Blog

Chiến lược giải quyết bài toán Nhận biết hai góc kề bù cho học sinh lớp 7

T
Tác giả
6 phút đọc
Chia sẻ:
6 phút đọc

1. Giới thiệu về dạng bài toán

Bài toán Nhận biết hai góc kề bù là một trong những chủ đề nền tảng về hình học trong chương trình Toán lớp 7. Dạng bài này thường xuất hiện trong các đề kiểm tra, bài thi học kỳ, và thậm chí là bài kiểm tra nhanh. Đặc trưng của dạng bài là yêu cầu nhận diện hai góc vừa kề nhau vừa bù nhau, dựa trên hình vẽ hoặc mô tả bằng lời.

Việc làm chủ dạng toán này giúp học sinh hiểu rõ hơn về các vị trí đặc biệt của góc, củng cố kỹ năng đọc hình và lập luận hình học. Hiện tại, bạn có thể luyện tập miễn phí với 42.227+ bài tập ngay tại đây!

2. Phân tích đặc điểm bài toán

2.1 Nhận biết dạng bài

Các dấu hiệu thường gặp: hình vẽ có hai góc chung đỉnh, cạnh chung, hai cạnh còn lại tạo thành một đường thẳng. Từ khóa nên chú ý là: "kề bù", "liền kề nhau", "bù nhau", "hình tạo bởi hai tia đối nhau". Dạng bài này dễ gây nhầm lẫn với hai góc kề nhau chưa chắc đã bù nhau. Cẩn thận phân biệt!

2.2 Kiến thức cần thiết

  • Định nghĩa hai góc kề bù: Hai góc kề bù là hai góc "kề nhau" (có chung đỉnh, 1 cạnh chung) và "bù nhau" (hai cạnh còn lại nằm trên một đường thẳng).
  • Tính chất: tổng số đo hai góc kề bù là 180exto180^ext{o}.
  • Kỹ năng đọc và phân tích hình học cơ bản liên quan đến góc (phân biệt góc kề nhau, góc đối đỉnh, v.v).
  • Mối liên hệ với bài toán tính góc, nhận dạng đường thẳng.
  • 3. Chiến lược giải quyết tổng thể

    3.1 Bước 1: Đọc và phân tích đề bài

  • Đọc kỹ đề, quan sát hình, xác định các đỉnh, cạnh.
  • Tìm hiểu yêu cầu: đề bài hỏi nhận biết chứ không phải tính toán.
  • Gạch chân/dùng bút nhớ từ khóa: "kề bù", "chia đôi", "thẳng hàng".
  • 3.2 Bước 2: Lập kế hoạch giải

  • Chọn phương pháp: Dùng định nghĩa, tìm cạnh chung, kiểm tra hai cạnh còn lại trên 1 đường thẳng.
  • Sắp xếp trình tự: xác định góc chung đỉnh trước, sau đó kiểm tra các điều kiện còn lại.
  • Dự đoán: nếu hai góc tạo thành một đường thẳng thì tổng số đo phải là 180exto180^ext{o}.
  • 3.3 Bước 3: Thực hiện giải toán

  • Áp dụng từng điều kiện của định nghĩa: chung đỉnh, chung cạnh, hai cạnh còn lại tạo thành đường thẳng.
  • Nếu đề yêu cầu tính số đo, áp dụng công thức tổng số đo hai góc kề bù:a+b=180extoa + b = 180^ext{o}.
  • Kiểm tra lại bằng cách vẽ (nếu chưa có hình) hoặc suy luận ngược lại.
  • 4. Các phương pháp giải chi tiết

    4.1 Phương pháp cơ bản

    Dùng định nghĩa để kiểm tra lần lượt các điều kiện:
    - Hai góc có chung đỉnh không?
    - Có chung một cạnh không?
    - Hai cạnh còn lại có cùng nằm trên một đường thẳng không?
    Ưu điểm: chắc chắn, dễ nhớ. Hạn chế: có thể mất thời gian khi hình phức tạp. Nên dùng khi mới bắt đầu học.

    4.2 Phương pháp nâng cao

    Kỹ thuật nhận dạng nhanh: Nhìn vào hình có 3 tia chung gốc, nếu có hai góc dùng chung một tia và hai tia còn lại đối nhau (tức cùng đường thẳng), kết luận ngay. Mẹo: ghi nhớ hình dạng chữ "L" gặp đường thẳng. Khi giải bài tập áp dụng phối hợp với vẽ hình, tô nổi bật cạnh chung hoặc các tia đối nhau. Nếu đề bài có số đo, thử cộng hai góc lại kiểm tra đủ 180exto180^ext{o}hay không.

