Bài 59: Em làm được những gì? – Giải thích chi tiết cho học sinh lớp 5

Giới thiệu về "Bài 59: Em làm được những gì?" và tầm quan trọng trong Toán lớp 5

Trong chương trình toán lớp 5, bài “Bài 59: Em làm được những gì?” là bài tổng hợp kiến thức quan trọng, giúp các em hệ thống lại những nội dung đã học về tỉ số phần trăm cũng như các kiến thức liên quan. Bài học đóng vai trò như một bài ôn tập cuối chương, giúp học sinh tự đánh giá năng lực và củng cố các kỹ năng giải toán thực tế bằng tỉ số phần trăm.

1. Định nghĩa "Bài 59: Em làm được những gì?" một cách rõ ràng

"Bài 59: Em làm được những gì?" không phải là một khái niệm toán học cụ thể mà là một dạng bài tập tổng hợp. Ở đây, học sinh được ôn luyện lại các kỹ năng tính toán về tỉ số, tỉ số phần trăm, cách tìm phần trăm của một số, tìm một số khi biết giá trị phần trăm, và áp dụng kiến thức vào giải các bài toán thực tế. Mục đích bài học là để học sinh tự trả lời: Sau khi học xong chương này, em đã làm được những dạng toán nào?

2. Giải thích từng bước các dạng toán trong "Bài 59: Em làm được những gì?" cùng ví dụ minh họa

Các dạng bài trong bài 59 chủ yếu xoay quanh tỉ số phần trăm. Dưới đây là các dạng chính và cách giải:

a) Tìm tỉ số phần trăm của hai số

Ví dụ: Tìm tỉ số phần trăm của$12$và $48$.

Bước 1: Tìm tỉ số của hai số:$\frac{12}{48} = \frac{1}{4}$.

Bước 2: Chuyển tỉ số thành tỉ số phần trăm bằng cách nhân với$100\%$:

$\frac{1}{4} \times 100\% = 25\%$.

Vậy$12$chiếm$25\%$của$48$.

b) Tìm giá trị phần trăm của một số

Ví dụ: Tìm$25\%$của$80$kg.

Bước 1: Đổi$25\%$thành phân số:$25\% = \frac{25}{100} = \frac{1}{4}$.

Bước 2: Lấy số đó nhân với tỉ số phần trăm:

$80 \times \frac{1}{4} = 20$

Vậy$25\%$của$80$kg là $20$kg.

c) Tìm một số khi biết giá trị phần trăm của nó

Ví dụ:$15$là $20\%$của số nào?

Bước 1: Đặt số cần tìm là $x$.

Bước 2: Lập phương trình:$20\%$của$x$là $15$nên$x \times 20\% = 15$

$x \times \frac{20}{100} = 15$

$x = 15 \div \frac{20}{100} = 15 \div 0,2 = 75$

Vậy số cần tìm là $75$.

d) Các bài toán thực tế về tỉ số phần trăm

Ví dụ: Một trường học có $400$học sinh, trong đó có $40\%$là học sinh nữ. Hỏi trường có bao nhiêu học sinh nữ?

Giải:

Số học sinh nữ là:$400 \times 40\% = 400 \times 0,4 = 160$học sinh.

3. Các trường hợp đặc biệt và lưu ý khi áp dụng bài toán tỉ số phần trăm

- Khi tỉ số phần trăm là $0\%$thì kết quả luôn là $0$.
- Khi tỉ số phần trăm là $100\%$thì kết quả bằng chính số đó.
- Luôn chuyển tỉ số phần trăm về dạng thập phân hoặc phân số trước khi tính.
- Khi so sánh hai số, hãy xác định rõ số nào là “phần”, số nào là “toàn bộ”.

4. Mối liên hệ giữa tỉ số phần trăm và các khái niệm toán học khác

- Tỉ số phần trăm là một dạng mở rộng của tỉ số và phân số.
- Nắm vững khái niệm phân số, thập phân sẽ giúp giải nhanh các bài toán phần trăm.
- Các bài toán liên quan đến tìm x, các bài toán rút về đơn vị cũng thường sử dụng tỉ số phần trăm.

5. Bài tập mẫu về tỉ số phần trăm kèm lời giải chi tiết

Bài tập 1:

Tìm tỉ số phần trăm của$18$và $72$.

Giải:$\frac{18}{72}=\frac{1}{4}$;$\frac{1}{4} \times 100\% = 25\%$.

Đáp số:$18$là $25\%$của$72$.

Bài tập 2:

Một người gửi tiết kiệm$1\,000\,000$ đồng với lãi suất$6\%$/năm. Hỏi sau 1 năm, số tiền lãi nhận được là bao nhiêu?

Giải:$1\,000\,000 \times 6\% = 1\,000\,000 \times 0,06 = 60\,000$(đồng).

Bài tập 3:

Một lớp học có $35$học sinh, trong đó $14$học sinh đạt loại giỏi. Hỏi tỉ số phần trăm học sinh giỏi của lớp là bao nhiêu?

$\frac{14}{35} = 0,4$.$0,4 \times 100\% = 40\%$.

Đáp số:$40\%$học sinh đạt loại giỏi.

6. Các lỗi thường gặp và cách tránh khi làm bài toán tỉ số phần trăm

• Không chuyển đúng tỉ số phần trăm sang thập phân hoặc phân số khi tính.
• Đổi nhầm vai trò giữa số phần trăm và số tổng.
• Tính nhầm do bỏ sót dấu % hoặc nhầm lẫn dấu phẩy thập phân.
• Không kiểm tra lại đáp số sau khi làm xong.

7. Tóm tắt – Các điểm cần nhớ của "Bài 59: Em làm được những gì?"

• Tỉ số phần trăm là công cụ cực kỳ cần thiết trong nhiều dạng toán, đặc biệt trong thực tế.
• Các bước chính: tìm tỉ số phần trăm, tính giá trị phần trăm của một số, và tìm số khi biết giá trị phần trăm.
• Luôn chú ý chuyển đổi đúng giữa phần trăm, thập phân và phân số khi làm bài.
• Cần đọc kỹ đề, xác định rõ phần và tổng.
• Việc ôn tập và làm bài tổng hợp như Bài 59 sẽ giúp củng cố kiến thức, chuẩn bị vững vàng cho các kỳ kiểm tra và ứng dụng toán học thực tế.