Blog

Lớp 5

Ôn thi Bài 46. Diện tích hình thang lớp 5: Hướng dẫn toàn diện, mẹo và chiến lược đạt điểm cao

T
Tác giả
•
•6 phút đọc
Chia sẻ:
6 phút đọc

1. Giới thiệu: Vì sao chủ đề diện tích hình thang quan trọng trong các kỳ thi lớp 5?

Chủ đề "diện tích hình thang" là một phần trọng tâm của chương trình Toán lớp 5. Bài 46 vừa giúp học sinh rèn luyện kỹ năng hình học cơ bản, vừa là nền tảng cho các bài toán thực tế và nâng cao ở cấp THCS. Trong các kỳ thi học kỳ, kiểm tra định kỳ hay đề thi chuyển cấp, bài tập về diện tích hình thang xuất hiện với tần suất cao và dưới nhiều dạng khác nhau. Việc nắm vững và vận dụng linh hoạt kiến thức này sẽ giúp học sinh tự tin đạt điểm tối đa phần hình học và cải thiện tư duy toán học nói chung.

2. Tổng hợp kiến thức trọng tâm cần nắm vững

Trước khi bước vào ôn thi, bạn cần nắm chắc các kiến thức cơ bản sau:

  • Khái niệm hình thang: là tứ giác có hai cạnh đối song song.
  • Cấu tạo của hình thang: gồm hai đáy (đáy lớn, đáy bé) và hai cạnh bên (không song song).
  • Độ dài 2 đáy, chiều cao là dữ kiện quan trọng để tính diện tích.
  • Ý nghĩa thực tế của diện tích hình thang trong các bài toán thực tiễn.

3. Những công thức quan trọng và điều kiện áp dụng

a) Công thức tính diện tích hình thang:

S = \frac{(a + b) \times h}{2}

Trong đó:

  • aa(đơn vị cm, m...) là độ dài đáy lớn;
  • bb(đơn vị cùng vớiaa) là độ dài đáy bé;
  • hh(cùng đơn vị) là chiều cao nối từ một đỉnh ngoài đáy lớn đến đáy bé.

b) Điều kiện áp dụng:

  • Biết chính xác hai đáy (aa,bb) và chiều cao (hh)
  • Các đại lượng phải cùng đơn vị đo.
  • Trường hợp đặc biệt: Nếu hình thang là hình chữ nhật, hai đáy bằng nhau; nếu là hình thang cân có hai cạnh bên cũng bằng nhau.

4. Phân loại các dạng bài tập diện tích hình thang thường gặp trong đề thi

Ôn thi diện tích hình thang lớp 5 cần chú ý các dạng bài tiêu biểu sau:

  1. Dạng 1: Tính diện tích khi biết độ dài hai đáy và chiều cao.
  2. Dạng 2: Tìm một yếu tố (đáy lớn, đáy bé, chiều cao) khi biết diện tích và hai yếu tố còn lại.
  3. Dạng 3: Đề bài cho dữ kiện là hình vẽ, bảng số liệu, hoặc tình huống thực tế.
  4. Dạng 4: Bài toán phức tạp hơn: kết hợp nhiều hình thang, hoặc hình thang ghép với các hình khác (hình tam giác, hình chữ nhật v.v.).

5. Chiến lược làm bài hiệu quả theo từng dạng

Để ôn thi bài 46 diện tích hình thang lớp 5 hiệu quả, hãy vận dụng bước làm bài phù hợp từng dạng:

  • Dạng 1: Ghi rõ các dữ kiện vào công thức, chú ý đơn vị. Đặt tên đáy lớn, đáy bé đúng yêu cầu bài.
  • Dạng 2: Vận dụng phương pháp "rút ẩn". Đề cho diện tíchSS, rút ra yếu tố chưa biết: ví dụ, tìm chiều caohhbằngh=2Sa+bh = \frac{2S}{a + b}.
  • Dạng 3: Phân tích hình vẽ, xác định chính xác đáy lớn, đáy bé, chiều cao. Với tình huống thực tế, tóm tắt dữ kiện thành các yếu tố hình học.
  • Dạng 4: Phân nhỏ các phần hình, tính từng diện tích rồi cộng hoặc trừ tuỳ thuộc bài toán ghép hình hoặc cắt hình.

