Chiến lược giải bài toán Tìm số hạng khi biết tổng và một số hạng là 9 cho học sinh lớp 2

1. Giới thiệu về dạng bài toán

Dạng toán “Tìm số hạng khi biết tổng và một số hạng là 9” là một trong những bài toán đặc trưng trong chương trình Toán lớp 2. Bài toán thường yêu cầu tìm số còn lại trong phép cộng khi biết tổng và 1 số hạng là 9. Dạng này thường xuất hiện nhiều trong các đề thi, bài kiểm tra trên lớp và sách bài tập, giúp học sinh thành thạo phép cộng và trừ trong phạm vi 20. Đây là kiến thức nền tảng, phát triển tư duy số học cho trẻ. Bạn có thể luyện tập miễn phí với 44.623+ bài tập online hoàn toàn miễn phí!

2. Phân tích đặc điểm bài toán

2.1 Nhận biết dạng bài

• Đề bài thường có các biểu hiện như: “Tổng của hai số là ...; một số hạng là 9. Hỏi số hạng còn lại là bao nhiêu?” hoặc “9 cộng với số nào bằng ...?”
• Từ khóa quan trọng: tổng, số hạng, một số là 9, tìm số hạng còn lại.
• Phân biệt với dạng “Tìm tổng” (khi biết hai số hạng) và “Tìm số hạng khi biết hiệu”.

2.2 Kiến thức cần thiết

• Công thức chính: Muốn tìm một số hạng chưa biết, lấy tổng trừ đi số hạng đã biết ($a + 9 = S\ \Rightarrow \a = S - 9$).
• Thuộc bảng cộng, trừ với 9 trong phạm vi 20.
• Hiểu mối liên hệ giữa phép cộng và phép trừ.

3. Chiến lược giải quyết tổng thể

3.1 Bước 1: Đọc và phân tích đề bài

• Đọc kỹ các dữ kiện: tổng, số hạng là mấy, số nào cần tìm?
• Xác định rõ: tổng cho trước, một số hạng là 9, số hạng chưa biết là gì?

3.2 Bước 2: Lập kế hoạch giải

• Sử dụng phép trừ: Số hạng chưa biết = Tổng - Số hạng đã biết.
• Xem nhanh kết quả hợp lý hay không (số hạng phải nhỏ hơn tổng, lớn hơn hoặc bằng 0).

3.3 Bước 3: Thực hiện giải toán

• Áp dụng công thức$a = S - 9$.
• Tính nhẩm hoặc đặt phép tính cẩn thận.
• Thử thay ngược lại để kiểm tra kết quả.

4. Các phương pháp giải chi tiết

4.1 Phương pháp cơ bản

Cách truyền thống: Xác định tổng và số hạng 9 rồi thực hiện phép trừ tổng cho 9 ra số hạng còn lại. Ưu điểm: đơn giản, dễ hiểu. Hạn chế: cần nhớ phép trừ, thao tác cẩn thận khi trừ số lớn cho 9.

4.2 Phương pháp nâng cao

• Tách tổng thành 9 và phần còn lại ngay trong đầu.
• Sử dụng mẹo: Tổng số trừ đi 10 rồi cộng 1 (ví dụ:$15 - 10 + 1 = 6$), dành cho học sinh thành thạo.
• Nhẩm nhanh bảng phép trừ với 9.

5. Bài tập mẫu với lời giải chi tiết

5.1 Bài tập cơ bản

5.2 Bài tập nâng cao

6. Các biến thể thường gặp

• Thay đổi vị trí số 9 (số 9 đứng trước hoặc sau phép cộng).
• Số lớn hơn có thể vượt phạm vi 20.
• Lồng ghép vào bài toán có lời văn (ví dụ: Có 9 quả táo, cần thêm mấy quả để có tổng 13 quả?).

7. Lỗi phổ biến và cách tránh

7.1 Lỗi về phương pháp

• Nhầm cả hai số hạng đều phải là 9.
• Dùng phép cộng thay vì phép trừ.
• Khắc phục: Luôn đọc kỹ đề, xác định rõ dữ kiện.

7.2 Lỗi về tính toán

• Nhầm phép tính (ví dụ:$17 - 9$tính nhầm ra 6 thay vì 8).
• Lỗi làm tròn số (không phổ biến với số nguyên nhỏ).
• Phương pháp kiểm tra: thay kết quả tìm được vào phép cộng kiểm tra lại.

8. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập kho 44.623+ bài tập cách giải Tìm số hạng khi biết tổng và một số hạng là 9 miễn phí. Không cần đăng ký, học sinh có thể luyện tập, xem đáp án và kiểm tra kết quả ngay lập tức. Theo dõi tiến độ và cải thiện kỹ năng từng ngày!

9. Kế hoạch luyện tập hiệu quả

• Tuần 1-2: Làm quen - luyện thuần thục bảng cộng, trừ với số 9 và tổng không quá 20.
• Tuần 3: Luyện nhiều bài toán với dữ kiện thay đổi (tổng, số hạng).
• Tuần 4: Tự ra đề và kiểm tra lại bằng cách thay kết quả vào phép cộng.
• Đặt mục tiêu đạt 100% đúng, kiểm tra tiến bộ từng tuần.