    5. Bài tập mẫu với lời giải chi tiết

    5.1 Bài tập cơ bản

    Đề bài: Cho ba tiaextOxext{Ox},extOyext{Oy},extOzext{Oz}cùng gốcextOext{O},OyOynằm giữaOxOxOzOz. BiếtextOxext{Ox},extOyext{Oy}cùng tạo vớiextOzext{Oz}các gócAA,BB. Hỏi hai góc nào là hai góc kề bù?

    Lời giải: Ta có hai góc chung đỉnh là xOy\angle xOyyOz\angle yOz.

  • Cạnh chung:OyOy.
  • Hai cạnh còn lại:OxOxOzOzcùng nằm trên một đường thẳng.
  • VậyxOy\angle xOyyOz\angle yOzlà hai góc kề bù.

    5.2 Bài tập nâng cao

    Đề bài: Cho đường thẳngABAB, điểmOOnằm trênABAB, vẽ tiaOyOybất kỳ không trùng vớiABAB. Chứng minh rằng hai gócyOA\angle yOAyOB\angle yOBlà hai góc kề bù. Có thể giải theo nhiều cách:

  • Cách 1 (Dùng định nghĩa):yOA\angle yOAyOB\angle yOBcó chung đỉnhOO, chung cạnhOyOy; hai cạnh còn lại là OAOAOBOBnằm trên đường thẳngABAB; do đó chúng kề bù.
  • Cách 2 (Tính tổng số đo): Số đoyOA+yOB=180o\angle yOA + \angle yOB = 180^\text{o}vì tạo thành nửa mặt phẳng đối nhau bởi tiaOyOy.
  • So sánh: Cách 1 dễ áp dụng khi dựa hình; cách 2 dùng khi có số đo hoặc thông tin bổ sung.

    6. Các biến thể thường gặp

    - Dạng có nhiều tia chung gốc, cần quan sát hình để tránh nhầm lẫn với hai góc kề nhau hoặc góc đối đỉnh.
    - Dạng cần thêm bước tính số đo để kiểm tra điều kiện bù nhau.
    - Khi đề bài mô tả bằng lời không có hình, nên phác thảo hình nhanh để xác định vị trí các góc.
    Mẹo: Luôn kiểm tra cả hai điều kiện về cạnh và số đo!

    7. Lỗi phổ biến và cách tránh

    7.1 Lỗi về phương pháp

  • - Chọn lầm hai góc chỉ kề nhau mà không bù nhau.
    - Xác nhận nhầm hai cạnh còn lại không tạo thành đường thẳng.
    Cách phòng tránh: luôn đối chiếu kỹ với định nghĩa lý thuyết trước khi kết luận.
  • 7.2 Lỗi về tính toán

  • - Tính nhầm tổng hai góc, dễ mắc nếu không vẽ hình rõ ràng.
    - Lỗi khi suy luận từ số đo không đủ điều kiện hình học.
    Phương pháp phòng tránh: luôn vẽ hình, kiểm tra lại các điều kiện.
  • 8. Luyện tập miễn phí ngay

    Truy cập ngay 42.227+ bài tập cách giải Nhận biết hai góc kề bù miễn phí. Không cần đăng ký, bạn có thể bắt đầu luyện tập ngay lập tức. Hệ thống sẽ tự động ghi nhớ và đánh giá tiến độ của bạn qua từng bài, giúp cải thiện kỹ năng giải toán mỗi ngày.

    9. Kế hoạch luyện tập hiệu quả

  • Tuần đầu: Mỗi ngày giải từ 5-10 bài cơ bản, học thuộc các định nghĩa và dấu hiệu nhận biết.
  • Tuần hai: Luyện thêm các bài tập nâng cao, tổng hợp lỗi sai thường gặp để tự điều chỉnh.
  • Tuần ba: Tự thử sức với các đề kiểm tra mẫu, cố gắng nhận diện nhanh hai góc kề bù trong các dạng đề mới.
  • Đánh giá tiến độ theo từng tuần bằng số lượng bài đúng/sai và thời gian làm bài.
  • T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".