Ôn thi Bài 39. Chia một số tự nhiên cho một số thập phân lớp 5: Hướng dẫn toàn diện luyện đề và mẹo thi

1. Giới thiệu về tầm quan trọng trong thi cử

Bài 39. Chia một số tự nhiên cho một số thập phân là một kiến thức nền tảng trong chương Số thập phân của Toán lớp 5. Dạng toán này thường xuất hiện nhiều trong cả đề kiểm tra, đề thi học kỳ và đề tuyển sinh vào các trường chất lượng cao.

- Vị trí trong đề thi: Thường nằm ở phần tính toán hoặc ứng dụng thực tế.

- Tỷ lệ điểm số: Chiếm khoảng 10–15% tổng điểm cho phần số thập phân.

- Độ khó: Ở mức trung bình – dễ nếu nắm được phương pháp. Dạng biến thể nâng cao xuất hiện ở đề thi tuyển sinh hoặc học sinh giỏi.

- Cơ hội luyện thi miễn phí với 29.885+ đề thi và bài tập thực hành các dạng bài. Luyện tập nhiều giúp tăng tốc độ và độ chính xác.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

• Định nghĩa chia một số tự nhiên cho một số thập phân: Chia số tự nhiên$a$cho số thập phân$b$có thể thực hiện bằng cách nhân cả $a$và $b$với cùng một số thích hợp để mẫu số trở thành số tự nhiên.
• Các tính chất quan trọng: Giá trị thương không thay đổi khi nhân cả số bị chia và số chia với cùng một số.
• Điều kiện: Số chia khác 0 ($b \neq 0$).

2.2 Công thức và quy tắc

Công thức trọng tâm cần thuộc:

Trong đó $n$là số chữ số sau dấu phẩy của số thập phân$b$.

• Ghi nhớ bằng cách luyện làm nhiều ví dụ, nhớ phải nhân cả tử và mẫu với cùng một số (không được quên!).
• Chỉ áp dụng khi số chia là số thập phân, không dùng với phân số hay số nguyên.
• Ngoài nhân với$10^n$, đôi khi chỉ cần nhân với 10, 100 hoặc 1000 tương ứng với số chữ số thập phân.

3. Phân loại dạng bài thi

3.1 Dạng bài cơ bản (30-40% đề thi)

- Đặc điểm nhận biết: Cho trước một số tự nhiên và một số thập phân đơn giản (1 chữ số sau dấu phẩy), yêu cầu chia theo đúng quy tắc.

- Phương pháp giải:

• Nhân cả số bị chia và số chia với 10, sau đó thực hiện phép chia như số tự nhiên.
• Viết kết quả với dấu phẩy theo đúng quy tắc.

- Ví dụ từ đề thi:

3.2 Dạng bài trung bình (40-50% đề thi)

• Số chia nhiều chữ số sau dấu phẩy (ví dụ: 0,36; 1,25 ...).
• Có thể xuất hiện thêm bước làm tròn hoặc trình bày dưới dạng hỗn số.

- Cách làm:

• Xác định số chữ số thập phân của số chia, nhân cả hai số với$10^n$.
• Thực hiện phép chia như chia hai số tự nhiên, sau đó trình bày kết quả đúng dạng yêu cầu.

- Ví dụ thực tế:

3.3 Dạng bài nâng cao (10-20% đề thi)

- Có thể kết hợp với đơn vị đo (kg, l, m,...), bài toán có nhiều bước, hoặc bài toán đố, bài toán thực tế.

• Phân tích đề cẩn thận từng bước, chú ý đến ý nghĩa thực tế của các phép chia.
• Có thể cần đổi đơn vị hoặc áp dụng kỹ năng đọc hiểu để tìm lời giải đúng.

- Ví dụ bài nâng cao:

4. Chiến lược làm bài thi

4.1 Quản lý thời gian

• Chia thời gian tương ứng: Dạng cơ bản – 1 phút, trung bình – 2 phút, nâng cao – 3 phút/câu.
• Ưu tiên làm từ dễ đến khó để lấy điểm chắc chắn.
• Nếu gặp bài khó, đánh dấu để làm sau, không dừng lại quá lâu.

4.2 Kỹ thuật làm bài

• Đọc đề thật kỹ, chú ý số thập phân.
• Gạch chân các số chính, xác định công thức sẽ dùng.
• Kiểm tra lại mỗi phép chia xem đã nhân đúng cả hai số chưa.

