Blog

Trừ Phân Số Khác Mẫu Số – Hướng Dẫn Chi Tiết Cho Học Sinh Lớp 5

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
7 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Trừ phân số khác mẫu số là kiến thức quan trọng trong chương trình Toán 5, giúp học sinh làm chủ phép trừ với mọi phân số. Hiểu rõ cách trừ phân số khác mẫu giúp các em thực hiện chính xác và nhanh chóng các phép toán, đồng thời ứng dụng hiệu quả trong giải toán thực tế như chia thức ăn, đo lường vật dụng, v.v. Nếu các bạn gặp khó khăn khi làm bài tập trừ phân số có mẫu số khác nhau, đừng lo bởi dưới đây là hướng dẫn chi tiết kèm 42.226 bài luyện tập miễn phí giúp các bạn thành thạo.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

Phân số có tử số (số trên) và mẫu số (số dưới). Khi trừ hai phân số khác mẫu, ta cần đưa cả hai phân số về cùng mẫu số.

Định nghĩa: Trừ phân số khác mẫu số là phép toán lấy đi giá trị của phân số này khỏi phân số kia khi hai mẫu số không giống nhau.

Muốn thực hiện, ta cần: (1) Quy đồng mẫu số hai phân số về cùng mẫu. (2) Giữ nguyên tử số, trừ như phân số cùng mẫu.

Ghi nhớ: Chỉ thực hiện trừ trực tiếp khi hai phân số đã cùng mẫu số.

2.2 Công thức và quy tắc

  • Công thức tổng quát:
  • abcd=adbcbd\frac{a}{b} - \frac{c}{d} = \frac{ad - bc}{bd}
Hình minh họa: Sơ đồ minh họa quy trình tính hiệu hai phân số \(\frac{a}{b} - \frac{c}{d}\) theo công thức tổng quát: nhân chéo tử số (a×d, c×b), thực hiện phép trừ \(ad - bc\), nhân mẫu số \(b×d\) và thu được kết q
Sơ đồ minh họa quy trình tính hiệu hai phân số \(\frac{a}{b} - \frac{c}{d}\) theo công thức tổng quát: nhân chéo tử số (a×d, c×b), thực hiện phép trừ \(ad - bc\), nhân mẫu số \(b×d\) và thu được kết q
  • Quy tắc ghi nhớ công thức:
  • 1. Tìm mẫu số chung.
  • 2. Quy đồng hai phân số về cùng mẫu.
  • 3. Giữ nguyên mẫu, trừ tử số.

Lưu ý: Mẫu số chung thường là tích hai mẫu số ban đầu hoặc BCNN của hai mẫu.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Ví dụ: Tính1314\frac{1}{3} - \frac{1}{4}.

  • Bước 1: Tìm mẫu số chung của 3 và 4 là 12.
  • Bước 2: Quy đồng:13=412\frac{1}{3} = \frac{4}{12},14=312\frac{1}{4} = \frac{3}{12}.
  • Bước 3: Trừ tử số:412312=112\frac{4}{12} - \frac{3}{12} = \frac{1}{12}.
Hình minh họa: Minh họa quy đồng phân số 1/3 và 1/4 thành mẫu số chung 12: sử dụng thanh đơn vị chia thành các phần bằng nhau để thể hiện 1/3 = 4/12 và 1/4 = 3/12
Minh họa quy đồng phân số 1/3 và 1/4 thành mẫu số chung 12: sử dụng thanh đơn vị chia thành các phần bằng nhau để thể hiện 1/3 = 4/12 và 1/4 = 3/12

Lưu ý: Sau khi quy đồng xong mới trừ tử số!

3.2 Ví dụ nâng cao

Ví dụ:5638\frac{5}{6} - \frac{3}{8}

  • Bước 1: Mẫu số chung là 24.
  • Bước 2:56=2024\frac{5}{6} = \frac{20}{24},38=924\frac{3}{8} = \frac{9}{24}.
  • Bước 3:2024924=1124\frac{20}{24} - \frac{9}{24} = \frac{11}{24}.
Hình minh họa: Biểu đồ thanh ngang minh họa quy đồng mẫu số về 24: 5/6 = 20/24 (tô màu xanh) và 3/8 = 9/24 (tô màu cam)
Biểu đồ thanh ngang minh họa quy đồng mẫu số về 24: 5/6 = 20/24 (tô màu xanh) và 3/8 = 9/24 (tô màu cam)

Kỹ thuật nhanh: Có thể tìm Bội chung nhỏ nhất để quy đồng nhanh hơn.

4. Các trường hợp đặc biệt

- Nếu hai phân số đã cùng mẫu số, chỉ cần trừ trực tiếp tử số.

- Nếu kết quả là phân số tối giản, cần rút gọn để có đáp án đúng.

- Nếu một phân số là hỗn số, hãy chuyển sang phân số trước khi làm phép trừ.

- Chú ý mối liên hệ: Quy tắc tương tự với phép cộng phân số khác mẫu số.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

  • Nhầm lẫn giữa phân số cùng mẫu và khác mẫu.
  • Quên quy đồng mẫu trước khi trừ tử số.

Cách tránh: Luôn kiểm tra mẫu số trước khi làm phép trừ.

5.2 Lỗi về tính toán

  • Nhầm lẫn khi nhân tử, mẫu khi quy đồng.
  • Tính sai tử số khi trừ.
  • Quên rút gọn kết quả.

Cách tránh: Thực hiện từng bước chậm rãi, kiểm tra lại từng phép nhân và phép trừ.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập ngay 42.226+ bài tập Trừ phân số khác mẫu số miễn phí để luyện tập. Không cần đăng ký, các em có thể bắt đầu luyện tập lập tức và theo dõi tiến độ học qua từng ngày để nhận thấy sự tiến bộ của mình!

7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • Luôn quy đồng mẫu số trước khi trừ phân số khác mẫu.
  • Rút gọn kết quả về phân số tối giản.
  • Kiểm tra lại kết quả sau khi làm xong.

Checklist ôn tập:

  • - Nắm chắc công thức quy đồng và trừ phân số.
  • - Biết cách tìm mẫu số chung.
  • - Rèn luyện thường xuyên qua bài tập thực tế.

Hãy xây dựng thói quen ôn tập mỗi ngày để thành thạo phép trừ phân số khác mẫu số nhé!

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".