6. Bài tập mẫu từ đề thi trước – có lời giải chi tiết

Bài 1: Một hình thang có độ dài đáy lớna=12a=12cm, đáy bé b=8b=8cm, chiều caoh=5h=5cm. Tính diện tích hình thang.

Lời giải:

S = \frac{(a + b) \times h}{2} = \frac{(12 + 8) \times 5}{2} = \frac{20 \times 5}{2} = \frac{100}{2} = 50\ (cm^2)

Đáp số:50 cm250\ \mathrm{cm^2}

Bài 2: Một hình thang có diện tíchS=45 cm2S=45\ \mathrm{cm^2}, đáy lớna=10a=10cm, đáy bé b=8b=8cm. Tính chiều caohh.

Lời giải:

45 = \frac{(10 + 8) \times h}{2}45 = \frac{18h}{2}45 = 9hh = \frac{45}{9} = 5\ \mathrm{cm}

Đáp số:5 cm5\ \mathrm{cm}

Bài 3: Một miếng đất có dạng hình thang với đáy lớn3030m, đáy bé 1818m và chiều cao1010m. Hỏi diện tích miếng đất là bao nhiêu mét vuông?

S = \frac{(30 + 18) \times 10}{2} = \frac{48 \times 10}{2} = \frac{480}{2} = 240\ \mathrm{m^2}

Đáp số:240 m2240\ \mathrm{m^2}

7. Những lỗi phổ biến học sinh dễ mắc phải khi làm bài diện tích hình thang

  • Không xác định đúng đâu là đáy lớn, đáy bé, đâu là chiều cao (nhất là khi có hình vẽ).
  • Lẫn lộn đơn vị (cm với m, m với dm…), quên đổi đơn vị trước khi tính.
  • Quên chia đôi (12\frac{1}{2}) khi áp dụng công thức.
  • Thay nhầm số hoặc tính nhẩm sai phép cộng hai đáy trước khi nhân với chiều cao.
  • Với bài toán rút ẩn, không nhân/chia đúng hai vế của phương trình dẫn đến kết quả sai.

8. Kế hoạch ôn tập theo thời gian – Tối ưu hiệu quả chuẩn bị trước kỳ thi

  1. 2 tuần trước thi: Nắm chắc lý thuyết cơ bản, học thuộc công thức, luyện tập các dạng bài cơ bản. Làm ít nhất 6 bài mỗi ngày, ghi chép lại các lỗi sai.
  2. 1 tuần trước thi: Tổng hợp các dạng bài và lỗi sai bản thân thường mắc. Tăng cường giải đề tổng hợp, bài toán vận dụng thực tế, chú ý thời gian làm bài.
  3. 3 ngày trước thi: Ôn lại các phần nhầm lẫn về đơn vị, cách xác định đáy lớn, đáy bé, chiều cao trên hình vẽ. Làm đề thi thử đúng thời gian quy định. Chuẩn bị tinh thần tự tin bước vào kỳ thi.

9. Các mẹo làm bài nhanh và chính xác dành cho học sinh lớp 5

  • Gạch chân dưới dữ kiện đề bài, tóm tắt rõ ràng trước khi tính toán.
  • Luôn kiểm tra đơn vị các đại lượng trước khi thay vào công thức.
  • Khi áp dụng công thức, hãy viết ra từng bước thay số để tránh nhầm lẫn.
  • Sau khi tính xong, kiểm tra bằng cách thử lại ngược (ví dụ, tính lại diện tích từ chiều cao vừa tìm xong hoặc ngược lại).
  • Đọc kỹ đề bài nhiều lần, nhất là với câu hỏi có hình hoặc văn cảnh thực tế.
  • Làm các dạng bài tập mẫu và đề thi thử để tăng kỹ năng nhận dạng dạng toán.

Hi vọng với hướng dẫn ôn thi diện tích hình thang lớp 5 trên đây, các em học sinh sẽ tự tin, chủ động đạt điểm tuyệt đối trong mọi kỳ thi Toán!

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".