Blog

Trừ hai phân số cùng mẫu: Lý thuyết, ví dụ minh họa và luyện tập miễn phí

T
Tác giả
6 phút đọc
Chia sẻ:
7 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Trừ hai phân số cùng mẫu là một kiến thức cơ bản trong chương trình toán lớp 6. Đây là nền tảng để học sinh hiểu sâu hơn về phép tính với phân số và chuẩn bị tốt cho các kiến thức nâng cao sau này. Nắm vững khái niệm này giúp em giải quyết các dạng toán về phân số một cách dễ dàng, nhanh chóng, đồng thời áp dụng vào thực tế như chia đồ vật, đo lường và tính toán trong học tập cũng như đời sống hàng ngày.

Học vững cách trừ hai phân số cùng mẫu sẽ giúp em tự tin khi làm bài tập, kiểm tra và đạt kết quả cao. Đặc biệt, em có thể luyện tập với hàng trăm bài tập miễn phí ngay tại đây để củng cố kỹ năng và nâng cao kiến thức của mình!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

Khi hai phân số cùng mẫu, việc trừ hai phân số này chính là trừ hai tử số, giữ nguyên mẫu số. Cụ thể, nếu có hai phân số ab\frac{a}{b}cb\frac{c}{b}(vớib0b \neq 0), thì:

abcb=acb\frac{a}{b} - \frac{c}{b} = \frac{a - c}{b}

Điều kiện áp dụng: Hai phân số phải có cùng mẫu số và mẫu số phải khác00.

Hình minh họa: Minh họa phép trừ phân số 5/8 - 3/8 = 2/8 với cùng mẫu số b=8 bằng thanh phân số chia thành 8 phần: 5 phần tô xanh dương, 3 phần tô cam và kết quả 2 phần tô xanh lá
Minh họa phép trừ phân số 5/8 - 3/8 = 2/8 với cùng mẫu số b=8 bằng thanh phân số chia thành 8 phần: 5 phần tô xanh dương, 3 phần tô cam và kết quả 2 phần tô xanh lá

2.2 Công thức và quy tắc

Công thức cần nhớ:

abcb=acb\frac{a}{b} - \frac{c}{b} = \frac{a - c}{b}

Cách ghi nhớ: "Trừ tử số, giữ nguyên mẫu số". Chỉ sử dụng quy tắc này khi mẫu số của hai phân số bằng nhau và khác00. Nếu mẫu số khác nhau, em cần quy đồng mẫu trước khi thực hiện.

Biến thể: Áp dụng được tương tự với nhiều phân số cùng mẫu số.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Bài toán: Tính5838\frac{5}{8} - \frac{3}{8}.

Bước 1: Nhận thấy hai phân số cùng mẫu số là 88.

Bước 2: Lấy tử số trừ cho nhau:53=25 - 3 = 2.

Bước 3: Giữ nguyên mẫu số:88.

Kết quả:5838=28=14\frac{5}{8} - \frac{3}{8} = \frac{2}{8} = \frac{1}{4}

Hình minh họa: Minh họa phép trừ phân số 5/8 - 3/8 bằng hình chữ nhật chia thành 8 phần bằng nhau: 5 phần tô xanh biểu thị 5/8, 3 phần tô cam biểu thị 3/8 bị trừ, phần còn lại 2 phần tô xanh lá tương ứng 2/8 = 1/4
Minh họa phép trừ phân số 5/8 - 3/8 bằng hình chữ nhật chia thành 8 phần bằng nhau: 5 phần tô xanh biểu thị 5/8, 3 phần tô cam biểu thị 3/8 bị trừ, phần còn lại 2 phần tô xanh lá tương ứng 2/8 = 1/4

Lưu ý: Sau khi tính, nếu phân số kết quả chưa tối giản, cần rút gọn về phân số tối giản.

3.2 Ví dụ nâng cao

Bài toán: Tính1512712212\frac{15}{12} - \frac{7}{12} - \frac{2}{12}.

Bước 1: Các phân số cùng mẫu1212.

Bước 2: Trừ lần lượt các tử số:1572=615 - 7 - 2 = 6.

Bước 3: Giữ nguyên mẫu số 1212.

Kết quả:1512712212=612=12\frac{15}{12} - \frac{7}{12} - \frac{2}{12} = \frac{6}{12} = \frac{1}{2}

Kỹ thuật giải nhanh: Cộng hoặc trừ tất cả các tử số, giữ mẫu số không đổi rồi rút gọn nếu có thể.

4. Các trường hợp đặc biệt

- Nếu tử số lớn hơn, kết quả là phân số dương; nếu tử số nhỏ hơn, kết quả là phân số âm.

- Nếu hai phân số bằng nhau (a=ca = c) thì kết quả là 00.

- Nếu kết quả có tử số là 00, phân số kết quả bằng00.

- Chỉ áp dụng nếu các phân số có mẫu số giống nhau.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

• Hiểu sai định nghĩa: Nhầm giữa phép trừ với phép cộng, hoặc nhầm cách trừ mẫu số.

• Nhầm lẫn: Trừ luôn cả mẫu số (không đúng) như 5838=20\frac{5}{8} - \frac{3}{8} = \frac{2}{0}(sai).

• Cách ghi nhớ đúng: Chỉ trừ tử số, mẫu số giữ nguyên.

5.2 Lỗi về tính toán

• Quên rút gọn kết quả về phân số tối giản.

• Tính nhầm tử số khi thực hiện phép trừ.

• Cách kiểm tra: Thay lại kết quả vào đề bài, hoặc dùng phép cộng đối nghịch để kiểm tra.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập kho 42.226+ bài tập Trừ hai phân số cùng mẫu miễn phí để bắt đầu luyện tập. Không cần đăng ký, em có thể làm bài tập ngay lập tức, theo dõi tiến độ học tập và cải thiện kỹ năng mỗi ngày!

7. Tóm tắt và ghi nhớ

Điểm nhớ quan trọng:

  • Trừ hai phân số cùng mẫu: Trừ tử số, giữ nguyên mẫu số.
  • Luôn rút gọn kết quả về phân số tối giản nếu có thể.
  • Kiểm tra lại phép tính để tránh sai sót.
  • Chỉ áp dụng cho các phân số có mẫu giống nhau.

Checklist ôn tập:

  • Nắm chắc công thức và quy tắc trừ hai phân số cùng mẫu
  • Làm thử nhiều ví dụ từ cơ bản đến nâng cao
  • Luyện tập bài tập miễn phí thường xuyên

Đừng quên thực hành đều đặn với các 42.226+ bài tập Trừ hai phân số cùng mẫu miễn phí để thành thạo hơn mỗi ngày!

T

Tác giả

Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

Bài trước

Giải thích chi tiết về chuyển đổi giữa phân số và hỗn số lớp 6

Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".