Tính nhẩm với bảng nhân 9 – Hướng dẫn chi tiết cho học sinh lớp 3

1. Giới thiệu về "Tính nhẩm với bảng nhân 9"

Tính nhẩm với bảng nhân 9 là một kĩ năng rất quan trọng đối với học sinh lớp 3. Khi học bảng nhân 9, học sinh không chỉ rèn luyện óc quan sát, tư duy logic mà còn phát triển khả năng tính toán nhanh và chính xác. Đây là một phần thiết yếu trong chương trình toán tiểu học, giúp các em chuẩn bị tốt cho những kiến thức toán học phức tạp hơn sau này.

2. Định nghĩa "Tính nhẩm với bảng nhân 9" là gì?

Tính nhẩm với bảng nhân 9 là khả năng nhanh chóng tính kết quả của các phép nhân có chứa số 9, cụ thể là các phép tính dạng$9 imes n$hoặc$n \t \times 9$với$n$từ $1$ đến$10$, mà không cần dùng giấy nháp hoặc máy tính.

3. Cách tính nhẩm bảng nhân 9 theo từng bước với ví dụ cụ thể

Có nhiều cách tính nhẩm bảng nhân 9, sau đây là những cách phổ biến và dễ nhớ nhất cho học sinh lớp 3:

a) Cách 1: Sử dụng quy luật tổng các chữ số luôn bằng 9

Ví dụ:$9 \times 3 = 27$. Ta có $2 + 7 = 9$. Dễ thấy với tất cả kết quả của phép nhân$9 imes n$(với$n <br /> \neq 10$), tổng hai chữ số của kết quả đều là 9.

Một số phép nhân ví dụ:

b) Cách 2: Lấy số liền trước của$n$(ở hàng chục) và số cộng với nó để thành 9 (ở hàng đơn vị)

Cụ thể, khi muốn tính$9 \times n$:

Ví dụ:$9 \times 6$:

Vậy$9 \times 6 = 54$

Ví dụ khác:$9 \times 8$:

Vậy$9 \times 8 = 72$

c) Cách 3: Quy luật giảm dần

Nhìn vào bảng nhân 9, bạn sẽ thấy số hàng chục tăng dần từ 0 lên 9 (0, 1, 2,..., 9); số hàng đơn vị giảm dần từ 9 về 0 (9, 8, 7,..., 0).

9 × 1 = 09
9 × 2 = 18
9 × 3 = 27
9 × 4 = 36
9 × 5 = 45
9 × 6 = 54
9 × 7 = 63
9 × 8 = 72
9 × 9 = 81
9 × 10 = 90

Rõ ràng, quy luật này giúp em dễ dàng nhớ và viết ra nhanh các phép nhân của bảng nhân 9.

4. Các trường hợp đặc biệt và lưu ý khi áp dụng

5. Mối liên hệ với các khái niệm toán học khác

Bảng nhân 9 là một nhánh của phép nhân, phép toán cơ bản trong toán học. Việc thành thạo bảng nhân 9 sẽ giúp các em dễ dàng thực hiện các phép chia (vì phép chia là phép nhân ngược lại), biết cách nhận biết số chia hết cho 9. Ngoài ra, bảng nhân 9 còn liên hệ với các bảng nhân khác như bảng nhân 3, bảng nhân 6 (vì $9 = 3 \times 3$,$9 = 6 + 3$,...) và tổng hợp trong các bài toán thực tế như chia đều, sắp xếp nhóm...

6. Bài tập mẫu và lời giải chi tiết

Bài tập 1: Tính nhẩm:

$a)$9 \times 4$b)$9 \times 9" data-math-type="inline"> $<!--LATEX_PROCESSED_1755485738948--></p><p><span class="math-inline"><span class="katex"><span class="katex-mathml"><math xmlns="http://www.w3.org/1998/Math/MathML"><semantics><mrow><mi>b</mi><mo stretchy="false">)</mo></mrow><annotation encoding="application/x-tex">b)</annotation></semantics></math></span><span class="katex-html" aria-hidden="true"><span class="base"><span class="strut" style="height:1em;vertical-align:-0.25em;"></span><span class="mord mathnormal">b</span><span class="mclose">)</span></span></span></span></span>9 \times 9$

$b)$9 \times 9$

$c)$9 \times 7$

Lời giải:

Bài tập 2: Viết các phép nhân của bảng nhân 9 theo thứ tự tăng dần.

Lời giải:

$9 \times 1 = 9$
$9 \times 2 = 18$
$9 \times 3 = 27$
$9 \times 4 = 36$
$9 \times 5 = 45$
$9 \times 6 = 54$
$9 \times 7 = 63$
$9 \times 8 = 72$
$9 \times 9 = 81$
$9 \times 10 = 90$

Bài tập 3: Một nhóm học sinh chia đều 9 viên kẹo cho mỗi bạn. Nếu lớp có 5 bạn, cả lớp có tất cả bao nhiêu viên kẹo?

Lời giải: Số viên kẹo là $9 \times 5 = 45$(viên kẹo)

7. Các lỗi thường gặp khi tính nhẩm bảng nhân 9 và cách tránh lỗi

8. Tóm tắt và điểm cần ghi nhớ khi học bảng nhân 9