Giải thích chi tiết khái niệm toán học: Tính nhẩm với bảng chia 3 cho học sinh lớp 3

1. Giới thiệu về Tính nhẩm với bảng chia 3 và vai trò trong Toán học lớp 3

Tính nhẩm với bảng chia 3 là một trong những nội dung quan trọng mà học sinh lớp 3 cần nắm vững. Việc thành thạo bảng chia 3 giúp các em giải các bài toán chia nhanh chóng, tăng tốc độ làm toán, hỗ trợ giải các bài toán thực tế, và phát triển tư duy logic toán học. Không chỉ xuất hiện trong chương trình lớp 3, phép chia còn đi cùng các em trong suốt quá trình học Toán bậc Tiểu học và cả những cấp học sau.

2. Định nghĩa: Thế nào là Tính nhẩm với bảng chia 3?

Tính nhẩm với bảng chia 3 nghĩa là sử dụng kiến thức thuộc bảng chia 3 để thực hiện phép chia cho 3 một cách nhanh chóng, không cần thực hiện phép tính chi tiết mà nhớ ngay kết quả. Các phép chia trong bảng chia 3 bao gồm các phép chia dạng $a: 3 = b$, với$a$là các bội của 3 và $b$là kết quả nguyên.

Ví dụ, với phép chia$6: 3 = 2$, ta cần nhớ ngay kết quả là 2 mà không phải tính đếm lại.

3. Bảng chia 3 đầy đủ và hướng dẫn cách ghi nhớ

Dưới đây là bảng chia 3 đầy đủ gồm các phép chia cơ bản mà học sinh lớp 3 cần thuộc:

Cách ghi nhớ: Các số bị chia trong bảng chia 3 chính là các bội của 3 (3, 6, 9, 12, 15, ...) và thương chính là 1, 2, 3, 4, ... 10.

4. Các bước thực hiện Tính nhẩm với bảng chia 3 (có ví dụ minh họa)

Bước 1: Nhìn số bị chia, kiểm tra xem có phải bội của 3 không.

Bước 2: Tìm vị trí số đó trong bảng chia 3.

Bước 3: Nhớ hoặc tra nhanh bảng chia 3 để nêu kết quả.

Ví dụ minh họa:

-$21: 3 =?$

Số 21 nằm trong bảng chia 3,$21: 3 = 7$

-$18: 3 =?$

Số 18 nằm trong bảng chia 3,$18: 3 = 6$

5. Trường hợp đặc biệt và lưu ý khi dùng bảng chia 3

Lưu ý 1: Chỉ áp dụng bảng chia 3 cho số bị chia là bội của 3.

Lưu ý 2: Nếu số bị chia không chia hết cho 3 (không phải bội của 3) thì phép chia sẽ có dư. Khi đó, kết quả là số nguyên cộng với phần dư, ví dụ $10: 3 = 3$(dư 1).

Trường hợp đặc biệt: Khi số bị chia nhỏ hơn 3 ($1: 3$,$2: 3$), thương là 0 (vì 1 hoặc 2 không đủ lập thành nhóm 3), kết quả chia có thể được học ở lớp cao hơn.

6. Mối liên hệ với các khái niệm toán học khác

Tính nhẩm với bảng chia 3 liên quan mật thiết đến bảng nhân 3. Bởi vì phép chia là phép tính ngược lại của phép nhân: Nếu$a: 3 = b$thì $b \times 3 = a$.

Việc nắm chắc bảng nhân 3 sẽ giúp các em học thuộc bảng chia 3 dễ dàng hơn.

7. Bài tập mẫu về tính nhẩm với bảng chia 3 (có lời giải)

Bài 1: Tính nhanh

$12: 3 =$

Lời giải:$12: 3 = 4$

Bài 2:$27: 3 =$

Lời giải:$27: 3 = 9$

Bài 3:$15: 3 =$

Lời giải:$15: 3 = 5$

Bài 4: Hoàn thành phép chia thích hợp
a)$24: 3 =$

b)$9: 3 =$

c)$6: 3 =$

Lời giải:
a)$24: 3 = 8$
b)$9: 3 = 3$
c)$6: 3 = 2$

8. Lỗi thường gặp khi tính nhẩm với bảng chia 3 và cách tránh

- Lỗi 1: Nhầm bảng chia 3 với các bảng chia khác, ví dụ $18: 3$nhầm với$18: 2$.

Cách tránh: Luôn kiểm tra kỹ số chia là 3.

- Lỗi 2: Nhớ sai bảng chia 3 hoặc trả lời quá nhanh khi chưa chắc.

Cách tránh: Ôn kĩ bảng chia, luyện tập thường xuyên bằng cách nhẩm và làm bài tập.

- Lỗi 3: Không kiểm tra lại kết quả bằng phép nhân.

Cách tránh: Có thể kiểm tra ngược: Nếu$a: 3 = b$thì $b \times 3 = a$.

9. Tóm tắt và các điểm cần nhớ về tính nhẩm với bảng chia 3

• Bảng chia 3 gồm các phép chia các bội của 3 cho 3.
• Tính nhẩm giúp các em làm toán nhanh, chính xác hơn.
• Có thể sử dụng mối liên hệ phép chia – phép nhân để kiểm tra kết quả.
• Luyện tập thường xuyên bằng bảng chia và bài tập giúp nhớ lâu hơn.