Blog

Ước lượng giá trị của căn bậc hai số học: Lý thuyết, ví dụ, luyện tập miễn phí dành cho học sinh lớp 7

T
Tác giả
5 phút đọc
Chia sẻ:
5 phút đọc

1. Giới thiệu và tầm quan trọng

Khái niệm ước lượng giá trị của căn bậc hai số học là một nội dung cơ bản trọng tâm trong chương trình toán lớp 7. Nó giúp chúng ta tìm gần đúng giá trị của các số dạng a\sqrt{a}khiaakhông phải là số chính phương. Đây là kỹ năng cần thiết để hiểu các khái niệm về số vô tỉ, làm chủ phép toán với căn bậc hai và giải các bài toán thực tế.

Việc vận dụng kỹ năng ước lượng căn bậc hai số học còn giúp chúng ta ứng dụng trong thực tế (tính toán khoảng cách, diện tích, các bài toán về hình học,...) và kiểm tra nhanh kết quả khi chưa có máy tính. Để rèn luyện kỹ năng này, bạn có thể luyện tập miễn phí với 42.227+ bài tập ngay bên dưới bài viết.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

- Định nghĩa: Căn bậc hai số học của một số không âmaalà số không âmxxsao chox2=ax^2 = a.

- Giá trị căn bậc hai số học củaaa ký hiệu là a\sqrt{a}. Nếu aalà số chính phương (ví dụ 1,4,9,161, 4, 9, 16...), thì a\sqrt{a} là một số nguyên. Nếu không, giá trị này là số vô tỉ và cần ước lượng.

- Điều kiện áp dụng và giới hạn: Chỉ áp dụng choa0a \geq 0và thườngaakhông phải số chính phương.

2.2 Công thức và quy tắc

- Nếu n2<a<(n+1)2n^2 < a < (n+1)^2, thì n<a<n+1n < \sqrt{a} < n+1.

- Có thể lấy aachia chonnnếun2<a<(n+1)2n^2 < a < (n+1)^2 để ước lượng gần hơn:
<br/>an+an22n<br/><br />\sqrt{a} \approx n + \frac{a - n^2}{2n}<br />

- Cách nhớ công thức: Tìm hai số chính phương liên tiếp kẹp aa, suy ra a\sqrt{a} nằm giữa hai căn này, sau đó dùng công thức trên để ước lượng.

3. Ví dụ minh họa chi tiết

3.1 Ví dụ cơ bản

Ví dụ: Ước lượng giá trị 8\sqrt{8}.

  • - 88nằm giữa4499 (22=42^2 = 4, 32=93^2 = 9), vậy 2<8<32 < \sqrt{8} < 3.
  • - Sử dụng công thức:

  • 82+842×2=2+44=2+1=3\sqrt{8} \approx 2 + \frac{8 - 4}{2 \times 2} = 2 + \frac{4}{4} = 2 + 1 = 3
  • - Tuy nhiên, vì 8=2,828...\sqrt{8} = 2,828..., kết quả trên hơi lớn.
    Cần kiểm tra lại: 82,83\sqrt{8} \approx 2,83. Như vậy, công thức trên cho ước lượng gần đúng, càng gần số chính phương thì càng chính xác.
  • Lưu ý: Sau khi ước lượng nên kiểm tra lại bằng phép bình phương.

    3.2 Ví dụ nâng cao

    Ví dụ: Ước lượng giá trị 20\sqrt{20}.

  • - 2020nằm giữa16162525 (42=164^2 = 16, 52=255^2 = 25), vậy 4<20<54 < \sqrt{20} < 5.
  • - Sử dụng công thức:

  • 204+20162×4=4+48=4+0,5=4,5\sqrt{20} \approx 4 + \frac{20 - 16}{2 \times 4} = 4 + \frac{4}{8} = 4 + 0,5 = 4,5
  • - Kiểm tra: 4,52=20,254,5^2 = 20,25> 20, vậy20<4,5\sqrt{20} < 4,5. Có thể thử ước lượng nhỏ hơn, ví dụ 4,472=19,98094,47^2 = 19,9809.
  • Mẹo: Có thể ước lượng lặp nhiều lần để gần hơn giá trị thực.

    4. Các trường hợp đặc biệt

    - Với aalà số chính phương,a\sqrt{a} là số nguyên. Không cần ước lượng.

    - Nếua<0a < 0, căn bậc hai số học không xác định (không lấy được căn của số âm).

    - Với các số gần số chính phương, giá trị ước lượng càng chính xác.

    5. Lỗi thường gặp và cách tránh

    5.1 Lỗi về khái niệm

  • - Hiểu sai a\sqrt{a}là hai số đối nhau±x\pm x (trong bài toán số học lớp 7 chỉ lấy giá trị dương)
  • - Nhầm lẫn căn bậc hai số học với căn bậc hai đại số
  • - Hay nhầm với phép bình phương nghịch đảo
  • 5.2 Lỗi về tính toán

  • - Quên tìm hai số chính phương kẹpaatrước khi ước lượng
  • - Áp dụng sai công thức ước lượng, nhầm lẫn thứ tự phép tính
  • - Không kiểm tra lại kết quả bằng bình phương
  • Để kiểm tra: Lấy số vừa ước lượng bình phương lên, xem có gầnaakhông.

    6. Luyện tập miễn phí ngay

    Bạn có thể truy cập kho 42.227+ bài tập Ước lượng giá trị của căn bậc hai số học miễn phí để thực hành ngay, không cần đăng ký hoặc đăng nhập. Hệ thống giúp bạn theo dõi tiến độ, rà soát sai sót và cải thiện từng ngày.

    7. Tóm tắt và ghi nhớ

  • - Nhớ định nghĩa: Căn bậc hai số học chỉ có giá trị dương với số không âm.
  • - Luôn tìm hai số chính phương kẹp aa để xác định khoảng choa\sqrt{a}.
  • - Áp dụng công thức ước lượng khiaakhông phải số chính phương.
  • - Nếu có thời gian hãy thử ước lượng lặp nhiều lần để tiệm cận giá trị thực hơn.
  • Checklist kiến thức trước khi làm bài

  • [ ] Biết xác định hai số chính phương liên tiếp kẹp số cần ước lượng
  • [ ] Ghi nhớ, vận dụng công thức ước lượng gần đúng
  • [ ] Luôn kiểm tra lại kết quả bằng phép bình phương
  • Chúc các bạn học tốt! Đừng quên luyện tập để thật thành thạo và tự tin khi gặp dạng bài này.

    T

    Tác giả

    Tác giả bài viết tại Bạn Giỏi.

    Nút này mở form phản hồi nơi bạn có thể báo cáo lỗi, đề xuất cải tiến, hoặc yêu cầu trợ giúp. Form sẽ tự động thu thập thông tin ngữ cảnh để giúp chúng tôi hỗ trợ bạn tốt hơn. Phím tắt: Ctrl+Shift+F. Lệnh giọng nói: "phản hồi" hoặc "feedback".