Ứng dụng thực tế của nhận biết đơn vị đo thể tích xăng-ti-mét khối trong cuộc sống
T
Tác giả
•
•7 phút đọc
Chia sẻ:
9 phút đọc
1. Khái niệm xăng-ti-mét khối và tầm quan trọng trong toán học
Trong Toán học lớp 5, các bạn học sinh sẽ làm quen với khái niệm xăng-ti-mét khối (ký hiệu là cm³). Đây là đơn vị đo thể tích được sử dụng rất phổ biến trong học tập và cuộc sống. Một xăng-ti-mét khối là thể tích của hình lập phương có cạnh dài 1 cm. Tức là:
1cm3=1cm×1cm×1cm
Đơn vị này không chỉ dùng để đo thể tích trong bài tập toán mà còn liên quan mật thiết đến cuộc sống hàng ngày và nhiều lĩnh vực nghề nghiệp khác nhau. Biết được và sử dụng đúng đơn vị đo thể tích giúp chúng ta giải quyết nhiều tình huống thực tế hiệu quả hơn.
2. Ứng dụng xăng-ti-mét khối trong đời sống hàng ngày
Đơn vị xăng-ti-mét khối không chỉ nằm trên trang sách mà còn hiện diện ở mọi nơi quanh ta. Hãy khám phá những ví dụ dưới đây:
a) Đong nước hoặc sữa: Khi mẹ đong sữa cho bạn, đôi lúc sẽ thấy các vạch chia thể tích trên chai hay bình, ví dụ "200 ml" (một mililit = một xăng-ti-mét khối:1ml=1cm3).
b) Chọn hộp đựng quà hoặc đồ dùng: Khi chọn hộp giày, hộp bút, bạn thường phải ước lượng xem các chiếc hộp này có đựng vừa đồ vật không. Điều này liên quan đến thể tích hộp – đo bằng xăng-ti-mét khối.
c) Dùng trong các trò chơi lắp ghép hoặc xây dựng lego: Khi xếp hình hoặc xây mô hình với các khối lego, mỗi viên gạch nhỏ có một thể tích nhất định, nếu biết chính xác thể tích bạn có thể ước lượng số lượng viên cần thiết cho mô hình của mình.
3. Ứng dụng trong các ngành nghề khác nhau
Xăng-ti-mét khối được áp dụng vô cùng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ khoa học cho đến kỹ thuật, đời sống:
a) Ngành Y tế: Dùng ống đong, xi lanh để đo thuốc hoặc lấy mẫu máu, các chỉ số đều tính bằng mililit hoặc xăng-ti-mét khối.
b) Ngành Công nghiệp đóng gói: Thiết kế bao bì sản phẩm dựa vào thể tích vật chứa, giúp tiết kiệm vật liệu và bảo quản hàng hóa phù hợp.
c) Ngành Xây dựng: Đo thể tích gạch, xi măng, cát đá để tính toán vật liệu xây nhà hay các công trình.
d) Ngành Cơ khí - Ô tô: Dung tích xi lanh động cơ thường được đo bằng xăng-ti-mét khối. Ví dụ: xe máy Honda Wave 110 là 110 cm³.
e) Ngành Nghiên cứu Khoa học: Trong phòng thí nghiệm, việc đo thể tích chất lỏng, khí, mẫu vật đều dùng đơn vị này để có kết quả chính xác.
4. Ví dụ thực tế với số liệu và tình huống cụ thể
Ví dụ 1: Bạn A có một bể cá hình hộp chữ nhật dài 30 cm, rộng 20 cm, cao 25 cm. Thể tích bể cá là bao nhiêu?
Thể tíchVcủa bể cá là:
V=30cm×20cm×25cm=15000cm3
Ví dụ 2: Một bình nước nhỏ dùng để uống trực tiếp có ghi dung tích 250 ml, nghĩa là bình này chứa được 250 cm³ nước.
