Blog

Lớp 5

Giải thích chi tiết: Bài 9. Bài toán giải bằng bốn bước tính (Toán lớp 5)

T
Tác giả
•
•6 phút đọc
Chia sẻ:
8 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng của Bài toán giải bằng bốn bước tính (Toán lớp 5)

Trong chương trình Toán lớp 5, 'Bài 9. Bài toán giải bằng bốn bước tính' là một dạng toán quan trọng giúp học sinh rèn luyện tư duy phân tích, lập kế hoạch giải và thực hiện các phép tính một cách hệ thống. Những bài toán này thường yêu cầu chúng ta ghép nhiều phép tính thành một chuỗi hợp lý để tìm ra đáp số cuối cùng. Hiểu và làm được các bài toán bốn bước tính không chỉ giúp bạn học tốt môn Toán mà còn hỗ trợ tư duy logic, giải quyết vấn đề trong học tập lẫn cuộc sống hàng ngày. Khi thành thạo loại bài này, bạn sẽ tự tin với 29.885+ bài tập luyện tập miễn phí ngay trên website!

  • Giúp phát triển tư duy logic và khả năng lập luận;
  • Ứng dụng giải quyết các vấn đề thực tế như tính toán chi tiêu, quản lý thời gian, giải quyết sự việc phức tạp;
  • Cơ hội luyện tập miễn phí với rất nhiều dạng bài khác nhau, giúp củng cố kỹ năng và kiến thức nền tảng.

    • 2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

    2.1 Lý thuyết cơ bản

    Định nghĩa: Bài toán giải bằng bốn bước tính là những bài toán mà quá trình tìm ra đáp án gồm bốn phép tính cơ bản (cộng, trừ, nhân, chia) theo một thứ tự hợp lý. Thường các bước phải thực hiện tuần tự vì kết quả mỗi bước là dữ kiện cho bước sau.

  • Các tính chất chính: Cần xác định rõ từng bước, đặt phép tính đúng, chú ý đơn vị tính xuyên suốt.
  • Điều kiện áp dụng: Phải đọc kỹ đề, xác định rõ yêu cầu của từng bước, tránh bỏ sót dữ kiện.
  • Giới hạn: Không nên rút gọn thành biểu thức hoặc giải tắt mà phải trình bày từng bước rõ ràng.

    • 2.2 Công thức và quy tắc

  • Thứ tự thực hiện các bước:
  • Bước 1: Xác định yêu cầu đầu tiên của bài toán và viết phép tính.
  • Bước 2: Sử dụng kết quả bước 1 để thực hiện phép tính tiếp theo.
  • Bước 3: Lấy kết quả bước 2 thực hiện phép tính thứ ba.
  • Bước 4: Dùng kết quả bước 3 tính ra đáp số cuối cùng.

    • Mẹo ghi nhớ: Nhớ quy tắc "từng bước rõ ràng – không bỏ sót – kiểm tra đơn vị". Có thể ghi tắt thứ tự các phép tính (cộng → nhân → chia → trừ) để định hướng khi làm bài.

  • Các biến thể: Đôi khi bài toán cho dữ kiện theo nhiều kiểu khác nhau (vật liệu, giá tiền, thời gian...) nhưng cấu trúc chung vẫn là bốn bước.

    • 3. Ví dụ minh họa chi tiết

    3.1 Ví dụ cơ bản

    Bài toán: Một cửa hàng có 12 thùng cam, mỗi thùng có 15 kg cam. Người bán đã bán 3 thùng vào buổi sáng và 4 thùng vào buổi chiều. Hỏi còn lại bao nhiêu kg cam?

  • Bước 1: Tính số thùng cam đã bán.

    • Số thùng đã bán:3+4=73 + 4 = 7(thùng)

  • Bước 2: Số thùng cam còn lại.

    • Số thùng còn lại:12−7=512 - 7 = 5(thùng)

  • Bước 3: Số kg cam còn lại.

