Bài 21. So sánh hai số thập phân – Giải thích chi tiết cho học sinh lớp 5

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

“Bài 21. So sánh hai số thập phân” là một kiến thức rất quan trọng của chương trình Toán lớp 5. Việc hiểu rõ cách so sánh hai số thập phân giúp các em dễ dàng thực hiện các bài toán về số thập phân, phục vụ cho các chủ đề tiếp theo như phép cộng, trừ, nhân, chia số thập phân, và ứng dụng trong các bài toán thực tế như so sánh giá tiền, chiều cao, khối lượng, đo thời gian, v.v.

Biết so sánh hai số thập phân sẽ giúp em tự tin hơn khi làm bài tập Toán, rèn luyện tư duy logic, khả năng phân tích, so sánh trong học tập cũng như trong cuộc sống hằng ngày.

• Giúp giải toán chính xác hơn, giảm nhầm lẫn.
• Có thể ứng dụng để quyết định mua hàng, tính toán thời gian, đo đạc các con số trong thực tế.
• Hỗ trợ tốt cho các chương trình học nâng cao hơn.

Truy cập luyện tập miễn phí với 42.226+ bài tập về Bài 21. So sánh hai số thập phân ngay hôm nay!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

• Định nghĩa số thập phân: Số thập phân là số gồm phần nguyên và phần thập phân được ngăn cách bởi dấu phẩy (,). Ví dụ:$3{,}45$;$7{,}03$;$0{,}9$
• So sánh hai số thập phân là tìm xem số nào lớn hơn hoặc nhỏ hơn hoặc bằng nhau.
• Nếu hai số thập phân khác nhau về phần nguyên thì số thập phân có phần nguyên lớn hơn sẽ lớn hơn.
• Nếu hai số thập phân có cùng phần nguyên, ta so sánh từng chữ số ở phần thập phân từ trái sang phải.
• Nếu cần, có thể thêm chữ số 0 vào sau phần thập phân mà giá trị của số không đổi để so sánh dễ hơn.

2.2 Công thức và quy tắc

Quy tắc so sánh số thập phân:

• So sánh phần nguyên trước: Nếu phần nguyên của số này lớn hơn phần nguyên của số kia, số đó lớn hơn và ngược lại.
• Nếu phần nguyên bằng nhau: So sánh chữ số hàng đầu tiên của phần thập phân, tiếp tục từng hàng đến khi xuất hiện chữ số khác nhau.
• Có thể viết thêm số 0 vào phần thập phân để hai số có cùng số chữ số ở phần thập phân, sau đó so sánh từng chữ số.

Công thức ghi nhớ: Nếu$a{,}bcd$và $x{,}yz$là hai số thập phân, khi so sánh:

• Nếu$a > x$thì $a{,}bcd > x{,}yz$
• Nếu$a = x$thì so sánh phần thập phân: so sánh từng chữ số từ trái sang phải.

Cách nhớ: Luôn bắt đầu từ phần nguyên, nếu bằng thì so từng hàng phần thập phân. Có thể thêm số 0 vào tận cùng phần thập phân nếu số chữ số ở phần thập phân chưa bằng nhau.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

So sánh$3{,}45$và $3{,}5$?

• Cả hai số đều có phần nguyên là $3$, bằng nhau. So sánh phần thập phân:
• $3{,}45$có phần thập phân là $45$;$3{,}5$có phần thập phân là $5$.
• Viết lại$3{,}5$thành$3{,}50$ để dễ so sánh.
• So sánh$45$và $50$. Vì $45 < 50$nên$3{,}45 < 3{,}5$.

Lưu ý: Có thể thêm số 0 cuối phần thập phân để hai số có cùng số chữ số thập phân.

3.2 Ví dụ nâng cao

So sánh$5{,}308$và $5{,}28$.

• Phần nguyên: cả hai đều là $5$.
• Phần thập phân:$308$và $28$. Viết$5{,}28$thành$5{,}280$.
• So sánh$308$với$280$:$308 > 280$, nên$5{,}308 > 5{,}28$.

Kỹ thuật nhanh: Viết thêm số 0 cho tới khi hai phần thập phân có cùng số chữ số, sau đó so sánh như số tự nhiên.

4. Các trường hợp đặc biệt

• Nếu hai số có phần thập phân giống nhau (sau khi đã thêm số 0 cần thiết), chúng bằng nhau.
• Số thập phân tận cùng bằng nhiều số 0 thì có thể lược bỏ các số 0 tận cùng đó, giá trị số không đổi.

Mối liên hệ: Lý thuyết này liên quan trực tiếp tới so sánh phân số, số tự nhiên và phép tính với số thập phân.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

• Hiểu nhầm phần thập phân là số tự nhiên, không thêm số 0 cho đủ chữ số để so sánh.
• Nhầm lẫn quy tắc phần nguyên và phần thập phân.

5.2 Lỗi về tính toán

• Quên thêm số 0 khi so sánh phần thập phân có số chữ số khác nhau.
• So sánh từng hàng không đúng thứ tự.
• Không kiểm tra lại đáp án trước khi kết luận.

Phương pháp kiểm tra: Viết lại hai số thập phân có cùng phần thập phân rồi so sánh như số tự nhiên.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập bộ 42.226+ bài tập Bài 21. So sánh hai số thập phân miễn phí! Không cần đăng ký — luyện tập và kiểm tra tiến độ học tập của bạn với hệ thống bài tập online chất lượng cao.

7. Tóm tắt và ghi nhớ

• So sánh phần nguyên trước, sau đó đến từng hàng phần thập phân.
• Thêm số 0 ở phần thập phân nếu cần để dễ so sánh.
• Luôn kiểm tra lại sau khi so sánh, tránh nhầm lẫn.
• Ôn luyện thường xuyên với bài tập thực hành để nắm chắc kiến thức.

Checklist trước khi làm bài:

• Đã viết các số với phần thập phân có cùng số chữ số chưa?
• Đã so sánh phần nguyên chuẩn xác?
• Đã so sánh từng hàng phần thập phân đúng quy tắc?

Chúc các em học tốt! Hãy học và luyện tập Bài 21. So sánh hai số thập phân miễn phí để kỹ năng so sánh số thập phân ngày càng thành thạo nhé!