Blog

Bài 32. Nhân hai số thập phân – Giải thích chi tiết dễ hiểu (Toán lớp 5)

T
Tác giả
4 phút đọc
Chia sẻ:
4 phút đọc

1. Giới thiệu về khái niệm và tầm quan trọng

Nhân hai số thập phân là một trong những kiến thức cơ bản và rất quan trọng trong chương trình toán học lớp 5. Đây là kỹ năng giúp học sinh hiểu sâu hơn về số thập phân và ứng dụng vào thực tiễn như đo lường, tính toán trong đời sống. Thành thạo phép nhân số thập phân, các em sẽ tự tin giải quyết các bài toán có liên quan ở bậc Tiểu học và cao hơn.

2. Định nghĩa: Thế nào là phép nhân hai số thập phân?

Phép nhân hai số thập phân là phép tính tìm tích của hai số ở dạng thập phân (số có phần thập phân, dấu phẩy). Ví dụ:0,5×0,60,5 \times 0,6là nhân hai số thập phân.

Định nghĩa tổng quát:

Cho hai số thập phânaabb, phép nhâna×ba \times blà quá trình xác định giá trị "a lấy b lần" (hoặc ngược lại).

3. Các bước nhân hai số thập phân kèm ví dụ minh họa

Dưới đây là các bước thực hiện phép nhân hai số thập phân:

Bước 1: Bỏ dấu phẩy ở cả hai số thập phân (tức coi như chúng là số tự nhiên).
Bước 2: Thực hiện phép nhân hai số vừa nhận được.
Bước 3: Đếm tổng số chữ số ở phần thập phân của hai số ban đầu.
Bước 4: Đặt dấu phẩy vào tích vừa tìm được sao cho phần thập phân có đúng số chữ số vừa đếm ở bước 3.

Ví dụ 1: Tính1,2×3,41,2 \times 3,4

  • Bước 1: Bỏ dấu phẩy:1,2121,2 \rightarrow 12;3,4343,4 \rightarrow 34
  • Bước 2: Nhân hai số tự nhiên:12×34=40812 \times 34 = 408
  • Bước 3: Đếm tổng số chữ số sau dấu phẩy ở hai số:111,21,2,113,43,4ightarrowtngtổng2$.
  • Bước 4: Đặt dấu phẩy vào kết quả, đếm từ bên phải sang trái22chữ số:4,084,08
  • Vậy1,2×3,4=4,081,2 \times 3,4 = 4,08.

    Ví dụ 2:0,36×2,50,36 \times 2,5

  • Bỏ dấu phẩy:0,36360,36 \rightarrow 36;2,5252,5 \rightarrow 25
  • Nhân:36×25=90036 \times 25 = 900
  • Tổng số chữ số ở phần thập phân:2+1=32 + 1 = 3
  • Kết quả:0,9000,900hay0,90,9
  • Lưu ý: Có thể lược bớt các số không vô nghĩa ở phần thập phân nếu cần.

    4. Các trường hợp đặc biệt và lưu ý khi áp dụng

    Một số trường hợp đặc biệt đáng chú ý:

  • Nếu trong tích tìm được không đủ số chữ số phần thập phân, phải thêm số 00vào bên trái.
  • Nếu tích có nhiều số 00 ở cuối phần thập phân, nên rút gọn để viết ngắn gọn hơn.
  • Nếu một trong hai thừa số là số tròn chục, số tròn trăm,... xử lý nhân nhanh.
  • Ví dụ:
    0,25×4=10,25 \times 4 = 1
    0,25=140,25 = \frac{1}{4};0,25×4=10,25 \times 4 = 1.

    5. Mối liên hệ với các khái niệm toán học khác

    Nhân hai số thập phân liên quan mật thiết đến phép nhân số tự nhiên, phân số và biểu diễn thập phân. Việc hiểu phép nhân này giúp học sinh vận dụng tốt hơn trong các bài toán về tỉ số, phần trăm, diện tích, thể tích, đổi đơn vị đo,...

    6. Bài tập mẫu có lời giải chi tiết

    Bài 1:2,5×1,2=?2,5 \times 1,2 =?

    Bỏ dấu phẩy:2,5252,5 \rightarrow 25;1,2121,2 \rightarrow 12
    Nhân:25×12=30025 \times 12 = 300
    Số chữ số phần thập phân:1+1=21 + 1 = 2
    Kết quả:3,003,00hay33

    Bài 2:0,07×0,2=?0,07 \times 0,2 =?
    Bỏ dấu phẩy:0,0770,07 \rightarrow 7,0,220,2 \rightarrow 2
    Nhân:7×2=147 \times 2 = 14
    Số chữ số phần thập phân:2+1=32 + 1 = 3
    Kết quả:0,0140,014

    Bài 3:5,12×0,04=?5,12 \times 0,04 =?
    5,125125,12 \rightarrow 512;0,0440,04 \rightarrow 4
    512×4=2048512 \times 4 = 2048
    Số chữ số thập phân:2+2=42+2=4
    Kết quả:0,20480,2048

    7. Các lỗi thường gặp và cách tránh

  • Quên đếm tổng số chữ số ở phần thập phân, dẫn đến đặt sai dấu phẩy.
  • Nhân nhầm như số tự nhiên mà không xét dấu phẩy.
  • Không bổ sung số 00cần thiết vào bên trái tích nếu chưa đủ chữ số thập phân.
  • Không rút gọn kết quả ở dạng thập phân chuẩn.
  • Để tránh sai sót, các em nên:
    - Luôn xác định và cộng đúng số chữ số phần thập phân.
    - Làm nháp cẩn thận, kiểm tra lại kết quả.

    8. Tóm tắt và các điểm chính cần nhớ

  • Khi nhân hai số thập phân, nhân như với số tự nhiên nhưng cần xác định đúng vị trí dấu phẩy dựa vào tổng số chữ số ở phần thập phân.
  • Luôn kiểm tra lại số chữ số phần thập phân và đặt dấu phẩy chính xác.
  • Hiểu rõ cách chuyển giữa số tự nhiên và số thập phân khi thực hiện phép nhân.
  • Hy vọng qua bài viết này, các em đã hiểu rõ "Bài 32. Nhân hai số thập phân" và tự tin vận dụng để giải nhiều dạng bài liên quan!

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".