Tính nhẩm với bảng chia 7 – Khái niệm và hướng dẫn chi tiết cho học sinh lớp 3

1. Giới thiệu về 'Tính nhẩm với bảng chia 7' và tầm quan trọng trong chương trình toán học lớp 3

Khi học sinh bước vào lớp 3, các phép chia bắt đầu xuất hiện thường xuyên hơn trong chương trình Toán. Đặc biệt, việc nắm vững "Tính nhẩm với bảng chia 7" sẽ giúp các em làm toán nhanh hơn, hiểu bản chất phép chia và dễ dàng vận dụng vào các bài toán thực tế. Biết nhẩm bảng chia 7 không chỉ để giải bài tập, mà còn rèn luyện trí nhớ, tư duy logic, nền tảng để học tốt hơn các phép toán phức tạp sau này.

2. Định nghĩa chính xác và rõ ràng về 'Tính nhẩm với bảng chia 7'

"Tính nhẩm với bảng chia 7" là sử dụng khả năng nhớ, thuộc bảng chia 7 để thực hiện nhanh các phép chia mà không cần dùng giấy, bút hay máy tính. Nghĩa là, khi gặp một phép chia mà số bị chia là bội của 7 trong phạm vi bảng chia, học sinh có thể cho kết quả ngay lập tức. Ví dụ: 21 chia 7 bằng 3.

3. Giải thích từng bước với ví dụ minh họa

Trước tiên, hãy cùng nhau ôn lại bảng chia 7 chuẩn lớp 3:

Để tính nhẩm với bảng chia 7, em chỉ cần nhớ số bị chia chính là một tích trong bảng nhân 7, còn thương là số đã nhân với 7 để được kết quả đó.

Ví dụ minh họa:

Ví dụ 1:$35 \div 7 =?$

Nhẩm: 7 nhân mấy bằng 35? 7 x 5 = 35. Vậy$35 \div 7 = 5$.

Ví dụ 2:$56 \div 7 =?$

Nhẩm: 7 x 8 = 56. Vậy$56 \div 7 = 8$.

Nhớ quy tắc: "Nhớ bảng nhân 7, rồi tìm số nhân với 7 tạo thành số bị chia".

4. Các trường hợp đặc biệt và lưu ý khi áp dụng bảng chia 7

- Nếu số bị chia không phải bội của 7 (không chia hết cho 7), phép chia sẽ có số dư (học lớp lớn hơn mới học!).

- Số nào chia cho 7 bằng 1? Đó là chính số 7:$7 \div 7 = 1$.

- Số bị chia là 0 thì:$0 \div 7 = 0$(số 0 chia cho bao nhiêu cũng bằng 0).

- Chỉ áp dụng nhẩm thành thạo khi số bị chia nằm trong bảng chia 7 (tức là từ 7 đến 70).

5. Mối liên hệ với các khái niệm toán học khác

- Phép chia là phép toán ngược với phép nhân. Việc nhớ bảng chia liên quan trực tiếp đến việc nhớ bảng nhân. Khi biết$7 \times 6 = 42$thì sẽ suy ra ngay$42 \div 7 = 6$.

- Học thuộc bảng chia 7 giúp giải toán nhanh hơn và là nền tảng cho các phép chia số lớn, phân số sau này.

- Kỹ năng nhẩm bảng chia là cơ sở để học các dạng toán tìm x, liên quan đến chia hết, chia có dư, chia cho nhiều chữ số ở các lớp cao hơn.

6. Các bài tập mẫu có lời giải chi tiết

Bài 1. Tính nhẩm kết quả các phép chia sau:

a)$21 \div 7$
b)$49 \div 7$
c)$63 \div 7$
d)$14 \div 7$

Lời giải:

a)$21 \div 7 = 3$vì $7 \times 3 = 21$.
b)$49 \div 7 = 7$vì $7 \times 7 = 49$.
c)$63 \div 7 = 9$vì $7 \times 9 = 63$.
d)$14 \div 7 = 2$vì $7 \times 2 = 14$.

Bài 2. Điền số thích hợp vào ô trống:

a) $28 \div 7 = \square$
b) $56 \div 7 = \square$
c) $35 \div 7 = \square$
d) $70 \div 7 = \square$

Lời giải:

a)$28 \div 7 = 4$(Vì $7 \times 4 = 28$)
b)$56 \div 7 = 8$(Vì $7 \times 8 = 56$)
c)$35 \div 7 = 5$(Vì $7 \times 5 = 35$)
d)$70 \div 7 = 10$(Vì $7 \times 10 = 70$)

Bài 3. Tìm x biết:$x \div 7 = 6$

Lời giải:$x = 7 \times 6 = 42$. Vậy$x = 42$.

Bài 4. Số nhỏ nhất mà khi chia cho 7 được kết quả là 9 là số nào?

Lời giải:$7 \times 9 = 63$. Vậy số cần tìm là 63.

7. Các lỗi thường gặp khi nhẩm bảng chia 7 và cách tránh

- Không học thuộc bảng nhân 7 nên rất khó nhẩm bảng chia 7. Cần ôn lại bảng nhân 7 nhiều lần.

- Nhầm lẫn kết quả giữa các số gần nhau như $35 \div 7$và $42 \div 7$. Hãy đọc kỹ từng phép chia và ôn lại bảng chia trước khi xác nhận kết quả.

- Không để ý phạm vi bảng chia 7, dẫn đến áp dụng nhẩm cho các số nằm ngoài bảng (ví dụ:$99 \div 7$không áp dụng được nhẩm trong phạm vi bảng chia 7). Chỉ nhẩm khi số chia nằm trong bảng chia.

8. Tóm tắt và các điểm cần nhớ về tính nhẩm với bảng chia 7

- Tính nhẩm với bảng chia 7 là nhớ thuộc bảng nhân 7 rồi thực hiện phép chia nhanh.

- Chỉ nên áp dụng với các số bị chia là bội của 7 trong phạm vi bảng chia (7 đến 70).

- Có mối liên hệ trực tiếp với bảng nhân 7:$a \div 7 = b$nếu$7 \times b = a$.

- Phải thường xuyên rèn luyện, nhẩm lại bảng nhân và bảng chia để ghi nhớ lâu và tính nhẩm nhanh.

- Nền tảng quan trọng để làm được các phép chia phức tạp hơn sau này.

Mong rằng bài viết giúp các em học sinh lớp 3 hiểu rõ và thành thạo cách tính nhẩm với bảng chia 7, từ đó học môn Toán ngày càng tốt hơn!