Blog

Lớp 5

Giải thích chi tiết về Bài 83: Vận tốc – Toán lớp 5

T
Tác giả
•
•6 phút đọc
Chia sẻ:
8 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Bài 83: Vận tốc là một chủ đề quan trọng trong chương trình Toán lớp 5, thuộc Chương 7: Số đo thời gian, Vận tốc, Quãng đường, Thời gian. Khái niệm vận tốc giúp các em hiểu được mối liên hệ giữa quảng đường, thời gian và tốc độ di chuyển, ứng dụng nhiều trong học tập cũng như trong thực tế, như khi đi học, đi du lịch hoặc xem thể thao. Việc hiểu rõ vận tốc giúp học sinh dễ dàng giải các bài toán chuyển động và tự tin khi làm các bài kiểm tra, ôn tập.

Ví dụ ứng dụng thực tế: Nếu biết quãng đường từ nhà đến trường và biết mình đi bao lâu thì dễ dàng tính được vận tốc của mình. Kiến thức này giúp các em rèn luyện được kỹ năng giải bài toán thực tiễn và áp dụng linh hoạt trong cuộc sống hàng ngày.

Đặc biệt, trên nền tảng này, các em có thể luyện tập 42.226+ bài tập Bài 83: Vận tốc miễn phí để củng cố kiến thức và tăng cường kỹ năng giải toán.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

  • • Định nghĩa vận tốc: Vận tốc là đại lượng cho biết trong một đơn vị thời gian vật đi được bao nhiêu quãng đường. Kí hiệu là vv.
  • • Các khái niệm liên quan: quãng đường (ss), thời gian (tt).
  • • Tính chất: Khi vận tốc càng lớn thì vật đi được quãng đường càng dài trong cùng một khoảng thời gian.
  • • Điều kiện áp dụng: Áp dụng cho chuyển động đều – nghĩa là vận tốc không thay đổi trong suốt quá trình di chuyển.

    • 2.2 Công thức và quy tắc

  • • Công thức vận tốc:

    • Công thức tính vận tốc: v=stv = \frac{s}{t}, trong đó:

  • -vv: Vận tốc (đơn vị thường gặp: km/giờ, m/giây)
  • -ss: Quãng đường đi được (km, m)
  • -tt: Thời gian đi hết quãng đường (giờ, phút, giây)

    • • Công thức tính quãng đường: s=v×ts = v \times t

    • Công thức tính thời gian: t=svt = \frac{s}{v}

  • • Cách ghi nhớ: Hãy tưởng tượng ba đại lượngv,s,tv, s, tnhư ba góc của một tam giác. Che đại lượng nào, hai đại lượng còn lại là công thức.
    • Hình minh họa: Minh họa tam giác ghi nhớ với ba góc lần lượt là v, s, t; khi che góc nào sẽ hiện công thức tính đại lượng đó: nếu che v thì v = s/t, che s thì s = v × t, che t thì t = s/v
    Minh họa tam giác ghi nhớ với ba góc lần lượt là v, s, t; khi che góc nào sẽ hiện công thức tính đại lượng đó: nếu che v thì v = s/t, che s thì s = v × t, che t thì t = s/v
    Hình minh họa: Minh họa phương pháp ghi nhớ công thức vận tốc v, quãng đường s và thời gian t qua hình tam giác: che góc v để ra v = s/t, che góc s để ra s = v·t, che góc t để ra t = s/v.
    Minh họa phương pháp ghi nhớ công thức vận tốc v, quãng đường s và thời gian t qua hình tam giác: che góc v để ra v = s/t, che góc s để ra s = v·t, che góc t để ra t = s/v.
  • • Lưu ý sử dụng đơn vị đồng nhất khi thay vào công thức.

    • 3. Ví dụ minh họa chi tiết

    3.1 Ví dụ cơ bản

    Cho biết: Một ô tô đi được quãng đường 60 km trong 2 giờ. Hỏi vận tốc của ô tô là bao nhiêu?

  • • Bước 1: Xác định các đại lượng đã biết:s=60s = 60km,t=2t = 2giờ.
  • • Bước 2: Áp dụng công thức:v=st=602=30v = \frac{s}{t} = \frac{60}{2} = 30(km/giờ).
  • • Bước 3: Trả lời: Vận tốc của ô tô là 30 km/giờ.

    • Lưu ý: Đơn vị quãng đường và thời gian phải đồng nhất (cùng đơn vị km và giờ).

    3.2 Ví dụ nâng cao

    Một người đi bộ trong 1,5 giờ đi được quãng đường 6 km. Hỏi vận tốc người đó là bao nhiêu m/phút?

  • • Bước 1: Đổi đơn vị quãng đường sang mét:66km=6000= 6000m.
  • • Bước 2: Đổi thời gian sang phút:1,51,5giờ =90= 90phút.
  • • Bước 3: Áp dụng công thức:v=st=600090≈66,67v = \frac{s}{t} = \frac{6000}{90} \approx 66,67(m/phút).

    • Bài toán nâng cao yêu cầu đổi đơn vị phù hợp trước khi áp dụng công thức.

    4. Các trường hợp đặc biệt

  • • Nếu thời gian hoặc quãng đường bằng 0 thì không thể tính vận tốc.
  • • Khi vận tốc thay đổi liên tục, kiến thức vận tốc trung bình sẽ được học ở lớp cao hơn.
  • • Mối liên hệ: Bài toán vận tốc liên quan mật thiết đến các khái niệm về quãng đường và thời gian.

    • 5. Lỗi thường gặp và cách tránh

    5.1 Lỗi về khái niệm

  • • Nhầm giữa vận tốc, quãng đường, thời gian.
  • • Hiểu sai vận tốc là tổng quãng đường chia cho tổng số người hoặc vật tham gia.
  • • Phân biệt với khái niệm vận tốc trung bình, vận tốc tức thời (ở chương trình nâng cao).

    • 5.2 Lỗi về tính toán

  • • Sai khi đổi đơn vị giữa km – m hoặc giờ – phút – giây.
  • • Áp dụng sai công thức (nhầm lẫn giữa chia và nhân).
  • • Không kiểm tra lại đáp số sau khi tính.

    • Phương pháp kiểm tra: Thử thay kết quả vào công thức gốc để kiểm tra tính đúng đắn.

    6. Luyện tập miễn phí ngay

    Các em có thể truy cập ngay 42.226+ bài tập Bài 83: Vận tốc miễn phí, hoàn toàn không cần đăng ký.

    Thực hiện luyện tập liên tục giúp các em nắm chắc kiến thức, theo dõi tiến độ học tập, tự đánh giá và cải thiện kỹ năng giải toán mỗi ngày.

    7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • • Vận tốc = Quãng đường: Thời gian (v=stv = \frac{s}{t})
  • • Ghi nhớ đổi đơn vị cho phù hợp trước khi làm bài.
  • • Áp dụng linh hoạt ba công thức tínhv,s,tv, s, t.
  • • Luôn kiểm tra đáp số sau khi giải.

    • Checklist kiến thức trước khi làm bài:

  • ☑ Nắm chắc công thứcv,s,tv, s, t
  • ☑ Đổi đơn vị phù hợp (nếu cần)
  • ☑ Kiểm tra lại phép tính

    • Kế hoạch ôn tập: Mỗi ngày luyện tập một vài bài, tổng hợp lỗi sai để rút kinh nghiệm, đảm bảo luôn vững vàng khi gặp dạng toán này.

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".