Ôn thi Hoạt động 1: Làm giác kế đo góc nâng đơn giản – Lớp 9

Ôn thi Hoạt động 1: Làm giác kế đo góc nâng đơn giản – Lớp 9

1. Giới thiệu về tầm quan trọng trong thi cử

- Vị trí: Hoạt động 1 thuộc phần Hình học thực hành trong đề thi học kỳ và tuyển sinh vào lớp 10, thường chiếm 5–7 điểm.

- Độ khó: Trung bình, tương đối quen thuộc nhưng dễ mất điểm do đọc số không chính xác hoặc đặt dụng cụ sai phương.

- Cơ hội luyện thi miễn phí với 500+ đề thi và bài tập, giúp bạn thành thạo kỹ năng đo góc nâng.

2. Kiến thức trọng tâm cần nắm vững

2.1 Lý thuyết cơ bản

- Giác kế là dụng cụ đo góc, gồm nửa vòng tròn chia độ 0°–180°, có vạch chia và ống ngắm hoặc chỉ thị plummet.

- Góc nâng (góc α) là góc giữa tia nhìn tới vật và phương ngang.

- Khi đo phải đặt giác kế nằm ngang, mắt, ống ngắm, vạch chỉ thẳng hàng.

- Giới hạn: giác kế đo góc trong khoảng 0° < α < 90°, độ chính xác thường khoảng ±1°.

2.2 Công thức và quy tắc

-$h = d \cdot \tan \alpha$(tính chiều cao vật).

-$d = \displaystyle\frac{h}{\tan \alpha}$(tính khoảng cách tới vật).

-

- Điều kiện:$d \neq 0$,$0°<\alpha<90°$.

- Biến thể: áp dụng để tính độ cao công trình, cây cối, đỉnh tòa nhà…

3. Phân loại dạng bài thi

3.1 Dạng bài cơ bản (30-40% đề thi)

- Đặc điểm: Yêu cầu biết cách đặt giác kế và đọc trực tiếp góc nâng α.

- Phương pháp giải: Đặt giác kế nằm ngang, ngắm vật, đọc vạch độ ứng với tia nhìn.

- Ví dụ thực tế: Cho một cây, đo góc nâng α = 35°. Xác định góc từ trục ngang đến tia nhìn.

3.2 Dạng bài trung bình (40-50% đề thi)

- Yêu cầu: Kết hợp đo góc và tính chiều cao hoặc khoảng cách từ điểm quan sát.

- Các bước chi tiết:

1) Đo góc nâng α với giác kế.

2) Ghi khoảng cách chân máy đến chân vật d.

3) Áp dụng$h = d \cdot \tan \alpha$ để tính chiều cao h.

- Biến thể: Nếu biết h và α, tính d; hoặc cho d và h, tính α.

3.3 Dạng bài nâng cao (10-20% đề thi)

- Kỹ thuật phức tạp: Vẽ hình chi tiết, phân tích góc với nhiều điểm quan sát khác nhau.

- Kết hợp kiến thức tam giác vuông, hệ thức lượng trong tam giác.

- Chiến lược: Vẽ sơ đồ, gắn dữ kiện, xác định tam giác vuông ẩn.

4. Chiến lược làm bài thi

4.1 Quản lý thời gian

- Cơ bản: 3 phút/câu; Trung bình: 5–7 phút/câu; Nâng cao: 10 phút/câu.

- Thứ tự làm: Bắt đầu câu cơ bản, tiếp câu trung bình, cuối cùng câu nâng cao.

- Khi gặp câu quá khó, đánh dấu và chuyển sang câu tiếp theo, tránh mất thời gian.

4.2 Kỹ thuật làm bài

- Đọc kỹ đề, xác định rõ vật quan sát, d, h hoặc yêu cầu góc α.

- Phác thảo hình vẽ, ký hiệu dữ kiện và góc cần đo hoặc tính.

- Trình bày rõ các bước: đo, ghi số, áp dụng công thức, kết luận.