Ví dụ 3: Một chiếc hộp sữa tươi loại nhỏ (khối lập phương cạnh 5 cm) có thể tích:
V=5cm×5cm×5cm=125cm3
Qua các ví dụ trên, các bạn thấy khi biết cách tính thể tích bằng đơn vị xăng-ti-mét khối sẽ giúp giải quyết vấn đề thực tế dễ dàng hơn rất nhiều.
5. Kết nối với các môn học khác
Kiến thức về xăng-ti-mét khối không chỉ quan trọng trong toán học mà còn gắn chặt với nhiều môn học khác:
a) Khoa học tự nhiên: Đo hoặc pha chế các dung dịch, xác định thể tích nước, rượu, dầu ăn,...
b) Công nghệ: Trong lắp ráp và chế tạo vật dụng, việc đo chính xác thể tích sẽ giúp thiết kế phù hợp mục đích sử dụng.
c) Mỹ thuật: Khi làm mô hình không gian, việc tính thể tích giúp hoàn thiện sản phẩm thẩm mỹ và cân đối.
d) Giáo dục thể chất: Một số môn thể thao nước cần kiểm soát lượng nước (ví dụ như bơi lội) liên quan tới thể tích bể bơi.
e) Tin học: Vẽ mô hình 3D, tính toán kích thước, thể tích vật thể khi thiết kế trên máy vi tính.
6. Dự án nhỏ học sinh có thể thực hiện để áp dụng kiến thức
a) Làm hộp quà tự chế : Sử dụng giấy bìa, tự đo cạnh, tính thể tích hộp để đựng các món đồ nhỏ.
b) Đo thể tích nước bằng chai nhựa và xilanh: Lấy các chai nhựa thể tích khác nhau, đong nước và so sánh thể tích theo đơn vị cm³.
c) Làm mô hình lớp học bằng đất nặn hoặc lego: Đo, tính toán và sắp xếp các khối có thể tích khác nhau để tạo ra một lớp học thu nhỏ thú vị.
d) Thử thách "Tìm thể tích đồ vật": Tìm và đo thể tích của một số đồ vật quen thuộc như cục tẩy, quyển sách, hộp bút,… Xem ai tính nhanh và chính xác nhất.
7. Phỏng vấn chuyên gia – Góc nhìn thực tế
Cô Nguyễn Thu Hương – giáo viên dạy Toán lớp 5 tại trường Tiểu học Thành Công, cho biết:
"Kiến thức về xăng-ti-mét khối rất quan trọng, không chỉ là một phép tính khô khan mà giúp học sinh hiểu rõ hơn về không gian xung quanh. Việc biết ước lượng, đo và tính toán thể tích còn rèn luyện tư duy logic, khả năng áp dụng Toán học vào thực tế. Các em nên thường xuyên tham gia các dự án nhỏ để thấy toán học rất gần gũi với cuộc sống."
Anh Trần Thanh Sơn – kỹ sư cơ khí chia sẻ:
"Hầu hết các thiết kế máy móc, động cơ đều phải tính toán thể tích rất chính xác, thường dùng đơn vị xăng-ti-mét khối hoặc lít. Nếu sai lệch, sản phẩm sẽ không hoạt động đúng như mong muốn. Vì vậy, việc học chắc khái niệm này từ nhỏ giúp các bạn trẻ tự tin theo đuổi nhiều ngành nghề sau này."
8. Tài nguyên và hoạt động bổ sung
Video dạy đo thể tích và hoạt động thực tế trên kênh YouTube "Học Toán mỗi ngày".
Trang web Toán thực tiễn – https://toanthuctien.vn với nhiều bài tập, quiz chủ đề đo thể tích.
Tự thực hành với bộ dụng cụ đo thể tích mini hoặc phần mềm mô phỏng đo thể tích trên máy tính/tablet.
Hãy chủ động tìm hiểu, quan sát thực tế và vận dụng kiến thức đơn vị đo thể tích xăng-ti-mét khối vào các hoạt động hàng ngày để thấy Toán học thú vị và hữu ích thế nào nhé!
Đăng ký danh sách email của chúng tôi và nhận những mẹo độc quyền, tin tức và ưu đãi đặc biệt được gửi thẳng đến hộp thư đến của bạn.
Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".
Theo dõi chúng tôi tại