1. Giới thiệu về dạng bài toán
Bài toán Tìm số đơn vị là dạng cơ bản và quan trọng trong chương trình Toán lớp 4, thường xuất hiện với tần suất dày đặc trong các đề kiểm tra, thi học kỳ và các kỳ thi học sinh giỏi. Bài toán này yêu cầu học sinh xác định giá trị "số đơn vị" (ví dụ: giá tiền 1 sản phẩm, 1 phần, 1 bánh,…), từ đó giải quyết các vấn đề phức tạp hơn. Nắm chắc chiến lược giải giúp học sinh phát triển tư duy logic, rèn luyện kỹ năng lập luận và làm chủ nội dung Toán 4. Đặc biệt, các em có thể luyện tập miễn phí với 42.666+ bài tập chuẩn bám sát dạng bài này.
2. Phân tích đặc điểm bài toán
2.1 Nhận biết dạng bài
- Thường gặp câu hỏi như: “Mỗi cái…”, “Mỗi phần…”, “1 sản phẩm giá bao nhiêu”, “Tìm giá của 1…”, “Nếu biết số lượng và tổng giá trị…”- Từ khóa cần lưu ý: "mỗi", "1", "một phần", "giá một chiếc…", "cho mỗi…", "giá trị của 1…"- Dạng bài khác: Bài toán không yêu cầu tìm số đơn vị (không có các từ khóa trên hoặc đã cho trực tiếp).2.2 Kiến thức cần thiết
- Công thức cơ bản: Nếu biết tổng giá trị và số lượng, số đơn vị sẽ là:\text{Số đơn vị} = \frac{\text{Tổng giá trị}}{\text{Số lượng}}
Bài toán này liên quan chặt chẽ tới các kiến thức: phép chia, phép nhân, quy tắc rút về đơn vị, bài toán tỉ số phần trăm.
3. Chiến lược giải quyết tổng thể
3.1 Bước 1: Đọc và phân tích đề bài
- Đọc kỹ để xác định: Tổng số lượng, tổng giá trị và yêu cầu chính của bài toán.- Gạch chân từ khóa: "mỗi", "1", "giá của một",…- Tóm tắt dữ liệu cho sẵn: Tổng số, giá trị, cần tìm gì.3.2 Bước 2: Lập kế hoạch giải
- Chọn phương pháp: Áp dụng trực tiếp công thức chia, hoặc nếu nhiều bước, thì cần tính trung gian.- Sắp xếp các bước giải hợp lý (nếu đề bài phức tạp, có nhiều lần lấy số đơn vị trung gian).- Nghĩ trước kết quả: Giá trị tìm được nên hợp lý với thực tế đề bài.3.3 Bước 3: Thực hiện giải toán
- Áp dụng phép chia theo công thức:\text{Số đơn vị} = \frac{\text{Tổng}}{\text{Số lượng}}
4. Các phương pháp giải chi tiết
4.1 Phương pháp cơ bản
Đặt tổng giá trị là A, tổng số lượng là B, số đơn vị muốn tìm là x, ta có:
- Ưu điểm: Dễ hiểu, áp dụng được với mọi bài.- Hạn chế: Nhiều bước nếu bài toán có số trung gian cần tính.- Sử dụng khi bài đã cho tổng và số lượng rõ ràng.4.2 Phương pháp nâng cao
- Kỹ thuật rút gọn: Nếu có nhiều bước, giải bằng cách tìm số đơn vị trung gian rồi tiếp tục dùng làm dữ kiện cho bước kế.- Cách tính nhanh: Tìm số đơn vị rồi nhân ngược để kiểm tra nhanh đáp án.- Mẹo nhớ: "Rút về đơn vị" luôn là chia tổng cho số lượng.5. Bài tập mẫu với lời giải chi tiết
5.1 Bài tập cơ bản
Ví dụ: 10 quyển vở có giá 50.000 đồng. Hỏi một quyển vở giá bao nhiêu đồng?
Giải:
Giá của 1 quyển vở là:\frac{50\,000}{10} = 5\,000 (\text{đồng})
Giải thích: Lấy tổng tiền chia cho số vở để tìm giá một quyển.
5.2 Bài tập nâng cao
Một đội công nhân làm xong 5 đoạn đường hết 25 ngày. Hỏi để làm xong 1 đoạn đường, đội đó cần bao nhiêu ngày nếu làm với năng suất như cũ?
Cách 1: Rút về đơn vịSố ngày làm xong 1 đoạn đường là:
\frac{25}{5} = 5 \text{ (ngày)}
Với cả 2 cách, kết quả giống nhau.
6. Các biến thể thường gặp
- Dạng bài thay đổi tổng hoặc số lượng sau nhiều bước (ví dụ: sau khi bớt, thêm) — cần cẩn trọng cập nhật lại dữ kiện sau mỗi bước.
- Tìm số đơn vị sau đó sử dụng để tính tiếp các đại lượng khác.
Mẹo nhận biết: Nếu đề bài hỏi tới "mỗi", "1 cái", thường phải rút về đơn vị trước rồi mới sang bước tiếp theo.
7. Lỗi phổ biến và cách tránh
7.1 Lỗi về phương pháp
- Nhầm lẫn giữa các bước (ví dụ: cộng, trừ thay vì chia).- Áp dụng công thức sai do nhầm tổng và số lượng.- Cách khắc phục: Luôn lập sơ đồ, hoặc tóm tắt đề rõ ràng.7.2 Lỗi về tính toán
- Sai phép chia (chia nhẩm, sai đơn vị).- Làm tròn số khi chưa được phép, bỏ chữ số sau dấu phẩy khi chưa kết thúc.- Kiểm tra bằng phép nhân ngược để xác nhận kết quả.8. Luyện tập miễn phí ngay
- Truy cập 42.666+ bài tập cách giải Tìm số đơn vị miễn phí ngay tại hệ thống.- Không cần đăng ký, học sinh có thể bắt đầu luyện tập ngay.- Theo dõi tiến độ, xem thống kê cải thiện kỹ năng giải toán theo dạng bài.9. Kế hoạch luyện tập hiệu quả
- Ôn lại lý thuyết và làm 5-10 bài mỗi ngày trong tuần đầu.- Tuần tiếp theo tăng mức độ khó, kết hợp biến thể dạng bài.- Đặt mục tiêu hoàn thành 70% số bài tập đúng, tăng lên mỗi tuần.- Tự kiểm tra, đối chiếu đáp án, sửa lỗi sau mỗi bài để rút kinh nghiệm.
Theo dõi chúng tôi tại