Blog

Nhận biết biểu thức số: Khái niệm, ví dụ và bí kíp làm bài chuẩn xác cho học sinh lớp 7

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
5 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng của nhận biết biểu thức số trong Toán lớp 7

Khi học Toán lớp 7, một trong những kiến thức nền tảng học sinh cần nắm vững là "Nhận biết biểu thức số". Đây là nội dung đầu tiên trong chương Biểu thức đại số và đại số học, đồng thời là bước khởi đầu để các bạn giải quyết các bài toán phức tạp hơn sau này như: rút gọn, tính giá trị biểu thức hay giải phương trình.

Hiểu rõ biểu thức số giúp bạn xác định đâu là một phép toán hợp lệ với các số, phân biệt chuẩn xác với các biểu thức đại số (có chứa chữ/số chưa biết). Trong thực tế, việc nắm chắc kiến thức này giúp bạn tránh được những nhầm lẫn khi giải bài, đồng thời rèn luyện tư duy logic và khả năng phát hiện lỗi sai sớm. Không chỉ vậy, nhận biết thành thạo còn hỗ trợ cho các bài kiểm tra, thi học kỳ và các kì thi quan trọng trong tương lai.

Đặc biệt, bạn có thể luyện tập ngay với hơn 42.226+ bài tập Nhận biết biểu thức số miễn phí để kiểm tra và củng cố kiến thức của mình!

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản về biểu thức số

- Định nghĩa: Biểu thức số là một biểu thức chỉ gồm các số, các phép toán số học (cộng, trừ, nhân, chia, lũy thừa, căn bậc hai, ngoặc, ...), không chứa chữ hoặc biến.

- Biểu thức số phải có nghĩa tại thời điểm xét (ví dụ: tránh chia cho số 0).

- Tính chất: Biểu thức số luôn nhận giá trị xác định (là một số cụ thể) nếu được thực hiện đầy đủ các phép tính.

- Giới hạn: Biểu thức có chứa chữ cái (biến số), hoặc phép toán chưa xác định (như chia cho 0) thì KHÔNG phải là biểu thức số.

2.2 Công thức và quy tắc khi nhận biết biểu thức số

- Một biểu thức chỉ là biểu thức số nếu:
+ Chỉ chứa số và phép toán (+, −, ×, ÷, lũy thừa,...)
+ Không chứa kí hiệu chữ cái
+ Không có phép toán chưa xác định như chia cho 0; căn bậc hai số âm (trong toán học lớp 7)

- Cách ghi nhớ: Chỉ cần nhìn thấy chữ (x, y, a, m, n,...) trong biểu thức là loại ngay; kiểm tra có phép chia cho 0 hoặc căn bậc hai số âm chưa.

- Biến thể công thức: Có thể kết hợp nhiều phép toán trong một biểu thức số phức tạp.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Ví dụ 1: Biểu thức5+8×25 + 8 \times 2có phải là biểu thức số không?

Giải từng bước:

  • Xét biểu thức: chỉ gồm số (55,88,22) và phép toán cộng, nhân.
  • Không có chữ (biến), không phép chia cho00.
  • Kết luận: Đây là biểu thức số.
  • Lưu ý: Kiểm tra toàn bộ biểu thức, tránh bị đánh lừa bởi ngoặc hoặc nhiều phép toán liên tiếp.

    3.2 Ví dụ nâng cao

    Ví dụ 2: Biểu thức15324\dfrac{15-3^2}{4}có phải là biểu thức số không?

  • Biểu thức gồm các số (1515,33,44), phép trừ, lũy thừa, chia.
  • Mẫu số là 44(khác00), phép toán hợp lệ.
  • Không có biến, không phép chia cho 0, không căn số âm.
  • Kết luận: Đây là biểu thức số.
  • Ví dụ nâng cao khác: 925\sqrt{9-25}
    -925=169-25 = -16
    - Căn bậc hai của số âm (16-16) không xác định trong chương trình lớp 7
    -
    Kết luận: Không phải là biểu thức số.

    4. Các trường hợp đặc biệt cần lưu ý

  • Biểu thức dạnga0\dfrac{a}{0}(chia cho00): Không phải là biểu thức số.
  • Biểu thức chứa căn bậc hai số âm: Không phải là biểu thức số.
  • Biểu thức chứa chữ (x, y, a,...): Không phải là biểu thức số.
  • Mối liên hệ khác: Biểu thức đại số là bản mở rộng của biểu thức số, khi có thêm biến.

    5. Lỗi thường gặp và cách tránh

    5.1 Lỗi về khái niệm

  • Nhầm biểu thức số với biểu thức đại số (có chữ). Luôn kiểm tra có xuất hiện chữ không.
  • Lẫn lộn khi biểu thức có phân số, căn, ngoặc - vẫn là biểu thức số nếu chỉ có số và phép toán hợp lệ.
  • Cách phân biệt: Chỉ số và phép toán hợp lệ mới là biểu thức số.
  • 5.2 Lỗi về tính toán

  • Bỏ sót kiểm tra mẫu số khác00khi có phép chia.
  • Không kiểm tra biểu thức dưới dấu căn có âm không.
  • Cách kiểm tra: Sau khi xác định dạng biểu thức, rà soát mẫu số, dấu căn, kiểm thử một lượt tất cả phép toán.
  • 6. Luyện tập miễn phí ngay

    Truy cập bộ 42.226+ bài tập Nhận biết biểu thức số miễn phí, không cần đăng ký, luyện tập trực tuyến cực nhanh chóng. Bạn còn có thể theo dõi tiến độ học, kiểm tra và nâng cao kỹ năng từng ngày!

    7. Tóm tắt và ghi nhớ trước khi làm bài

  • Biểu thức số chỉ gồm số và phép toán hợp lệ, không có biến, không chia cho 0 hoặc căn số âm.
  • Luôn rà soát toàn bộ biểu thức trước khi trả lời.
  • Luyện tập nhiều dạng để tránh nhầm lẫn.
  • Checklist ôn tập:
    - Nhận diện biểu thức số/quy tắc cơ bản
    - Kiểm tra phép chia cho 0, căn bậc hai số âm
    - Phân biệt rõ với biểu thức đại số
    - Thường xuyên làm bài luyện tập và kiểm tra kết quả

    Chúc bạn học tốt và chinh phục mọi dạng bài về Nhận biết biểu thức số thật dễ dàng!

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".