Blog

Ứng dụng thực tế của "Tìm số hạng" trong cuộc sống và các ngành nghề (Dành cho học sinh lớp 3)

T
Tác giả
6 phút đọc
Chia sẻ:
7 phút đọc

1. Giới thiệu về khái niệm 'Tìm số hạng' và tầm quan trọng

Khi học Toán lớp 3, chắc chắn các bạn đã bắt gặp bài toán dạng: “Cho biết tổng và một số hạng, hãy tìm số hạng còn lại.” Đây chính là dạng toán 'Tìm số hạng'. Vậy 'số hạng' là gì nhỉ? Trong phép cộng, các con số được cộng lại gọi là số hạng. Bài toán này tưởng đơn giản, nhưng lại vô cùng quan trọng và cũng rất gần gũi trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta! Việc biết cách tìm số hạng giúp chúng ta giải quyết nhiều tình huống thực tế. Và không chỉ dừng lại ở đó, nhiều anh chị lớn lên đi làm, cũng gặp dạng toán này trong nhiều nghề nghiệp khác nhau đấy!

2. Ứng dụng 'Tìm số hạng' trong đời sống hàng ngày (3 ví dụ cụ thể)

a) Mua sắm trong siêu thị: Bạn có 50.000 đồng, bạn đã mua một hộp bánh hết 35.000 đồng. Vậy bạn còn lại bao nhiêu tiền? Câu hỏi này chính là đang tìm số hạng còn lại: 50.000 = 35.000 + x → x = 50.000 – 35.000 = 15.000 (Bạn còn lại 15.000 đồng).

b) Đếm số học sinh: Lớp mình có 40 bạn, hôm nay đi học 36 bạn. Bạn nào đó hỏi: Vậy có bao nhiêu bạn nghỉ học hôm nay nhỉ? Ta chỉ việc thực hiện phép trừ: 40 = 36 + x → x = 40 – 36 = 4 bạn nghỉ học.

c) Chia kẹo cho bạn: Bạn có 12 viên kẹo, muốn chia cho 3 bạn đều nhau, mỗi bạn nhận được bao nhiêu? 12 = x × 3 → x = 12 : 3 = 4 viên (Mặc dù đây là phép chia, nó cũng chính là 'tìm số hạng' dạng ẩn số).

3. Ứng dụng của 'Tìm số hạng' trong các ngành nghề khác nhau

  • a) Ngành kế toán: Kế toán cần xác định lần lượt các khoản thu và chi để biết còn bao nhiêu tiền trong quỹ.
  • b) Ngành xây dựng: Kỹ sư tính tổng số nguyên vật liệu cần, đã dùng một phần, muốn biết còn lại bao nhiêu thì cũng chính là sử dụng phép tìm số hạng.
  • c) Ngành Y tế: Bác sĩ chia thuốc cho bệnh nhân trong ngày, biết tổng số thuốc, đã phát được phần này, còn lại bao nhiêu?
  • d) Ngành giao thông: Nhân viên bến xe nắm được số ghế tổng trên xe khách, đã bán số vé, còn lại bao nhiêu ghế chưa bán?
  • e) Ngành thương mại: Chủ cửa hàng kiểm kê tồn kho, đã bán được số sản phẩm này, còn lại bao nhiêu hàng hóa trong kho?
  • 4. Ví dụ thực tế với số liệu, hình ảnh minh họa

    Hãy cùng xem một số bài toán thực tế với các con số cụ thể nhé!

  • Ví dụ 1: Một lớp có 36 học sinh, đã đi sinh hoạt đội là 27 bạn. Hỏi còn bao nhiêu bạn ở lại lớp? Chúng ta lập phép tính: 36 = 27 + x → x = 36 – 27 = 9 (Có 9 bạn ở lại lớp).
  • Ví dụ 2: Trong hộp có 80 cây bút, đã bán được 65 cây. Hỏi còn lại bao nhiêu cây bút? 80 = 65 + x → x = 80 – 65 = 15 (Còn lại 15 cây bút).
  • Ví dụ 3: Nếu bạn có tổng cộng 18 viên bi, đã cho bạn Nam 7 viên và muốn chia đều cho 2 bạn còn lại. Hỏi mỗi bạn nhận được bao nhiêu viên bi?
    Tổng: 18 viên.
    Đã cho Nam: 7 viên → Còn lại: 18 – 7 = 11 viên
    Mỗi bạn:112\frac{11}{2}= 5,5 viên (làm tròn mỗi bạn nhận được 5 viên, dư 1 viên).
  • 5. Kết nối 'Tìm số hạng' với các môn học khác

    Không chỉ giúp giải nhanh các bài toán thực tế, 'Tìm số hạng' còn được sử dụng trong các môn học khác như:

  • • Môn Khoa học: Đếm số cây trồng còn thiếu để hoàn thành vườn.
  • • Môn Địa lý: Biết số học sinh mỗi lớp, phải tính số học sinh toàn trường (khi thiếu hoặc dư số liệu).
  • • Môn Tin học: Khi lập bảng tính, nhập thiếu dữ liệu thì phải tìm giá trị còn lại.
  • Như vậy, toán học luôn là công cụ hỗ trợ đắc lực cho các môn học khác nhau và cho cả cuộc sống!

    6. Dự án nhỏ cho học sinh áp dụng kiến thức 'Tìm số hạng'

  • • Ghi chép khoản tiền tiêu vặt mỗi tuần: Tổng số tiền, đã chi cho món này và tính số còn lại.
  • • Tổ chức trò chơi tìm số lượng đồ dùng còn lại sau các phần thử thách trong lớp.
  • • Ghi số bước chân cần để đi hết một con đường, biết đã đi được một đoạn, còn lại bao nhiêu?
  • • Tự làm nhật ký sưu tập tem, bóng bay, bút màu... và xác định đã có bao nhiêu, cần bao nhiêu để đủ bộ sưu tập.
  • 7. Phỏng vấn chuyên gia – Lời khuyên từ Giáo viên

    Cô Lê Thu Hương (giáo viên Toán tiểu học Trường Tiểu học Ngọc Hồi) chia sẻ: “Việc thành thạo việc tìm số hạng không chỉ giúp các con học tốt Toán mà còn trở thành thói quen tư duy logic, rất có ích trong cuộc sống hằng ngày. Nhiều tình huống thực tế như chi tiêu, mua sắm, hay chơi trò chơi đều cần các em vận dụng kiến thức 'Tìm số hạng' để giải quyết.”

    8. Tài nguyên bổ sung để học sinh tìm hiểu thêm

  • • Sách giáo khoa Toán lớp 3, Chương 1 – Ôn Tập Và Bổ Sung Về Cộng, Trừ.
  • • Các trang web luyện toán lớp 3 như Violympic, Vted.vn, học mãi.vn, v.v.
  • • Kênh YouTube: Vui học Toán, Toán học cuộc sống, cùng các video thầy cô hướng dẫn giải toán thực tế.
  • • Bộ đề ôn luyện tìm số hạng trên các nhóm Facebook về Toán tiểu học.
  • T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Bài trước

    Hướng dẫn ôn thi bảng nhân 8 lớp 3: Bí quyết ghi nhớ và làm bài hiệu quả

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".