Ôn thi Bài 1: Làm quen với biến cố ngẫu nhiên lớp 7 – Toàn diện, hiệu quả, bứt phá điểm cao
1. Giới thiệu về tầm quan trọng trong thi cử
“Bài 1: Làm quen với biến cố ngẫu nhiên” là chủ đề mở đầu trong chương Xác suất của chương trình Toán 7. Đây là nền tảng quan trọng, giúp học sinh hiểu bản chất xác suất và làm tốt các bài tập ứng dụng sau này. Trong các đề thi, phần này thường chiếm khoảng 10–20% tổng số điểm, độ khó trải đều từ cơ bản đến nâng cao. Đặc biệt, các đề kiểm tra cuối kỳ hoặc ôn thi tuyển sinh vào lớp 10 thường có ít nhất 1–2 câu hỏi về biến cố ngẫu nhiên. Để giúp các bạn ôn tập hiệu quả, hãy tận dụng kho đề luyện thi miễn phí với 42.226+ đề thi và bài tập về chủ đề này.
2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững
2.1 Lý thuyết cơ bản
- Định nghĩa biến cố ngẫu nhiên: Là kết quả hoặc tập hợp kết quả xảy ra trong một phép thử ngẫu nhiên.
- Phép thử ngẫu nhiên: Một quá trình mà kết quả không đoán trước được trước khi thực hiện.
- Các loại biến cố: Biến cố chắc chắn, biến cố không thể, biến cố đối, biến cố đồng thời, biến cố hợp.
- Điều kiện áp dụng: Bài toán liên quan đến các hoạt động như rút thăm, gieo xúc xắc, bốc thăm trúng thưởng…
2.2 Công thức và quy tắc
- Công thức số phần tử không gian mẫu:số cách thực hiện phép thử.
- Công thức xác suất biến cố :
- Ghi nhớ các biến cố đối:,
- Cách ghi nhớ: Vẽ sơ đồ, liên hệ khái niệm “mọi trường hợp” với không gian mẫu.
- Điều kiện sử dụng công thức: Phép thử phải đồng xác suất, các trường hợp xảy ra là không chồng lắp.
3. Phân loại dạng bài thi
3.1 Dạng bài cơ bản (30-40% đề thi)
- Đặc điểm nhận biết: Yêu cầu xác định không gian mẫu, liệt kê kết quả có thể xảy ra. Thường hỏi khái niệm biến cố ngẫu nhiên hoặc xác suất đơn giản.
- Phương pháp giải: Liệt kê tất cả trường hợp, xác định biến cố cần quan tâm, đếm số trường hợp thỏa mãn, áp dụng công thức xác suất.
- Ví dụ: Gieo một đồng xu. Xác suất xuất hiện mặt ngửa là bao nhiêu? (Đáp án:)
3.2 Dạng bài trung bình (40-50% đề thi)
- Đặc điểm nhận biết: Kết hợp nhiều biến cố, phép thử có nhiều giai đoạn hoặc yêu cầu xác định biến cố đối. Đôi khi bài toán yêu cầu lập luận logic, mô tả không gian mẫu phức tạp hơn.
- Phương pháp giải: Chia nhỏ bài toán, vẽ sơ đồ cây, sử dụng công thức biến cố đối để đơn giản hóa.
- Ví dụ: Gieo một con xúc xắc. Xác suất để số chấm là số chẵn? (Đáp án:)
3.3 Dạng bài nâng cao (10-20% đề thi)
- Đặc điểm nhận biết: Kết hợp nhiều biến cố, yêu cầu diễn giải xác suất theo biến cố hợp/đồng thời, hoặc bài toán có nhiều bước.
- Phương pháp giải: Vẽ sơ đồ, kết hợp biến cố hợp/đồng thời, tính xác suất bằng nhiều cách, đối chiếu kết quả.
- Ví dụ: Gieo hai đồng xu một lần. Xác suất xuất hiện ít nhất một mặt sấp? Suy luậnkhông có mặt sấp
4. Chiến lược làm bài thi
4.1 Quản lý thời gian
- Dạng cơ bản: Không dành quá 3 phút/câu.
- Dạng trung bình: Dành tối đa 5 phút/câu.
- Dạng nâng cao: Làm cuối, không quá 8 phút/câu.
- Làm trước câu dễ, để lại câu khó hoặc dài để xử lý sau.
4.2 Kỹ thuật làm bài
- Đọc kỹ đề, gạch chân dữ kiện, xác định phép thử và biến cố cần tính.
