Ứng dụng thực tế của Trừ hai phân số khác mẫu số trong cuộc sống và các ngành nghề (Dành cho học sinh lớp 4)

1. Giới thiệu về khái niệm toán học

Trừ hai phân số khác mẫu số là phép toán nhằm tìm ra phần còn lại khi lấy một phân số trừ đi một phân số khác, trong đó hai phân số này không có cùng mẫu số. Để thực hiện phép tính, ta thường quy đồng mẫu số rồi mới thực hiện phép trừ. Đây là kiến thức trọng tâm của chương trình Toán lớp 4, giúp học sinh mở rộng kỹ năng tính toán với phân số.

Kỹ năng trừ hai phân số khác mẫu số không chỉ quan trọng trong học tập mà còn rất hữu ích trong thực tế đời sống và nhiều ngành nghề. Ngoài ra, các em có thể luyện tập miễn phí với hơn 42.666 bài tập ứng dụng tại cuối bài.

2. Ứng dụng trong đời sống hàng ngày

2.1 Ứng dụng tại nhà

Ví dụ: Mẹ làm một ổ bánh, chia thành$6$phần bằng nhau. Buổi sáng, bạn ăn$\frac{2}{6}$chiếc bánh, buổi chiều mẹ ăn$\frac{1}{3}$chiếc bánh. Hỏi còn lại bao nhiêu phần bánh? Để tính, ta cần trừ hai phân số khác mẫu số:

Qua đó, các em sẽ hiểu cách quy đồng mẫu số và thực hiện phép trừ trong những tình huống hàng ngày như chia bánh, rót nước, chia rau…

2.2 Ứng dụng trong mua sắm

Khi đi siêu thị, bạn mua$\frac{3}{5}$kg táo. Đến quầy thanh toán, bạn phát hiện chỉ còn$\frac{2}{3}$kg táo trong túi (do bị lẫn sang túi khác). Bạn cần tính số táo đã mất:

Qua cách này, bạn biết được lượng táo thiếu hụt, tính toán giá, so sánh ưu đãi giảm giá khi mua nhiều loại sản phẩm (ví dụ: giảm$\frac{2}{7}$giá so với mức gốc là $\frac{3}{5}$). Quản lý ngân sách cá nhân cũng thường phải trừ các khoản chi tiêu khác nhau (dưới dạng phân số).

2.3 Ứng dụng trong thể thao và giải trí

Trong thể thao, để biết vận động viên còn bao nhiêu thời gian luyện tập trong ngày, bạn tính$\frac{4}{5}$thời gian -$\frac{1}{4}$thời gian đã nghỉ. Hoặc khi chơi game, bạn ghi nhận$\frac{3}{8}$ điểm và cần thêm bao nhiêu điểm nữa để đạt mức$\frac{5}{8}$, ta thực hiện phép trừ những phân số này để tìm kết quả.

3. Ứng dụng trong các ngành nghề

3.1 Ngành kinh doanh

Khi phân tích doanh thu quý này và quý trước, nếu quý này là $\frac{3}{4}$mục tiêu, quý trước là $\frac{2}{5}$mục tiêu thì cần trừ hai phân số để biết mức tăng trưởng. Lập các bảng tính lợi nhuận, dự báo thị trường trong tương lai và quản lý tài chính doanh nghiệp đều cần kỹ năng này.

3.2 Ngành công nghệ

Trong lập trình, cần tính toán phân bổ thời gian, tài nguyên hay các xác suất dựa trên số liệu dạng phân số khác mẫu số. Ngoài ra, trong phân tích dữ liệu, AI, dữ liệu thường ở dạng phần trăm, tỷ lệ nên đòi hỏi học sinh phải thành thạo quy đồng và trừ phân số.

3.3 Ngành y tế

Bác sĩ cần tính liều lượng thuốc: nếu buổi sáng bệnh nhân dùng$\frac{2}{5}$liều, chiều cần thêm bao nhiêu để đủ $\frac{3}{4}$liều? Ngoài ra, kết quả xét nghiệm, thống kê dịch bệnh cũng cần trừ các phân số khác mẫu số để cho kết quả chính xác.

3.4 Ngành xây dựng

Kĩ sư xây dựng khi tính toán vật liệu, thiết kế kết cấu thường phải chia nhỏ hoặc gộp các phần không đồng nhất (quy về cùng mẫu số), sau đó cộng hoặc trừ để xác định khối lượng hoặc diện tích còn thiếu hoặc dư. Từ đó, ước tính chi phí vật liệu và quản lý công trình tiện lợi hơn.

3.5 Ngành giáo dục

Thầy cô dùng phép trừ phân số để phân tích kết quả học tập từng kỳ, so sánh điểm số giữa các lớp, đánh giá hiệu quả phương pháp dạy học hoặc nghiên cứu chuyên sâu về số liệu giáo dục.

4. Dự án thực hành cho học sinh

4.1 Dự án cá nhân

Học sinh hãy chọn một hoạt động trong ngày (ăn uống, chi tiêu, luyện tập…) và vận dụng phép trừ hai phân số khác mẫu số để giải quyết vấn đề thực tế. Sau đó thu thập dữ liệu, trình bày bài toán, giải thích cách thực hiện phép trừ và nêu ra ý nghĩa kết quả.

4.2 Dự án nhóm

Cả nhóm khảo sát một vấn đề trong trường, lớp hoặc cộng đồng (ví dụ: số bạn ăn sáng, lượng nước uống mỗi tuần…), phỏng vấn thầy cô, phụ huynh hoặc chuyên gia về việc ứng dụng phép trừ phân số. Sau đó lập bảng dữ liệu, giải các bài toán thực tế và tạo báo cáo tổng hợp gửi cho lớp.

5. Kết nối với các môn học khác

5.1 Vật lý

Phép trừ hai phân số giúp giải các bài toán về quãng đường, vận tốc, gia tốc khi các đại lượng được chia làm nhiều phần không đồng đều.

5.2 Hóa học

Cần cân bằng các phương trình hóa học, hoặc tính toán nồng độ dung dịch (trừ đi lượng đã pha loãng, thêm vào…) đều ứng dụng trừ phân số khác mẫu số.

5.3 Sinh học

Phép trừ phân số giúp thống kê tỉ lệ di truyền của các thế hệ thực nghiệm, phân tích tỉ lệ tăng giảm quần thể, thống kê mẫu sinh học...

5.4 Địa lý

Ứng dụng trong phân tích số liệu dân số, so sánh sự khác biệt diện tích, tính toán khoảng cách giữa các khu vực bằng số liệu phân số - thường là khác mẫu số.

6. Luyện tập miễn phí ngay

Hãy truy cập ngay 42.666+ bài tập ứng dụng Trừ hai phân số khác mẫu số miễn phí tại website. Không cần đăng ký, các em có thể bắt đầu luyện tập ngay lập tức, rèn luyện kỹ năng và kết nối kiến thức toán học với thực tế cuộc sống!