Cộng nhẩm số có hai chữ số với số có một chữ số: Giải thích chi tiết cho học sinh lớp 3

Giới thiệu chung về khái niệm "cộng nhẩm số có hai chữ số với số có một chữ số"

Trong toán học lớp 3, phép cộng là một phép tính cơ bản giúp các em phát triển tư duy số học và làm nền tảng cho các phép tính phức tạp hơn sau này. Đặc biệt, "cộng nhẩm số có hai chữ số với số có một chữ số" là kỹ năng hết sức quan trọng, giúp các em tính toán nhanh nhẹn, chính xác trong học tập và thực tế. Biết làm phép cộng này bằng cách nhẩm sẽ giúp các em rèn luyện trí nhớ toán học, tăng khả năng tư duy logic và tự tin khi giải quyết những bài toán liên quan đến số lớn hơn.

Định nghĩa khái niệm "cộng nhẩm số có hai chữ số với số có một chữ số"

Cộng nhẩm số có hai chữ số với số có một chữ số là việc cộng một số từ $10$ đến$99$với một số từ $1$ đến$9$mà không cần viết phép tính ra giấy, chỉ dùng đầu óc để tính nhanh và ra kết quả.

Các bước cộng nhẩm cơ bản với ví dụ minh họa thực tế

Để cộng nhẩm nhanh, các em có thể thực hiện theo các bước sau:

• Bước 1: Xác định số có hai chữ số (gọi là $a$) và số có một chữ số (gọi là $b$).
• Bước 2: Xét chữ số hàng đơn vị và hàng chục của số có hai chữ số.
• Bước 3: Cộng chữ số hàng đơn vị của số $a$với số $b$.
• Bước 4: Nếu tổng nhỏ hơn 10, giữ nguyên chữ số hàng chục, thay hàng đơn vị bằng kết quả phép cộng.
• Bước 5: Nếu tổng lớn hơn hoặc bằng 10, tăng hàng chục thêm 1, hàng đơn vị lấy phần lẻ còn lại (tức tổng trừ đi 10).

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1:$23 + 4$

- Số có hai chữ số là $23$, số có một chữ số là $4$
-$23$gồm$2$chục và $3$ đơn vị
- Cộng$3 + 4 = 7$(nhỏ hơn$10$)
- Kết quả là $2$chục và $7$ đơn vị, tức$27$.

Ví dụ 2:$38 + 7$

-$38$gồm$3$chục và $8$ đơn vị
- Cộng$8 + 7 = 15$(lớn hơn$10$)
- Ta lấy$15 - 10 = 5$(viết$5$ ở hàng đơn vị) và cộng thêm$1$vào hàng chục ($3 + 1 = 4$)
- Kết quả là $45$.

Các trường hợp đặc biệt và lưu ý khi cộng nhẩm

Khi cộng nhẩm, các em cần chú ý:

- Nếu tổng các số ở hàng đơn vị lớn hơn hoặc bằng$10$, phải nhớ "thêm 1" vào hàng chục (gọi là nhớ 1).
- Nếu tổng nhỏ hơn$10$, kết quả rất đơn giản, chỉ cần thay đổi hàng đơn vị.
- Khi số có hai chữ số có hàng đơn vị là $9$thì cộng một số bất kỳ ($1$ đến$9$) chắc chắn phải nhớ 1 sang hàng chục vì $9 + b 10$.

Mối liên hệ với các phép cộng và khái niệm toán học khác

- Kỹ năng cộng nhẩm này là nền tảng để học phép cộng các số lớn, phép cộng ba số, phép cộng có nhớ, cộng nhiều số liên tiếp.
- Cộng nhẩm với số có hai chữ số là cơ sở giúp các em nhận biết bản chất của phép tính cộng, hiểu về giá trị vị trí (hàng chục, hàng đơn vị), biết áp dụng khi gặp phép trừ đối xứng hoặc giải các bài toán đố vui hằng ngày.

Bài tập mẫu có lời giải chi tiết

Bài 1:$56 + 3 =$

-$56$có $5$chục và $6$ đơn vị
-$6 + 3 = 9$(nhỏ hơn$10$)
- Kết quả:$59$

Bài 2:$67 + 8 =$

-$67$có $6$chục và $7$ đơn vị
-$7 + 8 = 15$
-$15 - 10 = 5$(ghi$5$ đơn vị),$6 + 1 = 7$
- Đáp án:$75$

Bài 3:$45 + 9 =$

-$45$có $4$chục và $5$ đơn vị
-$5 + 9 = 14$
-$14 - 10 = 4$(ghi$4$ đơn vị),$4 + 1 = 5$
- Đáp án:$54$

Các lỗi thường gặp khi cộng nhẩm và cách tránh

- Quên nhớ (cộng dồn thêm$1$vào hàng chục khi tổng hàng đơn vị lớn hơn hoặc bằng$10$)
- Ghi nhầm hàng đơn vị (ví dụ cộng$8 + 4$bằng$12$, nhưng lại ghi$2$thay vì $2$ đơn vị và cộng thêm$1$vào hàng chục)
- Không đọc kỹ đề bài, đổi vị trí các số cộng

Cách tránh:
- Luôn kiểm tra tổng hàng đơn vị, nếu tổng lớn hơn hoặc bằng$10$, nhớ cộng thêm$1$vào hàng chục!
- Thực hành nhiều để nhớ các cặp số cộng và quen dần với việc "nhớ 1" sang hàng chục.

Tóm tắt và những điểm chính cần nhớ

- Cộng nhẩm số có hai chữ số với số có một chữ số là kỹ năng cơ bản và cần thiết của học sinh lớp 3.
- Cần xác định kỹ hàng đơn vị và hàng chục, kiểm tra tổng ở hàng đơn vị.
- Nếu tổng nhỏ hơn$10$, giữ hàng chục, thay đổi hàng đơn vị. Nếu tổng từ $10$trở lên, nhớ cộng thêm$1$vào hàng chục và lấy phần lẻ làm hàng đơn vị.
- Luyện tập thường xuyên sẽ giúp các em tính nhanh, nhớ lâu và tự tin với các phép cộng lớn hơn sau này.