4.3 Tâm lý thi cử

• Nếu gặp bài khó hoặc không nhớ công thức: Bình tĩnh lướt qua, làm bài khác, sau cùng quay lại.
• Tận dụng thời gian cuối để kiểm tra lại, không vội vàng.
• Chỉ cần nắm chắc căn bản đã đủ đạt điểm khá – giỏi.

5. Bài tập mẫu từ đề thi

5.1 Đề thi học kỳ

- Bài 1: Tính$36: 0,4$.

Lời giải:$36: 0,4 = 36 \times 10: 0,4 \times 10 = 360: 4 = 90$.

- Bài 2: Tính$81: 0,27$.

Lời giải:$81: 0,27 = 81 \times 100: 0,27 \times 100 = 8100: 27 = 300$.

- Giáo viên thường ra để kiểm tra khả năng vận dụng công thức và trình bày bài đầy đủ các bước chuyển đổi.
- Chấm điểm chủ yếu dựa vào trình tự hợp lý và kết quả đúng.

5.2 Đề thi tuyển sinh

- Bài tập: Một bể nước chứa 24 lít, mỗi lần dùng 1,2 lít. Hỏi dùng được bao nhiêu lần?

Lời giải:$24: 1,2 = 24 \times 10: 1,2 \times 10 = 240: 12 = 20$(lần)

- Dạng bài này kiểm tra vận dụng vào thực tế, yêu cầu trình bày rõ ràng lý do chia, đổi đơn vị nếu có.

6. Lỗi thường gặp và cách tránh

6.1 Lỗi về kiến thức

• Chỉ nhân số chia mà quên nhân cả số bị chia.
• Hiểu nhầm phải chia số thập phân cho số tự nhiên.
• Không làm theo đủ các bước.

6.2 Lỗi về kỹ năng

• Tính toán nhầm lẫn phép nhân.
• Trình bày thiếu dấu phẩy, thiếu đơn vị.
• Ghi kết quả sai vị trí hoặc không kiểm tra lại.

6.3 Cách khắc phục

• Làm checklist kiểm tra: Có nhân đủ cả hai số chưa? Có ghi kết quả cuối cùng rõ ràng?
• Tự kiểm tra lại các phép tính đơn giản vừa giải.
• Luyện tập mỗi ngày ít nhất 3–5 bài để tăng độ nhạy.

7. Kế hoạch ôn tập chi tiết

7.1 Giai đoạn 2 tuần trước thi

• Ôn kỹ lý thuyết, làm hết các ví dụ sách giáo khoa.
• Làm đề tổng hợp nhiều dạng.
• Tự ghi lại các lỗi thường mắc phải.

7.2 Giai đoạn 1 tuần trước thi

• Chú ý luyện tập dạng bài khó hoặc thường làm sai.
• Làm 2-3 đề thi thử với thời gian bấm giờ.
• Ôn lại bảng công thức, các bước và lưu ý.

7.3 Giai đoạn 3 ngày trước thi

• Ôn lại lý thuyết nhẹ nhàng.
• Làm 4–5 bài dễ để tăng tự tin.
• Ngủ đủ giấc, ăn uống điều độ.

8. Mẹo làm bài nhanh và chính xác

• Nhẩm nhanh: Nếu số chia là 0,5 0,25 thì nhân 2, 4 cho số bị chia để tiết kiệm thời gian (vì $1 \div 0,5 = 2$;$1 \div 0,25 = 4$).
• Luôn kiểm tra lại phép chia bằng nhân ngược kết quả với số chia.
• Nếu được phép, dùng máy tính để kiểm tra nhanh kết quả.
• Trình bày mỗi bước rõ ràng, xuống dòng đúng chỗ để giáo viên dễ theo dõi và cộng điểm.

9. Luyện thi miễn phí ngay

Bạn có thể truy cập ngay 29.885+ đề thi và bài tập Bài 39. Chia một số tự nhiên cho một số thập phân miễn phí mà không cần đăng ký, bắt đầu luyện tập ngay và so sánh tiến độ để cải thiện điểm số.

10. Tài liệu ôn tập bổ sung

• Sách giáo khoa Toán lớp 5, sách bài tập chính thống.
• Đề thi các năm trước của các trường điểm, trường chuyên.
• Các khóa học luyện thi trực tuyến, video bài giảng chuyên đề.
• Tham gia nhóm học tập cùng bạn bè để giải đề, hỏi đáp.