    • Số kg cam còn lại:5×15=755 \times 15 = 75(kg)

  • Bước 4: Đáp số cuối cùng.

    • Đáp số: Cửa hàng còn lại7575kg cam.

    Lưu ý: Luôn viết rõ từng bước, ghi chú đơn vị rõ ràng và kiểm tra lại phép tính.

    3.2 Ví dụ nâng cao

    Bài toán: Một kho chứa 1200 kg gạo được chia đều vào 4 phòng. Mỗi phòng lại chia thành 5 bao. Nếu mỗi bao được bán với giá 250,000 đồng, hỏi tổng số tiền thu được khi bán hết toàn bộ gạo?

  • Bước 1: Tính số kg gạo mỗi phòng.

    • Mỗi phòng:1200÷4=3001200 \div 4 = 300(kg)

  • Bước 2: Số kg gạo mỗi bao.

    • Mỗi bao:300÷5=60300 \div 5 = 60(kg)

  • Bước 3: Tổng số bao gạo.

    • Tổng bao:4×5=204 \times 5 = 20(bao)

  • Bước 4: Tổng số tiền bán gạo.

    • Tổng tiền:20×250 000=5 000 00020 \times 250\,000 = 5\,000\,000(đồng)

    Linh hoạt: Có thể kiểm tra lại bằng cách tính số bao = tổng số kg÷\divsố kg/bao.

    Kỹ thuật giải nhanh: Ghi chú ngắn gọn các phép tính, dùng bảng phụ để kiểm tra số liệu.

    4. Các trường hợp đặc biệt

  • Nếu đề cho bước phụ (kết quả chưa rõ ràng), cần vẽ sơ đồ hoặc bảng để tách dữ kiện.
  • Có thể phải quy đổi đơn vị (kg -> gam, phút -> giờ...), nhớ thực hiện đúng quy tắc chuyển đổi.
  • Nếu đề thiếu hoặc thừa dữ kiện, cần phân tích kĩ, yêu cầu thầy/cô giải thích thêm.

    • Liên hệ các khái niệm: Bài toán bốn bước là mở rộng của dạng hai hoặc ba bước, nên cần vững các bước giải ngắn trước.

    5. Lỗi thường gặp và cách tránh

    5.1 Lỗi về khái niệm

  • Hiểu sai ý nghĩa từng bước; cần viết rõ tóm tắt và xác định rõ dữ kiện.
  • Nhầm lẫn bài toán bốn bước tính với bài toán nhiều phép tính trong một bước.
  • Ghi chú rõ từng bước, tránh tính tắt, nhảy bước.

    • 5.2 Lỗi về tính toán

  • Viết sai phép tính, nhầm dấu, tính nhầm số hạng.
  • Quên đơn vị, ghi nhầm đơn vị (kg, bao, đồng…).
  • Kiểm tra kết quả bằng bảng phụ, phép tính nháp hoặc hỏi bạn học cùng lớp.

    • 6. Luyện tập miễn phí ngay!

    Bạn có thể luyện tập với hơn 29.885+ bài tập Bài 9. Bài toán giải bằng bốn bước tính miễn phí trên website. Không cần đăng ký, truy cập trực tiếp, kiểm tra và theo dõi tiến độ học tập để cải thiện kỹ năng của mình mỗi ngày!

    7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • Luôn đọc kĩ đề, xác định rõ từng bước, trình bày mạch lạc.
  • Kiểm tra từng phép tính, đơn vị, kết quả.
  • Ghi nhớ cấu trúc 4 bước, luyện tập với nhiều đề khác nhau để thành thạo.
  • Checklist trước khi làm bài: Đọc đề kỹ, tóm tắt đầy đủ, viết trình tự giải, kiểm tra đáp án.

    • Kế hoạch ôn tập: Xem lại lý thuyết, giải 5-10 bài mỗi ngày, chú trọng viết rõ từng bước, kiểm tra kết quả sau mỗi lần làm bài.

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".