Nếu biết số hạng$A$, muốn tổng là số tròn chục$S = 10n$, số còn lại là $B = S - A$
• Có thể nhóm các số thành các cặp sao cho tổng mỗi cặp là số tròn chục

6. Các biến thể của bài toán và cách xử lý

- Dạng cho trước các số hạng và yêu cầu cộng lại về số tròn chục (như $6 + 4 = 10$)
- Dạng cho một số và hỏi cần cộng thêm mấy nữa để được số tròn chục?
- Dạng điền số vào chỗ chấm để tổng là số tròn chục (như $12 + \boxed{?} = 20$)
- Dạng tìm hai số trong dãy đã cho sao cho tổng là số tròn chục

Cách xử lý: Luôn xác định số cần thêm vào để chạm tới số tròn chục, có thể dùng phép trừ để tính số cần bổ sung.

7. Bài tập mẫu và lời giải chi tiết

Bài tập 1: Điền số thích hợp vào chỗ chấm:$13 + \boxed{?} = 20$
Giải:
$20 - 13 = 7$. Điền$7$vào ô trống.

Bài tập 2: Tính$6 + 9 + 5 =?$
Bước 1: Nhóm$6 + 4 = 10$, còn lại$5$($9 = 4 + 5$)
Như vậy:$6 + 4 = 10$,$10 + 5 = 15$,$15 + 5 = 20$(có thể nhóm$6 + 5 = 11$,$11 + 9 = 20$)
Vậy$6 + 9 + 5 = 20$

Bài tập 3: Số nào cần cộng vào$17$ để được$30$?
$30 - 17 = 13$
Vậy số cần cộng vào là $13$.

Bài tập 4: Gạch dưới hai số trong dãy số sau để tổng của chúng là số tròn chục:$2, 7, 3, 8$
Các cặp có thể:$2 + 8 = 10$,$7 + 3 = 10$.

8. Bài tập thực hành luyện tập

• a) Điền vào chỗ chấm để tổng là số tròn chục:
  $17 + \boxed{?} = 30$
  $6 + \boxed{?} = 10$
• b) Tính các tổng:
  $8 + 2 =?$
  $5 + 7 + 8 =?$
  $12 + 18 =?$
• c) Tìm hai số trong các dãy sau có tổng là số tròn chục:
  $1, 6, 9$
  $4, 16, 6$
  $20, 5, 15$
• d) Điền số thích hợp vào ô trống:
  $25 + \boxed{?} = 40$
  $9 + \boxed{?} = 20$

9. Mẹo và lưu ý khi giải bài toán tính tổng là số tròn chục

• Luôn nhớ các cặp số có tổng là 10:$1 + 9$,$2 + 8$,$3 + 7$,...$5 + 5$và áp dụng để tính các số lớn hơn.
• Với số lớn, tách số thành phần đơn vị+dễ tính (ví dụ:$17 = 10 + 7$, cộng với$3$lấy$7 + 3 = 10$rồi cộng$10$bổ sung).
• Nếu quên, hãy thử lấy số tròn chục gần nhất rồi tính ngược (lấy$20$trừ đi số đã có để tìm số cần thêm).
• Kiểm tra lại: Sau khi có kết quả, cộng lại một lần cuối để đảm bảo tổng đúng là số tròn chục (kết thúc bằng$0$).
• Luyện tập thường xuyên để ghi nhớ các cặp số và phép cộng nhanh hơn.