Blog

Ứng dụng thực tế của Biểu diễn số trên tia số trong cuộc sống hằng ngày và các ngành nghề

T
Tác giả
9 phút đọc
Chia sẻ:
10 phút đọc

1. Giới thiệu về khái niệm toán học

Biểu diễn số trên tia số là phương pháp sắp xếp các số theo thứ tự trên một đường thẳng, gọi là tia số. Mỗi vạch trên tia số ứng với một số cụ thể, giúp chúng ta hình dung rõ ràng vị trí, khoảng cách và thứ tự của các số một cách trực quan. Trong chương trình toán lớp 2, đây là kiến thức căn bản, hỗ trợ các con hiểu về số liền trước, số liền sau, cộng trừ số tự nhiên và so sánh số lượng. Việc luyện tập biểu diễn số trên tia số giúp củng cố tư duy logic, hình dung được mối liên hệ giữa các số. Bạn có thể thực hành với hơn 44.623+ bài tập miễn phí ngay hôm nay!

Hình minh họa: Tia số từ 0 đến 10 với vị trí số 5 được đánh dấu, mũi tên minh họa số liền trước (4) và số liền sau (6) của số 5, cùng ví dụ phép cộng 2 + 3 = 5 trên tia số
Tia số từ 0 đến 10 với vị trí số 5 được đánh dấu, mũi tên minh họa số liền trước (4) và số liền sau (6) của số 5, cùng ví dụ phép cộng 2 + 3 = 5 trên tia số

2. Ứng dụng trong đời sống hàng ngày

Biểu diễn số trên tia số không chỉ có trong sách vở mà còn gắn liền với cuộc sống thực tế của chúng ta mỗi ngày!

2.1 Ứng dụng tại nhà

Hình minh họa: Minh họa tia số qua thang đo nhiệt độ 0–5 độ C trên nhiệt kế, đánh dấu đồ chơi thứ ba khi xếp theo thứ tự và vị trí số 3 giờ trên mặt đồng hồ
Minh họa tia số qua thang đo nhiệt độ 0–5 độ C trên nhiệt kế, đánh dấu đồ chơi thứ ba khi xếp theo thứ tự và vị trí số 3 giờ trên mặt đồng hồ

Ví dụ khi đo nhiệt độ bằng nhiệt kế, vạch chia trên nhiệt kế chính là các số được biểu diễn trên một tia số. Khi xem đồng hồ, các con số trên mặt số cũng tương tự như các điểm trên tia số, giúp em biết hiện tại là mấy giờ. Khi xếp đồ chơi theo thứ tự, bạn cũng đang sử dụng kiến thức về vị trí trên tia số. Nếu mẹ hỏi: “Cái bánh nào đứng thứ ba từ trái sang?”, em hãy tưởng tượng đó là điểm số 3 trên một tia số!

2.2 Ứng dụng trong mua sắm

Hình minh họa: Tia số minh họa vị trí giá Kẹo (7.000₫), Sữa (8.500₫), Bánh (10.000₫) và bước cộng dồn Kẹo + Sữa (7.000₫ + 8.500₫ = 15.500₫) trong ngân sách 20.000₫
Tia số minh họa vị trí giá Kẹo (7.000₫), Sữa (8.500₫), Bánh (10.000₫) và bước cộng dồn Kẹo + Sữa (7.000₫ + 8.500₫ = 15.500₫) trong ngân sách 20.000₫

Khi đi siêu thị, bạn dùng tia số để so sánh giá các món đồ: Bánh 10.000₫, kẹo 7.000₫, sữa 8.500₫. Đặt các số vào đúng vị trí trên tia số giúp em nhận ra món nào rẻ hơn, món nào đắt hơn, và lập ngân sách chi tiêu hợp lý. Nếu mua sắm với 20.000₫, các con sẽ dễ dàng cộng dồn từng món vừa mua trên "tia số tiền".

Hình minh họa: Tia số minh họa cách đặt các giá trị 7.000₫ (kẹo), 8.500₫ (sữa) và 10.000₫ (bánh) trên tia số từ 0 đến 20.000₫, đồng thời thể hiện các cung mũi tên minh họa phép cộng dồn từng món và vạch giới hạn
Tia số minh họa cách đặt các giá trị 7.000₫ (kẹo), 8.500₫ (sữa) và 10.000₫ (bánh) trên tia số từ 0 đến 20.000₫, đồng thời thể hiện các cung mũi tên minh họa phép cộng dồn từng món và vạch giới hạn "Ng
Hình minh họa: Tia số minh hoạ quãng đường thi chạy 100 m với điểm chạy được 45 m (mũi tên xanh) và quãng đường còn lại 55 m (mũi tên cam), cùng tia số điểm cho 3 lượt chơi với các giá trị điểm 6 đ, 9 đ và 7 đ
Tia số minh hoạ quãng đường thi chạy 100 m với điểm chạy được 45 m (mũi tên xanh) và quãng đường còn lại 55 m (mũi tên cam), cùng tia số điểm cho 3 lượt chơi với các giá trị điểm 6 đ, 9 đ và 7 đ

2.3 Ứng dụng trong thể thao và giải trí

Khi chơi các trò thi chạy, bạn có thể sử dụng tia số để tính toán khoảng cách đã chạy được hoặc còn lại bao nhiêu mét nữa đến vạch đích. Trong các trò chơi điểm số như bi-a, ném vòng, các số điểm cũng được sắp xếp trên một các tia số, giúp bạn theo dõi và so sánh kết quả của từng lượt chơi.

