Blog

Tính nhẩm phép cộng, trừ: Khái niệm, lý thuyết và luyện tập miễn phí cho học sinh lớp 4

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
5 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Tính nhẩm phép cộng, trừ là một kỹ năng cơ bản và quan trọng trong chương trình toán học lớp 4. Khi hiểu và rèn luyện tốt kỹ năng này, bạn sẽ thực hiện các phép cộng, trừ một cách nhanh chóng và chính xác mà không cần sử dụng giấy nháp hay máy tính. Kỹ năng này không chỉ giúp bạn làm bài tập hiệu quả mà còn rất cần thiết trong cuộc sống hàng ngày như khi đi mua sắm, chia đồ vật hoặc giải quyết các tình huống thực tế khác.

Việc thành thạo tính nhẩm không chỉ giúp bạn học tốt Toán mà còn phát triển tư duy logic, khả năng giải quyết vấn đề nhanh. Đặc biệt, bạn có thể luyện tập miễn phí với hơn 42.666+ bài tập Tính nhẩm phép cộng, trừ ngay trên trang web này!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

Tính nhẩm phép cộng, trừ nghĩa là thực hiện phép cộng hoặc phép trừ trong đầu mà không cần viết ra giấy. Các phép tính phổ biến như cộng số tròn chục, tròn trăm, hoặc trừ số nhỏ, tách hàng chục hoặc đơn vị đều cần vận dụng linh hoạt.

Các tính chất quan trọng:

  • Tính chất giao hoán:a+b=b+aa + b = b + a
  • Tính chất kết hợp:(a+b)+c=a+(b+c)(a + b) + c = a + (b + c)
  • Hiệu của hai số:aba - blà số khi lấyaatrừ đibb(vớiaba \geq b)
  • Phép trừ không có tính chất giao hoán.

Điều kiện áp dụng: Phép cộng, trừ nhẩm thường áp dụng cho số nhỏ, tròn chục, tròn trăm hoặc các trường hợp đặc biệt dễ tính. Với số lớn, nên tách thành các phần nhỏ hơn để nhẩm dễ hơn.

2.2 Công thức và quy tắc

  • Công thức cộng nhẩm:a+b=(a+x)+(bx)a + b = (a + x) + (b - x)(giúp chuyển số về tròn chục, tròn trăm)
  • Công thức trừ nhẩm:ab=(ax)(bx)a - b = (a - x) - (b - x)(vớixxlà phần cần chuyển cho cả hai số để dễ tính nhẩm)
  • Ghi nhớ bảng cộng, trừ từ 1 đến 10.
  • Tách số thành hàng chục, hàng đơn vị để nhẩm nhanh hơn.

Để ghi nhớ công thức hiệu quả, hãy luyện tập thường xuyên các phép cộng trừ cơ bản, áp dụng vào các tình huống thực tế hoặc dùng tranh, que tính cho các số nhỏ.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Bài toán: Tính nhẩm47+847 + 8.

Giải từng bước:

  • Nhận thấy8=3+58 = 3 + 5. Thêm33vào4747 để được5050(số tròn chục).
  • 47+3=5047 + 3 = 50, còn lại55.
  • 50+5=5550 + 5 = 55.
  • Vậy47+8=5547 + 8 = 55.

Lưu ý: Khi tính nhẩm nên ưu tiên chuyển số về dạng tròn chục, tròn trăm để thực hiện nhanh hơn.

3.2 Ví dụ nâng cao

Bài toán: Tính nhẩm762876 - 28.

Giải:

  • Tách7676thành70+670 + 6,2828thành20+820 + 8.
  • Tính hiệu từng phần:7020=5070 - 20 = 50,68=26 - 8 = -2.
  • Cộng lại:50+(2)=4850 + (-2) = 48.
  • Vậy7628=4876 - 28 = 48.

Khi gặp số khó, hãy tách các số thành phần dễ hơn, hoặc sử dụng phép tính ngược (tìm hiệu bằng cách tìm số cần cộng vào2828 để được7676).

4. Các trường hợp đặc biệt

  • Cộng/trừ với số 0:a+0=aa + 0 = a,a0=aa - 0 = a.
  • Cộng hai số giống nhau:a+a=2aa + a = 2a.
  • Trừ hai số bằng nhau:aa=0a - a = 0.
  • Cộng hoặc trừ với số tròn chục/tròn trăm.

Nếu số lớn hơn hoặc khó nhẩm, hãy chia nhỏ từng phần, hoặc đổi thứ tự (đối với phép cộng), tận dụng tính chất đã học.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

  • Hiểu sai về giao hoán, kết hợp trong phép cộng nhưng áp dụng sai với phép trừ.
  • Nhầm lẫn giữa phép cộng và phép trừ.

Để ghi nhớ đúng, hãy đọc kỹ đề và xác định phép tính cần thực hiện.

5.2 Lỗi về tính toán

  • Sai khi tách số, cộng/trừ nhầm hàng chục với hàng đơn vị.
  • Nhẩm sai, bỏ sót bước tính.

Hãy kiểm tra lại kết quả bằng cách đổi thứ tự phép cộng hoặc làm lại một lần nữa.

6. Luyện tập miễn phí ngay

  • Truy cập vào kho 42.666+ bài tập Tính nhẩm phép cộng, trừ miễn phí.
  • Không cần đăng ký, bắt đầu luyện tập ngay lập tức.
  • Theo dõi tiến độ học tập và cải thiện kỹ năng mỗi ngày.

7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • Tính nhẩm phép cộng, trừ là kỹ năng quan trọng giúp học tốt toán, áp dụng trong nhiều tình huống thực tế.
  • Nhớ các tính chất, quy tắc, công thức và luyện tập bảng cộng trừ.
  • Kiểm tra lại kết quả sau khi tính nhẩm.
  • Có thể ôn tập hiệu quả qua 42.666+ bài tập Tính nhẩm phép cộng, trừ miễn phí.
T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Bài trước

Giải bài toán liên quan đến tìm phân số của một số: Khái niệm, ví dụ và mẹo học hiệu quả cho lớp 4

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".