Blog

Cách giải bài toán Hàng của số thập phân: Chiến lược và ví dụ minh họa cho học sinh lớp 5

T
Tác giả
6 phút đọc
Chia sẻ:
6 phút đọc

1. Giới thiệu về bài toán hàng của số thập phân

Bài toán "hàng của số thập phân" là một phần trọng tâm trong chương trình Toán lớp 5. Đây là dạng bài yêu cầu xác định, phân tích hoặc thao tác với các chữ số thuộc từng hàng trong một số thập phân hoặc chuyển đổi, so sánh, đọc/viết số thập phân.

Việc nắm vững cách giải bài toán hàng của số thập phân giúp học sinh hiểu sâu sắc bản chất của số thập phân, phân biệt rõ từng giá trị của mỗi chữ số, và là nền tảng giải quyết các dạng toán cao hơn như so sánh, sắp xếp, tính toán với số thập phân.

2. Đặc điểm của bài toán hàng của số thập phân

  • Một số thập phân gồm hai phần: phần nguyên và phần thập phân, ngăn cách bởi dấu phẩy (",").
  • Mỗi chữ số thuộc một hàng riêng: hàng đơn vị, hàng chục, hàng trăm (phần nguyên); hàng phần mười, phần trăm, phần nghìn... (phần thập phân).
  • Giá trị của mỗi chữ số phụ thuộc vào hàng của nó. Ví dụ, trong số 456,789456{,}789, chữ số 7 ở hàng phần mười có giá trị 7×110=0,77 \times \frac{1}{10} = 0{,}7.
  • 3. Chiến lược tổng thể để tiếp cận bài toán

  • Đọc kỹ đề bài: Xác định số thập phân và câu hỏi (tìm hàng, giá trị chữ số, đọc/viết số...).
  • Phân tích cấu trúc số: Xác định phần nguyên, phần thập phân. Đánh dấu từng chữ số và hàng tương ứng.
  • Áp dụng kiến thức về tên gọi hàng trong số thập phân (hàng phần mười, phần trăm, phần nghìn...)
  • Sử dụng các công thức và kỹ thuật để tìm giá trị chữ số/hàng.
  • 4. Các bước giải quyết chi tiết với ví dụ minh họa

    Ví dụ: Cho số thập phân123,456123,456. Hỏi:

  • (a) Chữ số 4 thuộc hàng nào?
  • (b) Giá trị của chữ số 5 là bao nhiêu?
  • (c) Viết số này theo cách đọc.
  • Bước 1: Viết tách phần nguyên, phần thập phân

    -123123là phần nguyên;456456là phần thập phân.

    Bước 2: Xác định vị trí từng chữ số

    - 4: chữ số đầu tiên sau dấu phẩy => hàng phần mười

    - 5: chữ số thứ hai sau dấu phẩy => hàng phần trăm

    - 6: chữ số thứ ba sau dấu phẩy => hàng phần nghìn

    Bước 3: Tìm giá trị chữ số

    - Giá trị của chữ số 5 là 5×1100=0,055 \times \frac{1}{100} = 0{,}05.

    Bước 4: Viết cách đọc số

    - Cách đọc: Một trăm hai mươi ba phẩy bốn năm sáu.

    5. Các công thức và kỹ thuật cần nhớ

    Tên các hàng có thứ tự như sau:

  • Phần nguyên: hàng đơn vị oohàng chụcoohàng trăm
  • Phần thập phân: hàng phần mười (110\frac{1}{10})oophần trăm (1100\frac{1}{100})oophần nghìn (11000\frac{1}{1000})
  • Công thức xác định giá trị:

    - Giá trị của chữ số ở hàng phần mười:==chữ số ×110\times \frac{1}{10}

    - Giá trị của chữ số ở hàng phần trăm:==chữ số ×1100\times \frac{1}{100}

    - Giá trị của chữ số ở hàng phần nghìn:==chữ số ×11000\times \frac{1}{1000}

    6. Các biến thể của bài toán và cách điều chỉnh chiến lược

    - Tìm chữ số ở một hàng nhất định: Làm ngược lại, dựa vào tên hàng xác định chữ số đó là số thứ mấy sau dấu phẩy.

    - So sánh giá trị các chữ số ở các hàng khác nhau: Chuyển cả hai về giá trị thập phân rồi so sánh.

    - Đọc, viết số thập phân: Chia nhỏ phần nguyên, phần thập phân rồi đọc chen giữa bằng "phẩy".

    7. Bài tập mẫu với lời giải chi tiết

    Bài tập: Cho số 0,3740,374.

  • a) Chữ số 3 thuộc hàng nào? Giá trị là bao nhiêu?
  • b) Chữ số 7 thuộc hàng nào? Giá trị là bao nhiêu?
  • c) Đọc số này.
  • Lời giải:

    a) Chữ số 3 là chữ số đầu tiên sau dấu phẩy, thuộc hàng phần mười. Giá trị:3×110=0,33 \times \frac{1}{10} = 0,3

    b) Chữ số 7 là chữ số thứ hai sau dấu phẩy, thuộc hàng phần trăm. Giá trị:7×1100=0,077 \times \frac{1}{100} = 0,07

    c) Cách đọc: Không phẩy ba bảy bốn.

    8. Bài tập thực hành

    1. Cho số 45,20845,208. Hãy cho biết:

  • a) Chữ số 2 thuộc hàng nào và giá trị là bao nhiêu?
  • b) Chữ số 8 thuộc hàng nào và giá trị là bao nhiêu?
  • c) Viết số này theo cách đọc.
  • 2. Viết tên hàng và giá trị của chữ số 7 trong mỗi số sau:

  • a)70,3170,31
  • b)5,4785,478
  • 3. Cho số 906,105906,105. Chữ số 1 thuộc hàng nào? Giá trị là bao nhiêu?

    9. Mẹo và lưu ý để tránh sai lầm

  • Luôn xác định chính xác vị trí chữ số sau dấu phẩy. Chữ số đầu tiên sau dấu phẩy là hàng phần mười, thứ hai là phần trăm, thứ ba là phần nghìn...
  • Phân biệt rõ phần nguyên và phần thập phân khi đọc, viết hoặc tính toán.
  • Không nhầm giá trị của chữ số ở hàng phần thập phân với các hàng của phần nguyên.
  • Khi so sánh các số ở các hàng khác nhau, luôn đổi về dạng thập phân chuẩn để tránh nhầm lẫn.
  • Nắm vững chiến lược trên là chìa khóa giúp bạn làm chủ dạng bài này trong các bài kiểm tra cũng như ứng dụng thực tế.

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".