3. Ứng dụng trong các ngành nghề

Hình minh họa: Minh họa tia số phân tích doanh thu tăng từ 50 triệu lên 70 triệu, chi phí cố định 40 triệu, so sánh lợi nhuận ban đầu (10 triệu) và lợi nhuận sau (30 triệu)
Minh họa tia số phân tích doanh thu tăng từ 50 triệu lên 70 triệu, chi phí cố định 40 triệu, so sánh lợi nhuận ban đầu (10 triệu) và lợi nhuận sau (30 triệu)

3.1 Ngành kinh doanh

Doanh nhân dùng tia số để phân tích doanh thu, chi phí và lợi nhuận (ví dụ: nếu doanh thu tăng từ 50 triệu lên 70 triệu, tia số giúp họ dễ dàng phân biệt và dự báo xu hướng kinh doanh sắp tới).

3.2 Ngành công nghệ

Trong lập trình, các thuật toán xử lý dữ liệu, xếp hạng, tìm kiếm đều có liên quan đến sắp xếp số trên tia số. Trí tuệ nhân tạo (AI) cần biết số nào lớn hơn/số nào nhỏ hơn để ra quyết định.

3.3 Ngành y tế

Bác sĩ sử dụng tia số để tính toán liều lượng thuốc (chẳng hạn mỗi 2 giờ uống một viên), phân tích số đo huyết áp, hoặc kết quả xét nghiệm – tất cả đều liên quan đến các con số trên "tia số sức khỏe".

Hình minh họa: Minh họa tia số từ 0 đến 3 m với các mốc cắt mỗi 50 cm dùng trong tính toán vật liệu ống nước
Minh họa tia số từ 0 đến 3 m với các mốc cắt mỗi 50 cm dùng trong tính toán vật liệu ống nước

3.4 Ngành xây dựng

Kỹ sư xây dựng cần tính toán vật liệu: ví dụ ống nước dài 3m, cắt khúc 50cm, tia số giúp xác định chính xác các điểm cắt. Khi thiết kế, sắp xếp không gian, họ dùng tia số để tính khoảng cách giữa các mốc trên bản vẽ.

3.5 Ngành giáo dục

Giáo viên dùng tia số để đánh giá kết quả học tập, phân tích điểm số của học sinh và xác định xu hướng tiến bộ theo thời gian.

4. Dự án thực hành cho học sinh

4.1 Dự án cá nhân

Em hãy dùng một sợi dây, vẽ các vị trí số từ 0 đến 10 và đánh dấu ngày mình học bài, số giờ ngủ, số bước chân trong ngày... Sau đó, trình bày kết quả với bạn bè và bố mẹ.

4.2 Dự án nhóm

Hãy cùng các bạn khảo sát số học sinh thích từng loại trái cây trong lớp. Sau đó, vẽ tia số biểu diễn số lượng các bạn chọn. Có thể phỏng vấn người lớn về việc họ ứng dụng kiến thức này trong công việc, rồi tổng hợp thành báo cáo.

5. Kết nối với các môn học khác

5.1 Vật lý

Trên thước đo, các vạch từ 00 đến100100cm giúp xác định vị trí các vật, phục vụ cho việc tính quãng đường, vận tốc trong các bài toán chuyển động (ví dụ: khoảng cách vật di chuyển = điểm cuối - điểm đầu trên tia số).

5.2 Hóa học

Tia số giúp cân bằng phương trình hóa học, tính toán thành phần dung dịch: ví dụ, nếu có 10ml nước và thêm 3ml muối, tổng thể tích là 10+3=1310 + 3 = 13(vị trí trên tia số thể tích).

5.3 Sinh học

Việc đếm số lượng cây, con vật hoặc phân tích tần suất xuất hiện của một loại gen đều dùng các vạch số trên tia số để biểu diễn kết quả phần thống kê.

5.4 Địa lý

Khi sử dụng bản đồ, tia số giúp xác định khoảng cách giữa các địa điểm, ví dụ: từ nhà đến trường cách 2km, từ trường đến siêu thị cách thêm 1km nữa.

6. Luyện tập miễn phí ngay

  • Truy cập 44.623+ bài tập ứng dụng Biểu diễn số trên tia số miễn phí, phù hợp cho mọi bạn nhỏ lớp 2.
  • Không cần đăng ký, bắt đầu luyện tập ngay lập tức, giúp bạn kết nối kiến thức với thực tế.
  • Nâng cao tư duy toán học qua các bài tập gần gũi đời sống hàng ngày.
Hỏi đáp về bài viết

Xem các câu hỏi và câu trả lời từ cộng đồng về bài viết này.

Chưa có câu hỏi nào

Hãy là người đầu tiên đặt câu hỏi về bài viết này!

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".