- Lập danh sách trường hợp, sơ đồ cây để xác định không gian mẫu.
- Kiểm tra lại điều kiện đề bài trước khi tính.
4.3 Tâm lý thi cử
- Nếu gặp bài khó, hít thở sâu, cố định bước cơ bản, không lo lắng.
- Nếu quên công thức, nhớ lại ví dụ cơ bản nhất để suy ra.
- Tự tin vào những gì đã ôn luyện, tránh học tủ, tránh phụ thuộc bạn bè.
5. Bài tập mẫu từ đề thi
5.1 Đề thi học kỳ
- Câu 1: Rút ngẫu nhiên một lá bài từ bộ bài 52 lá, xác suất rút được quân cơ?
- Lời giải: Có 13 quân cơ,,,. Điểm tối đa nếu trình bày đủ bước liệt kê, đếm số kết quả, ghi công thức.
- Câu 2: Gieo một con xúc xắc, xác suất để được số lớn hơn 4? (Đáp án:)
5.2 Đề thi tuyển sinh
- Bài toán: Gieo 2 xúc xắc đồng thời, xác suất để tổng số chấm là 7?
- Phân tích: Có 6 cặp số (1,6), (2,5), (3,4), (4,3), (5,2), (6,1), tổng số trường hợp là 36.
- Đáp án:
- Dạng bài này mức độ khó cao hơn chương trình học nhưng vẫn dựa gốc lý thuyết biến cố ngẫu nhiên.
6. Lỗi thường gặp và cách tránh
6.1 Lỗi về kiến thức
- Nhầm công thứchoặc.
- Áp dụng công thức xác suất cho trường không đồng xác suất.
- Thiếu liệt kê trường hợp, đếm sai số lượng.
6.2 Lỗi về kỹ năng
- Tính nhầm số trường hợp, sai số học.
- Đọc lướt đề, thiếu dữ kiện.
- Không trình bày rõ ràng, đánh mất điểm trình bày.
6.3 Cách khắc phục
- Sử dụng checklist kiểm tra: đã tính đúngchưa, đã đếm chính xác kết quả thuận lợi, đã ghi công thức?
- Tự kiểm tra kết quả bằng cách thử lại phép đếm hoặc dùng biến cố đối.
- Rèn luyện thường xuyên bằng nhiều dạng bài khác nhau.
7. Kế hoạch ôn tập chi tiết
7.1 Giai đoạn 2 tuần trước thi
- Ôn kỹ lý thuyết, thuộc công thức.
- Làm bài tập tổng hợp với đủ loại biến cố.
- Tìm ra điểm yếu, xem lại những chỗ dễ sai.
7.2 Giai đoạn 1 tuần trước thi
- Tập trung làm dạng bài hay sai, luyện các bài có nhiều bước.
- Làm đề thi thử, căn chỉnh thời gian như thi thật.
- Ghi nhớ công thức, vẽ sơ đồ minh họa.
7.3 Giai đoạn 3 ngày trước thi
- Chỉ ôn nhẹ nhàng, làm bài dễ, không học dồn.
- Tăng sự tự tin bằng cách giải các bài đã thành thạo.
- Ngủ đủ, giữ sức khỏe, chuẩn bị tinh thần.
8. Mẹo làm bài nhanh và chính xác
- Dùng sơ đồ cây minh họa trường hợp để tránh sót/cộng nhầm.
- Kỹ thuật tính nhẩm nhanh: Tận dụng đối xứng, biến cố đối để rút gọn.
- Kiểm tra nhanh kết quả hợp lý, ví dụ xác suất luôn.
- Nếu được phép, dùng máy tính để kiểm tra phép chia.
- Ghi rõ ràng từng bước: xác định biến cố, liệt kê, đếm, tính xác suất.
9. Luyện thi miễn phí ngay
Truy cập ngay kho 42.226+ đề thi và bài tập Bài 1: Làm quen với biến cố ngẫu nhiên miễn phí. Không cần đăng ký, bạn có thể bắt đầu luyện thi, làm bài tập, và theo dõi tiến độ của mình để cải thiện điểm số hiệu quả.
10. Tài liệu ôn tập bổ sung
- Sách giáo khoa Toán 7, sách bài tập và sách tham khảo chuyên đề xác suất.
- Đề thi các năm trước của trường, sở GDĐT.
- Tham gia các khóa học trực tuyến về xác suất lớp 7.
- Thảo luận nhóm học tập để củng cố và giải đáp thắc mắc.
Danh mục:
Tác giả
Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.
Theo dõi chúng tôi tại