Chiến lược giải bài toán Tính giá trị biểu thức có nhiều phép tính lớp 5

Bài toán "Tính giá trị biểu thức có nhiều phép tính" là dạng bài quen thuộc trong chương trình Toán lớp 5. Bài toán yêu cầu học sinh thực hiện các phép cộng, trừ, nhân, chia kết hợp trên một biểu thức có nhiều lớp dấu ngoặc. Dạng bài này thường xuyên xuất hiện trong đề kiểm tra, đề thi cuối kỳ và là nền tảng quan trọng cho toán học THCS. Làm chủ cách giải bài toán này giúp học sinh tự tin xử lý các phép toán phức tạp hơn về sau. Bạn có thể luyện tập cách giải Tính giá trị biểu thức có nhiều phép tính miễn phí với hơn 42.226 bài tập tại cuối bài viết.

• Có nhiều phép tính (cộng, trừ, nhân, chia) trong cùng một biểu thức.
• Xuất hiện dấu ngoặc đơn, ngoặc vuông.
• Từ khóa thường gặp: "Tính giá trị biểu thức", "Tính nhanh", "Rút gọn"…

Bài toán này khác với dạng chỉ có một phép tính hay phép so sánh vì cần xử lý nhiều bước tuần tự và tuân theo thứ tự thực hiện phép tính.

• Quy tắc thứ tự thực hiện phép tính: Nhân/chia trước, cộng/trừ sau, tính trong ngoặc trước.
• Các phép toán cơ bản cộng ($+$), trừ ($-$), nhân ($\times$), chia ($\div$)
• Kỹ năng tính nhẩm và đặt tính chuẩn
• Nhận diện mối liên hệ với dạng bài toán tổng hợp số học hay toán đố

• Đọc kỹ từng phần của biểu thức, xác định các phép toán, dấu ngoặc.
• Nhận diện yêu cầu cần tính.
• Tìm tất cả số liệu, dữ kiện đã cho.

• Chọn phương pháp thực hiện: tuần tự theo quy tắc tính toán.
• Ghi ra nháp thứ tự các bước sẽ thực hiện.
• Ước lượng kết quả (nếu cần) để kiểm tra.

• Làm lần lượt từng phép tính nhỏ, kiểm tra lại từng bước.
• Đặt tính ra nháp với các phép toán lớn.
• Sau mỗi phép tính, kiểm tra hợp lý một lượt.

• Thực hiện phép tính trong ngoặc trước, sau đó lần lượt nhân/chia rồi cộng/trừ. Đây là cách truyền thống, cơ bản và áp dụng hầu hết các dạng đề cơ bản.
• Ưu điểm: Dễ hiểu, dễ triển khai, giảm sai sót.
• Hạn chế: Với biểu thức dài dễ thiếu bước hoặc nhầm lẫn.
• Sử dụng khi biểu thức không quá phức tạp hoặc dành cho học sinh mới luyện tập.

• Sử dụng mẹo tính toán nhanh với các số tròn chục, tròn trăm.
• Đưa các phép cộng/trừ cùng dạng về chung một nhóm để rút gọn biểu thức trước khi tính.
• Áp dụng thuộc tính giao hoán, kết hợp khi có thể:$a + b + c = (a + c) + b$nếu$a + c$dễ tính hơn.
• Tối ưu hóa khi gặp số lặp lại nhiều trong biểu thức.
• Ghi nhớ bảng nhân, bảng chia, kỹ năng nhẩm nhanh để tiết kiệm thời gian.

• Đề: Tính giá trị của biểu thức$A = 35 + 24 \times 2 - (18 + 12)$.

• Bước 1: Tính trong ngoặc trước:$18 + 12 = 30$
• Bước 2: Nhân trước:$24 \times 2 = 48$
• Bước 3: Thay vào biểu thức:$A = 35 + 48 - 30$
• Bước 4: Cộng:$35 + 48 = 83$
• Bước 5: Trừ:$83 - 30 = 53$
Vậy giá trị của biểu thức là $53$.

• Đề: Tính giá trị của$B = [(45 - 25) \times 2 + 18]: 4$.

• Bước 1: Tính trong ngoặc:$45 - 25 = 20$
• Bước 2: Nhân:$20 \times 2 = 40$
• Bước 3: Cộng:$40 + 18 = 58$
• Bước 4: Chia:$58: 4 = 14,5$
Như vậy,$B = 14,5$.
So sánh: Có thể rút ngắn nếu nhận thấy nhóm$(45 - 25) \times 2$rồi mới cộng 18, tránh thực hiện cộng 18 từ đầu sẽ dễ sai.

- Biểu thức có nhiều lớp ngoặc lồng nhau (ngoặc đơn trong ngoặc vuông).
- Biểu thức chỉ có một phép tính nhưng yêu cầu tính nhanh, rút gọn nhẩm.
- Biểu thức có chữ số, toán đố đi kèm.

Với mỗi biến thể, cần đọc kỹ đề, xác định mức ưu tiên tính toán và điều chỉnh chiến lược tương ứng (ưu tiên xử lý lớp ngoặc trong cùng trước).

• Tính sai thứ tự phép toán.
• Bỏ qua dấu ngoặc.
• Áp dụng sai công thức.
  Khắc phục: Kẻ bảng phân tích các bước, kiểm tra lại đề trước khi làm.

• Cộng, trừ, nhân, chia nhầm, sai, đặc biệt với số dài.
• Làm tròn không chính xác khi gặp số thập phân.
• Kỹ năng: Kiểm tra ngược lại từng bước, dùng máy tính để so sánh (nếu được phép).

Học sinh có thể truy cập 42.226+ bài tập cách giải Tính giá trị biểu thức có nhiều phép tính miễn phí mà không cần đăng ký. Luyện tập tự động chấm, xem lời giải chi tiết và theo dõi tiến độ dễ dàng. Bấm vào đây để luyện tập ngay!

• Chia 30 phút mỗi ngày luyện ít nhất 3-5 bài tập.
• Cuối tuần ôn lại những dạng đã sai, luyện tập đề tổng hợp.
• Sau 2 tuần, thử làm đề kiểm tra ngắn, tự chấm điểm để đánh giá tiến bộ. Đặt mục tiêu tỷ lệ đúng trên 80%.