1. Giới thiệu về khái niệm toán học

Hai góc kề bù là hai góc có chung đỉnh, chung một cạnh và hai cạnh còn lại nằm trên cùng một đường thẳng, đồng thời tổng số đo hai góc này bằng$180^{\circ}$. Đây là kiến thức cơ bản trong chương trình Toán lớp 7, xuất hiện trong bài “Các góc ở vị trí đặc biệt”. Nhận biết hai góc kề bù giúp học sinh xây dựng tư duy logic, hỗ trợ giải các bài toán thực tế, và là nền tảng cho các chủ đề hình học nâng cao.

Với hơn 42.227+ bài tập ứng dụng, bạn hoàn toàn có thể luyện tập miễn phí ngay ở phần cuối bài viết!

2. Ứng dụng trong đời sống hàng ngày

2.1 Ứng dụng tại nhà

Trong sinh hoạt hàng ngày, khi treo một bức tranh lên tường hoặc lắp giá sách, bạn cần đảm bảo chúng không bị nghiêng. Để kiểm tra, bạn có thể dùng thước đo góc: Nếu tường và mặt trên món đồ tạo thành hai góc kề bù và cùng nằm trên một mặt phẳng, tổng số đo phải đúng$180^{\circ}$. Ví dụ, bạn đặt thước tại chân tường, đo được góc giữa giá sách và sàn nhà là $120^{\circ}$, thì góc còn lại với tường phải là $60^{\circ}$ để đảm bảo thẳng hàng.

Áp dụng thực tế: Học sinh có thể lấy hai thanh gỗ, xếp chúng sao cho một đầu chung và hai cạnh còn lại nằm trên một đường thẳng. Dùng thước đo kiểm tra, nếu một góc là $135^{\circ}$thì góc còn lại phải là $45^{\circ}$.

2.2 Ứng dụng trong mua sắm

Việc lên kế hoạch chi tiêu cá nhân đôi khi cũng cần vận dụng kiến thức về hai góc kề bù để phân bổ hợp lý. Ví dụ, khi bạn mua hai món đồ có giá tổng cộng là 180.000 đồng, nếu biết giá món thứ nhất là 135.000 đồng thì bạn dễ dàng tính ra món còn lại là 45.000 đồng tương tự như tổng hai góc kề bù là $180^{\circ}$.

Bạn cũng có thể so sánh phần trăm các khoản chi tiêu: Nếu dành 70% tiền tiêu vặt để mua sách, phần còn lại (30%) sẽ dành cho việc khác, tổng cộng luôn là 100% - tương tự tổng hai góc kề bù là $180^{\circ}$.

2.3 Ứng dụng trong thể thao và giải trí

Khi tham gia các trò chơi như bắn cung, golf hoặc bóng rổ, góc bắn ảnh hưởng đến kết quả. Nếu bạn biết một góc bắn là $120^{\circ}$so với mặt đất, góc còn lại với phương thẳng đứng sẽ là $60^{\circ}$, đảm bảo góc tổng là $180^{\circ}$. Phân tích số liệu thành phần về thời gian luyện tập và nghỉ ngơi cũng có thể mô phỏng như bài toán về tổng hai góc kề bù.

3. Ứng dụng trong các ngành nghề

3.1 Ngành kinh doanh

Phân tích doanh thu và lợi nhuận: Nếu tổng doanh thu là $180$triệu đồng, chi phí là $135$triệu đồng, lợi nhuận còn lại sẽ là $45$triệu đồng. Việc chia tỷ lệ cấu thành doanh số cũng có thể trình bày theo ý tưởng về hai góc kề bù - tổng hai phần phải đúng với tổng chung.

3.2 Ngành công nghệ

Trong lập trình điều khiển robot hoặc phân tích hình ảnh, cảm biến góc/phần mềm có thể sử dụng quy tắc tổng hai góc kề bù để đảm bảo robot di chuyển đúng hướng hoặc xác định vị trí vật thể trên mặt phẳng.

3.3 Ngành y tế

Bác sĩ tính liều lượng thuốc cho bệnh nhân sao cho tổng liều nhận mỗi ngày vừa đủ chỉ tiêu, nếu một buổi sáng uống$120$mg, thì chiều sẽ còn lại$60$mg, đảm bảo tổng đủ $180$mg/ngày (ví dụ minh họa).

3.4 Ngành xây dựng

Thợ xây dựng sử dụng thước đo để đảm bảo hai cạnh của một khung cửa sổ nằm thẳng hàng, tức tổng hai góc cạnh phải bằng$180^{\circ}$. Nhờ đó khung cửa sẽ không bị lệch hoặc méo.

3.5 Ngành giáo dục

Giáo viên phân tích kết quả thi học sinh, nếu số học sinh đạt điểm giỏi chiếm 60%, số còn lại là 40%, tổng lại bằng 100% - giống như nguyên lý hai góc kề bù luôn cộng lại thành một tổng xác định.

4. Dự án thực hành cho học sinh

4.1 Dự án cá nhân

Học sinh có thể thực hiện một dự án nhỏ: Đo và ghi lại các góc trong phòng học, nhà bếp, phòng ngủ... xác định các cặp góc kề bù, tổng hợp bảng số liệu, phân tích những sai lệch và trình bày kết quả qua biểu đồ.

4.2 Dự án nhóm

Thực hiện khảo sát trong cộng đồng, phỏng vấn một số bác thợ xây, thợ mộc, thầy giáo... hỏi họ cách ứng dụng kiến thức về góc trong công việc và tổng hợp thành báo cáo nhóm.

5. Kết nối với các môn học khác

5.1 Vật lý

Các định luật về chuyển động thẳng, phản xạ ánh sáng, vận tốc... đều liên quan tới các góc, nếu hai tia sáng tạo với mặt gương hai góc kề bù thì tổng sẽ là $180^{\circ}$.

5.2 Hóa học

Khi cân bằng phương trình hóa học, việc phân chia số lượng phân tử hai bên vế giống như xác định hai đại lượng có tổng xác định, tương tự tính tổng hai góc kề bù.

5.3 Sinh học

Các bài toán phân tích di truyền, tỷ lệ phân bố đặc tính trong quần thể... đều cần đến tổng một số thành phần, giống bài toán hai góc kề bù.

5.4 Địa lý

Khi đo góc phương vị trên bản đồ, hai tuyến đường cắt nhau tạo thành hai góc kề bù, khoảng cách hoặc diện tích cũng có thể xác định qua các góc đặc biệt.

6. Luyện tập ứng dụng Nhận biết hai góc kề bù miễn phí

Truy cập hơn 42.227+ bài tập ứng dụng Nhận biết hai góc kề bù miễn phí.

Bạn không cần đăng ký, có thể bắt đầu luyện tập ngay để kết nối lý thuyết với tình huống thực tế hàng ngày!

7. Tài nguyên bổ sung

• Sách tham khảo: “Ứng dụng Toán học trong cuộc sống” – NXB Giáo dục
• Website: toanhocvietnam.edu.vn, mathvietnam.net
• Ứng dụng di động: MathLearner, GeoGebra