4.3 Tâm lý thi cử

- Giữ bình tĩnh: Hít thở sâu, tập trung vào đề.

- Nếu quên công thức: Dựa vào định nghĩa tam giác vuông, ghi lại tỉ số cạnh góc vuông.

- Tự tin: Tin vào quá trình ôn luyện, không lo lắng quá mức.

5. Bài tập mẫu từ đề thi

5.1 Đề thi học kỳ

Bài 1. Đo góc nâng

Cho một cột mốc M, dùng giác kế đo góc nâng α = 40°. Hãy nêu cách đặt dụng cụ và đọc số.

Lời giải: Đặt giác kế nằm ngang; mắt thẳng với vạch chỉ; đọc vạch 40° trên thước chia độ.

Bài 2. Tính chiều cao

Tại vị trí quan sát, đo góc nâng α = 30°; biết d = 10 m. Tính chiều cao h.

Giải: $h = 10 \cdot \tan 30° = 10 \cdot \frac{\sqrt{3}}{3} \approx 5.77\,\text{m}$.

5.2 Đề thi tuyển sinh

Bài 3. Cho h = 8 m, góc nâng α = 45°. Tính khoảng cách d.

Giải:$d = \frac{8}{\tan 45°} = \frac{8}{1} = 8\,\text{m}$.

6. Lỗi thường gặp và cách tránh

6.1 Lỗi về kiến thức

- Nhầm công thức tan và sin khi tính h, d.

- Đặt giác kế không nằm ngang gây sai số lớn.

6.2 Lỗi về kỹ năng

- Tính toán sai số do dùng máy tính ở chế độ RAD thay vì DEG.

- Đọc đề không kỹ, bỏ sót đơn vị m hoặc cm.

6.3 Cách khắc phục

- Sử dụng checklist: Vẽ hình, ghi dữ kiện, công thức, kết quả đúng đơn vị.

- Tự kiểm tra lại bước đo và tính toán trước khi nộp bài.

7. Kế hoạch ôn tập chi tiết

7.1 Giai đoạn 2 tuần trước thi

- Ôn lại lý thuyết về giác kế, góc nâng, công thức tam giác vuông.

- Làm bài tập tổng hợp đa dạng mức độ.

- Xác định dạng bài yếu cần cải thiện (đọc số, tính h/d).

7.2 Giai đoạn 1 tuần trước thi

- Tập trung vào dạng bài thường sai và dạng kết hợp tính toán.

- Làm đề thi thử theo thời gian quy định.

- Ôn lại công thức và quy tắc quan trọng.

7.3 Giai đoạn 3 ngày trước thi

- Ôn nhẹ nhàng, tránh học quá tải.

- Làm bài tập dễ để củng cố sự tự tin.

- Chuẩn bị tinh thần, nghỉ ngơi và ăn uống đầy đủ.

8. Mẹo làm bài nhanh và chính xác

- Ghi nhẩm nhanh:$\tan30° \approx 0.577$,$\tan45°=1$,$\tan60° \approx 1.732$.

- Kiểm tra nhanh bằng cách thay ngược vào công thức.

- Sử dụng máy tính: kiểm tra chế độ DEG trước khi nhập dữ liệu.

- Trình bày gọn gàng: vẽ hình, ghi rõ bước, đơn vị.

9. Luyện thi miễn phí ngay

Truy cập 500+ đề thi và bài tập Hoạt động 1: Làm giác kế đo góc nâng đơn giản miễn phí tại website của chúng tôi. Không cần đăng ký, bắt đầu luyện thi ngay và theo dõi tiến độ ôn tập để cải thiện điểm số.

10. Tài liệu ôn tập bổ sung

- Sách Giáo khoa Toán 9 và Sách Bài tập Hình học 9.

- Bộ đề thi các năm trước, đề kiểm tra học kỳ.

- Khóa học trực tuyến về Hình học – Thực hành đo góc.

- Nhóm học tập và diễn đàn trao đổi kinh nghiệm.