1. Giới thiệu về Bài Toán Làm Tròn Số Thập Phân Đến Chữ Số Thập Phân

Khi học Toán lớp 6, các em sẽ gặp những bài yêu cầu làm tròn số thập phân đến một, hai hoặc nhiều chữ số thập phân. Đây là một dạng bài toán nền tảng và rất quan trọng, giúp các em xử lý số liệu chính xác hơn trong phép tính, đo đạc, hoặc trình bày kết quả ngắn gọn, dễ hiểu. Cách giải bài toán làm tròn số thập phân đến chữ số thập phân không chỉ hữu ích trong chương trình học mà còn cần thiết trong cuộc sống hằng ngày khi làm việc với các số liệu không tròn chẵn.

2. Phân Tích Đặc Điểm Bài Toán

Bài toán làm tròn số thập phân thường cho trước một số thập phân và yêu cầu em làm tròn số đó đến một vị trí nhất định sau dấu phẩy. Số lượng chữ số cần làm tròn có thể là 1, 2 hoặc nhiều hơn. Đặc điểm chính bao gồm:

• Xác định được vị trí chữ số thập phân cần làm tròn.
• Xem xét chữ số ngay sau vị trí làm tròn để quyết định tăng hay giữ nguyên.
• Kết quả làm tròn phải giữ đúng số chữ số yêu cầu sau dấu phẩy.

3. Chiến Lược Tổng Thể Tiếp Cận Bài Toán

• Bước 1: Đọc kỹ yêu cầu: Làm tròn đến mấy chữ số thập phân?
• Bước 2: Xác định chữ số thập phân ở vị trí cần làm tròn và chữ số ngay sau nó.
• Bước 3: So sánh chữ số ngay sau vị trí làm tròn:

- Nếu chữ số đó là 5 hoặc lớn hơn 5, tăng chữ số cần làm tròn lên 1 đơn vị.
- Nếu chữ số đó nhỏ hơn 5, giữ nguyên.

• Bước 4: Viết lại số, chỉ lấy đúng số lượng chữ số thập phân được yêu cầu.

4. Các Bước Giải Quyết Chi Tiết và Ví Dụ Minh Họa

Chúng ta cùng đi vào từng bước với ví dụ minh họa nhé!

Ví dụ 1: Làm tròn số $3{,}746$ đến 2 chữ số thập phân.

Bước 1: Xác định chữ số thập phân ở vị trí cần làm tròn (chữ số thứ 2 sau dấu phẩy là 4) và chữ số ngay sau nó (chữ số thứ 3 sau dấu phẩy là 6).

Bước 2: Chữ số sau vị trí làm tròn là 6 ($> 5$), nên tăng chữ số thứ 2 (4) thêm 1 thành 5.

Bước 3: Giữ lại hai chữ số sau dấu phẩy, được:$3{,}75$.

Ví dụ 2: Làm tròn số $7{,}8234$ đến 3 chữ số thập phân.

Chữ số cần làm tròn là chữ số thứ 3 sau dấu phẩy (3). Số sau nó là 4 ($< 5$) → giữ nguyên 3.

Kết quả:$7{,}823$.

5. Công Thức và Kỹ Thuật Cần Nhớ

• Nếu chữ số ngay sau vị trí làm tròn từ 5 trở lên, tăng vị trí cần làm tròn lên 1 đơn vị:
• Nếu chữ số ngay sau vị trí làm tròn nhỏ hơn 5, giữ nguyên:

Ký hiệu toán học:

• Với số $a = a{,}a_1a_2...a_n...$làm tròn đến$k$chữ số thập phân ($a_k$), nếu$a_{k+1} \geq 5$thì $a_k' = a_k + 1$, ngược lại thì $a_k' = a_k$.

6. Các Biến Thể Của Bài Toán và Điều Chỉnh Chiến Lược

Có thể gặp các biến thể như làm tròn đến chữ số ở hàng đơn vị, hàng chục hoặc hàng trăm. Cách làm hoàn toàn tương tự, chỉ cần xác định rõ vị trí cần làm tròn và chữ số sau nó. Nếu làm tròn lên hàng cao hơn mà các chữ số đều là 9 thì phải nhớ chuyển thành 0 và cộng 1 sang bên trái.

Ví dụ biến thể: Làm tròn số $9{,}999$ đến 1 chữ số thập phân:

- Chữ số thứ 2 sau dấu phẩy là 9 ($\geq 5$), tăng chữ số thứ nhất (9) lên 1 thành 10.

- Vậy kết quả:$10{,}0$

7. Bài Tập Mẫu Có Lời Giải Theo Từng Bước

Đề bài: Làm tròn số $15{,}4782$ đến 2 chữ số thập phân.

1. Xác định chữ số cần làm tròn: Chữ số thứ 2 sau dấu phẩy là 7.
2. Chữ số sau vị trí làm tròn là 8 ($> 5$), tăng 7 lên 8.
3. Kết quả làm tròn:$15{,}48$

8. Bài Tập Thực Hành

Hãy làm tròn các số sau đây đến số chữ số thập phân được yêu cầu:

• a)$2{,}473$ đến 2 chữ số thập phân
• b)$8{,}3859$ đến 3 chữ số thập phân
• c)$10{,}599$ đến 1 chữ số thập phân
• d)$5{,}2546$ đến 3 chữ số thập phân

Đáp Án Bài Tập Thực Hành

• a)$2{,}47$
• b)$8{,}386$
• c)$10{,}6$
• d)$5{,}255$

9. Mẹo và Lưu Ý Để Tránh Sai Lầm Thường Gặp

• Luôn xác định rõ vị trí chữ số cần làm tròn và chữ số ngay sau đó.
• Chú ý nếu sau khi tăng lên 1 mà thành 10 thì nhớ cộng 1 sang trái và thay bằng 0.
• Chỉ lấy đúng số lượng chữ số thập phân được yêu cầu.
• Nếu không có đủ chữ số thập phân thì bổ sung số 0 ở cuối.
• Kiểm tra lại kết quả sau khi làm tròn.