Cách giải bài toán giải bằng hai bước tính lớp 3: Chiến lược, ví dụ minh họa, bài tập và mẹo hay

1. Giới thiệu về bài toán giải bằng hai bước tính

Bài toán giải bằng hai bước tính là một dạng toán gặp rất nhiều trong chương trình Toán lớp 3. Để giải quyết vấn đề, chúng ta cần thực hiện hai phép tính liên tiếp nhau mới tìm ra được đáp số cuối cùng. Kỹ năng này rất quan trọng vì nó giúp học sinh phát triển tư duy logic, biết cách phân tích đề và lập kế hoạch giải toán, là nền tảng để học các dạng toán nâng cao hơn về sau.

2. Phân tích đặc điểm của bài toán giải bằng hai bước tính

Bài toán hai bước tính thường có những đặc điểm sau:

• Đề bài yêu cầu tính toán một kết quả cuối cùng nhưng muốn đạt được phải thực hiện ít nhất hai phép tính nhỏ, liên tiếp.
• Thông tin đề bài thường được cho từng phần, cần phải liên kết các phần đó để giải.
• Các phép tính sử dụng có thể là cộng, trừ, nhân hoặc chia.
• Có thể có nhiều cách giải nếu học sinh biết phân tích linh hoạt.

3. Chiến lược tổng thể để giải bài toán hai bước tính

Để giải bài toán giải bằng hai bước tính, bạn nên tuân thủ các bước sau:

1. Đọc kỹ đề bài để xác định rõ yêu cầu và dữ kiện.
2. Xác định hai phép tính cần phải thực hiện, thứ tự thực hiện.
3. Viết lời giải cho từng bước tính một cách rõ ràng.
4. Kiểm tra lại đáp số và cách trình bày.

4. Các bước giải chi tiết với ví dụ minh họa

Ví dụ 1: Trong một kho có 36 thùng cam, mỗi thùng đựng 8 kg cam. Sau khi bán đi 120 kg cam, hỏi trong kho còn lại bao nhiêu kg cam?

Các bước giải:

1. Bước 1: Tính tổng số kg cam có trong kho:
2. Bước 2: Lấy tổng đó trừ đi số cam đã bán để ra số kg cam còn lại.

Trình bày lời giải:

• Tổng số cam trong kho là:$36 \times 8 = 288$(kg)
• Số cam còn lại sau khi bán là:$288 - 120 = 168$(kg)
• Đáp số: 168 kg cam.

5. Các công thức và kỹ thuật cần nhớ

• Nếu bài toán có dạng "có nhiều nhóm giống nhau", phép tính đầu tiên thường là phép nhân:$a \times b$
• Nếu bài toán yêu cầu "lấy tổng/trừ đi phần đã sử dụng/bán", phép tính tiếp theo thường là phép trừ.
• Nếu chia đều thành các nhóm, dùng phép chia:$a: b$
• Có thể sử dụng kết hợp các phép cộng, trừ, nhân, chia trong cùng một bài toán.

6. Các biến thể và cách điều chỉnh chiến lược giải

Một số biến thể thường gặp:

• Dạng 1: Biết kết quả, tìm một phần trung gian. Khi đó, có thể phải suy luận ngược lại.
• Dạng 2: Phép tính đầu là cộng/trừ, tiếp theo là nhân/chia.
• Dạng 3: Bài toán liên quan chia đều, tìm số phần còn lại, v.v.

Khi gặp biến thể, cần xác định rõ thứ tự phép tính phù hợp với đề bài nhé!

7. Bài tập mẫu với lời giải chi tiết

Bài mẫu 1:

Một cửa hàng có 120 quyển vở. Ngày thứ nhất bán được 38 quyển, ngày thứ hai bán nhiều hơn ngày thứ nhất 12 quyển. Hỏi cả hai ngày cửa hàng đã bán được bao nhiêu quyển vở?

Giải:

• Số quyển vở bán ngày thứ hai là:$38 + 12 = 50$(quyển)
• Cả hai ngày bán được là:$38 + 50 = 88$(quyển)
• Đáp số: 88 quyển vở.

Bài mẫu 2:

Một vườn hoa có 7 luống, mỗi luống trồng 12 cây hoa. Người ta đã nhổ bỏ 10 cây hoa bị hỏng. Hỏi còn lại bao nhiêu cây hoa trong vườn?

• Số cây hoa trong vườn là:$7 \times 12 = 84$(cây)
• Số cây còn lại là:$84 - 10 = 74$(cây)
• Đáp số: 74 cây hoa.

8. Bài tập thực hành cho học sinh

Em hãy tự làm các bài sau và trình bày lời giải chi tiết từng bước nhé:

• Bài 1: Một lớp có 25 học sinh nam và 18 học sinh nữ. Sau đó, có 5 học sinh nữ chuyển đi. Hỏi lớp còn lại bao nhiêu học sinh?
• Bài 2: Một cửa hàng có 16 thùng bánh, mỗi thùng đựng 20 chiếc bánh. Nếu bán đi 125 chiếc bánh, cửa hàng còn lại bao nhiêu chiếc bánh?
• Bài 3: Một trường có 240 học sinh, tổ chức chia đều vào 8 lớp. Sau đó, có thêm 16 học sinh chuyển đến. Hỏi mỗi lớp có bao nhiêu học sinh?

9. Mẹo và lưu ý để tránh sai lầm phổ biến

• Đọc thật kỹ đề bài, gạch chân dữ kiện quan trọng.
• Ghi rõ lời giải từng bước, không làm tắt.
• Kiểm tra lại phép tính sau mỗi bước giải.
• Nếu quên một bước tính, coi lại thứ tự sự việc trong đề bài để tránh bỏ sót kết quả trung gian.
• Trình bày lời giải chỉn chu, dễ đọc, rõ ràng sẽ giúp giáo viên và bản thân kiểm tra dễ dàng hơn.

Kết luận

Bài toán giải bằng hai bước tính là một trong những dạng quan trọng và thường gặp ở lớp 3. Luyện tập thường xuyên theo đúng chiến lược và chú ý các mẹo nhỏ sẽ giúp các em giải bài toán nhanh và chính xác hơn. Chúc các em học tốt!