1. Giới thiệu và tầm quan trọng

“Làm tròn số đến chữ số thập phân” là chủ đề quan trọng trong chương trình Toán lớp 7. Đây là kỹ năng giúp học sinh biểu diễn các số thập phân một cách ngắn gọn, chính xác, phù hợp với nhu cầu sử dụng trong tính toán, báo cáo kết quả, hoặc khi cần so sánh, ước lượng nhanh chóng trong thực tế. Hiểu rõ cách làm tròn giúp em tránh nhầm lẫn khi thực hành và xây dựng nền tảng vững chắc cho các bài toán nâng cao hơn. Trong cuộc sống, làm tròn số thường được áp dụng khi đi mua hàng, tính toán hóa đơn, kết quả đo lường, hoặc khi sử dụng máy tính cầm tay. Đặc biệt, với hơn 42.227+ bài tập làm tròn số đến chữ số thập phân miễn phí trên trang web của chúng tôi, các bạn có thể luyện tập không giới hạn để tự tin hơn trong học tập!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

• Định nghĩa: Làm tròn số đến chữ số thập phân là quá trình thay số đã cho bằng một số mới sao cho số mới có ít chữ số thập phân hơn, và giá trị của số đó gần với giá trị ban đầu nhất có thể trong phạm vi chính xác được yêu cầu.

• Khái niệm chữ số làm tròn: Là vị trí chữ số thập phân mà bạn cần làm tròn. Số thập phân phía sau vị trí này quyết định giữ nguyên hay tăng lên 1 đơn vị.

• Tính chất: Khi làm tròn, kết quả là số gần với số ban đầu nhất về giá trị. Một số chỉ được làm tròn khi có chữ số thập phân lớn hơn số cần giữ.

• Ứng dụng: Dùng để đơn giản hóa kết quả tính toán khi làm bài tập, đo đạc hay trong các bảng thống kê, báo cáo...

2.2 Công thức và quy tắc

• Quy tắc làm tròn số đến chữ số thập phân thứ $n$(ví dụ cần làm tròn đến$n$chữ số sau dấu phẩy):

1. Xác định chữ số thập phân thứ $n$(chữ số cần làm tròn).

2. Xét chữ số tiếp theo (chữ số thứ $n+1$):

- Nếu chữ số này nhỏ hơn 5 thì giữ nguyên phần đến chữ số thứ $n$, các chữ số phía sau là 0 hoặc bỏ đi.

- Nếu chữ số này lớn hơn hoặc bằng 5 thì tăng chữ số thứ $n$lên 1 đơn vị, các chữ số phía sau bỏ đi.

• Biến thể: Làm tròn đến số nguyên, phần mười, phần trăm... cũng dựa vào quy tắc trên.

• Mẹo nhớ: “5 trở lên thì làm tròn lên, dưới 5 thì bỏ đi”

3. Ví dụ minh hoạ chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Làm tròn số $3.146$ đến chữ số thập phân thứ hai.

- Xác định chữ số thập phân thứ 2: Chữ số thứ nhất là $1$, thứ hai là $4$.

- Xét chữ số sau: Chữ số thứ 3 là $6$(lớn hơn$5$).

- Vì $6 > 5$, ta tăng$4$lên$5$. Kết quả sau khi làm tròn là $3.15$.

Lưu ý: Không lẫn lộn vị trí chữ số cần làm tròn với chữ số quyết định việc làm tròn!

3.2 Ví dụ nâng cao

Làm tròn số $0.3789$ đến$3$chữ số thập phân.

- Chữ số thập phân thứ 3 là $8$, chữ số tiếp theo là $9$($> 5$).

- Tăng$8$lên$9$. Kết quả sau làm tròn:$0.379$

Nếu làm tròn số $2.499$đến 2 chữ số thập phân: chữ số thứ 2 là$9$, chữ số tiếp theo cũng là $9$. Sau khi tăng,$9$thành$10$(phải nhớ chuyển$9$thành$0$và cộng$1$lên chữ số phía trước). Kết quả:$2.50$

Kỹ thuật: Khi gặp các trường hợp chữ số phải làm tròn là $9$, hãy cộng lên và chuyển sang vị trí bên trái.

4. Các trường hợp đặc biệt

- Nếu chữ số quyết định là số 5, có thể làm tròn lên hoặc quy ước cụ thể (thường làm tròn lên trong chương trình phổ thông).

- Đối với số nguyên hoặc số có ít chữ số thập phân hơn yêu cầu, thêm các số 0 vào sau dấu phẩy.

- Mối liên hệ: Làm tròn số liên hệ với phép ước lượng, ước số gần đúng và các bài toán chia tỉ lệ, kiểm tra độ chính xác kết quả.

5. Lỗi thường gặp và cách tránh

5.1 Lỗi về khái niệm

- Hiểu sai quy tắc làm tròn, hoặc nhầm lẫn giữa làm tròn và cắt bỏ, chỉ lấy phần nguyên mà không xét chữ số quyết định.

- Dễ nhầm vị trí chữ số cần làm tròn với chữ số quyết định.

- Cách tránh: Luôn xác định rõ hai vị trí này trước khi thao tác.

5.2 Lỗi về tính toán

- Bỏ sót việc tăng chữ số khi gặp số quyết định >= 5.

- Không chú ý chuyển$9$thành$0$và cộng lên chữ số phía trước.

- Kiểm tra: Sau khi làm tròn, thử nhìn lại vị trí vừa làm tròn và kiểm tra giá trị vừa đạt được so với số ban đầu để phát hiện lỗi.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Truy cập ngay 42.227+ bài tập Làm tròn số đến chữ số thập phân miễn phí để luyện tập kỹ năng làm tròn số. Không cần đăng ký tài khoản, bạn có thể làm bài tập trực tiếp, nhận đáp án và theo dõi tiến độ học tập để luôn biết mình tiến bộ đến đâu.

7. Tóm tắt và ghi nhớ

• Làm tròn số giúp kết quả tính toán đơn giản, dễ hiểu, phù hợp yêu cầu thực tế.

• Nhớ cách xác định đúng vị trí chữ số cần làm tròn - xét chữ số tiếp theo và áp dụng đúng quy tắc: nếu <5 giữ nguyên, ≥5 làm tròn lên.

• Ôn lại kiến thức qua ví dụ và bài tập để tránh các lỗi thường gặp.

• Checklist ôn tập: Hiểu định nghĩa, thuộc quy tắc, áp dụng thành thạo qua luyện tập.

Hãy làm thường xuyên các bài luyện tập trong phần bài tập Làm tròn số đến chữ số thập phân miễn phí để củng cố kiến thức và đạt kết quả tốt trong học tập!