Blog

Giải thích chi tiết Bài 59: Em làm được những gì? – Toán lớp 5

T
Tác giả
6 phút đọc
Chia sẻ:
7 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Bài 59: Em làm được những gì? là bài học tổng kết, giúp học sinh lớp 5 ôn tập lại toàn bộ kiến thức về tỉ số phần trăm. Bài này có ý nghĩa rất quan trọng vì giúp em tự đánh giá được khả năng của mình sau khi học xong chương "Tỉ số phần trăm". Nắm vững kiến thức ở bài này giúp em thành thạo các phép tính phần trăm, giải quyết bài toán thực tế cũng như làm tốt bài kiểm tra, bài thi.

Việc hiểu rõ nội dung bài sẽ giúp em ứng dụng linh hoạt kiến thức tỉ số phần trăm vào tính toán chi tiêu, so sánh, ước lượng trong thực tế. Ngoài ra, với 42.226+ bài tập luyện miễn phí, em có cơ hội rèn luyện mỗi ngày và tăng khả năng làm toán của bản thân.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

  • Định nghĩa: Tỉ số phần trăm là tỉ số so sánh giữa hai số, được biểu diễn dưới dạng phần trăm (%). Nếuaabblà hai số, tỉ số phần trăm củaaaso vớibblà:ab×100%\frac{a}{b} \times 100\%.
  • Phần trăm dùng để biểu thị một phần của đơn vị tổng thể – ví dụ, 25% nghĩa là 25 phần trong 100 phần.
  • Các tính chất chính: Tỉ số phần trăm luôn nằm trong khoảng từ 0%0\% đến lớn hơn100%100\%tùy trường hợp (trường hợpa>ba > b, tỉ số > 100%).
  • Áp dụng tỉ số phần trăm: Tính giá trị một phần, tăng/giảm phần trăm, so sánh, xác định giá trị tổng dựa vào tỉ số phần trăm.

2.2 Công thức và quy tắc

  • Tính tỉ số phần trăm của hai số:ab×100%\frac{a}{b} \times 100\%
  • Tìm một số khi biết tỉ số phần trăm:S=G:p×100S = G: p \times 100(vớiGGlà giá trị phần trăm,pplà tỉ số phần trăm)
  • Tìm giá trị phần trăm của một số:G=S×p100G = S \times \frac{p}{100}(GG: giá trị phần trăm,SS: tổng số,pp: tỉ số phần trăm)
  • Cách ghi nhớ: Chú ý các từ khóa “bao nhiêu phần trăm”, “chiếm…%”, “giảm/tăng…%”. Khi gặp các từ này hãy chuyển đổi sang công thức phù hợp.

Các biến thể: Bài toán có thể yêu cầu tính giá trị trước/sau khi tăng giảm, hoặc yêu cầu tính ngược lại số ban đầu.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Bài toán: Trong lớp 5A có 40 học sinh, trong đó có 16 bạn nữ. Hỏi số học sinh nữ chiếm bao nhiêu phần trăm số học sinh cả lớp?

Hình minh họa: Biểu đồ hình bánh minh họa tỉ lệ học sinh nữ (16 bạn) so với tổng 40 học sinh trong lớp 5A, cho thấy học sinh nữ chiếm 40% và học sinh nam chiếm 60%, kèm công thức 16/40 × 100 = 40%.
Biểu đồ hình bánh minh họa tỉ lệ học sinh nữ (16 bạn) so với tổng 40 học sinh trong lớp 5A, cho thấy học sinh nữ chiếm 40% và học sinh nam chiếm 60%, kèm công thức 16/40 × 100 = 40%.

Lời giải:
Số phần trăm học sinh nữ là:

Vậy, học sinh nữ chiếm 40% số học sinh trong lớp. Lưu ý: Đừng quên đổi kết quả sang phần trăm và kèm theo dấu "%".

3.2 Ví dụ nâng cao

Một sản phẩm có giá là 200.000 đồng, được giảm giá 15%. Hỏi sau khi giảm giá, sản phẩm còn bao nhiêu tiền?

Lời giải:
Số tiền giảm giá là:

Giá sản phẩm sau khi giảm là:

Vậy giá sản phẩm sau khi giảm là 170.000 đồng. Khi gặp đề bài về tăng/giảm phần trăm, hãy tính giá trị tăng/giảm trước rồi cộng hoặc trừ với giá gốc để có kết quả.

4. Các trường hợp đặc biệt

  • Nếu tỉ số phần trăm lớn hơn100%100\%(ví dụ a>ba > b), hãy giải thích đó là trường hợp số so sánh lớn hơn tổng.
  • Nếu đề yêu cầu tìm số ban đầu khi biết giá trị phần trăm và tỉ số, hãy dùng công thức ngược:S=G×100pS = \frac{G \times 100}{p}.
  • Bài toán có thể sử dụng tỉ số phần trăm với các đại lượng khác nhau (người, vật, tiền, diện tích,...) hãy chú ý đơn vị.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

  • Nhầm lẫn giữa tỉ số phần trăm và phân số/thập phân.
  • Không chuyển đổi đúng sang phần trăm (bỏ quên dấu % hoặc không nhân 100).
  • Cách phòng tránh: Luôn kiểm tra đơn vị và phép tính cuối cùng, nhẩm lại kết quả.

5.2 Lỗi về tính toán

  • Quên nhân hoặc chia đúng số khi áp dụng công thức.
  • Tính toán nhầm lẫn vị trí tử số – mẫu số.
  • Không kiểm tra lại đáp án, dễ xảy ra sai sót nhỏ.
  • Cách khắc phục: Đặt lại bài toán, thay số, kiểm tra chéo kết quả với ước lượng sơ bộ.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Em có thể truy cập ngay 42.226+ bài tập Bài 59: Em làm được những gì? miễn phí trên hệ thống! Chỉ cần chọn chủ đề, làm bài tập ngay không cần đăng ký, theo dõi tiến độ và cải thiện kỹ năng từng ngày.

7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • Tỉ số phần trăm là gì? Cách tính? Khi nào dùng?
  • Công thức cơ bản:ab×100%\frac{a}{b} \times 100\%,G=S×p100G = S \times \frac{p}{100},S=G×100pS = \frac{G \times 100}{p}.
  • Lưu ý đơn vị, chuyển đổi kết quả, không quên dấu %. Kiểm tra lại đáp án.

Checklist kiến thức trước khi làm bài:

  • Nắm chắc công thức tính tỉ số phần trăm
  • Thành thạo cách chuyển đổi giữa các dạng toán (giá trị, phần trăm, tổng số)
  • Chú ý đọc kỹ đề bài, xác định yêu cầu để sử dụng công thức phù hợp

Kế hoạch ôn tập: Chia thời gian luyện tập nhiều lần, làm quen cả dạng cơ bản và nâng cao, kiểm tra tiến bộ qua từng bài.

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".